Đọc sách trong thời đại công nghệ số

Sau khi đứa cháu có điểm thi giữa học kỳ II, chị dâu liền gọi điện phàn nàn về chuyện cháu “không vực” được môn văn. Tôi đã quá quen, bởi đây không phải lần đầu chị than thở về vấn đề này. Năm nào cũng vậy, các môn khác cháu đều đạt điểm cao, riêng môn văn, chỉ đạt đến điểm trung bình.

Chị bảo, cháu khô khan, không biết cách hành văn. Nhưng thực tế, đó chỉ là một phần. Qua nhiều lần đọc bài tập làm văn của cháu, tôi hiểu, ngoài những lỗ hổng trong cách viết câu, điểm căn bản, cháu thiếu vốn từ nên không thể diễn đạt trôi chảy.

Nhiều lần tôi gợi ý chị dâu nên cho cháu đọc thêm sách để mở mang tri thức và học cách sử dụng câu, sử dụng từ. Nhưng tôi để ý, ngoài sách giáo khoa cũng như một vài quyển sách tham khảo, chưa bao giờ tôi thấy cháu tự giác ngồi đọc truyện hay bất kể loại sách nào khác. Nhiều lần mua sách về và động viên cháu đọc, nhưng mọi việc, đâu vẫn vào đấy. Sách bị vứt lăn vứt lóc, cháu chỉ say mê với các chương trình, trò chơi điện tử trên chiếc điện thoại được kết nối Internet.

Nhiều hoạt động tạo hứng thú đọc sách cho học sinh. Ảnh: BA

Không phải cứ đọc sách là có thể viết văn hay, nhưng đọc sách là cách để tăng vốn từ, học văn phong, cách diễn đạt ngôn ngữ. Đọc nhiều, dần dà, khả năng viết lách của người đọc cũng sẽ được nâng cao hơn.

Không chỉ giúp ích trong việc viết lách, với những nội dung hay, ý nghĩa, sách còn giúp người đọc mở mang tri thức và rèn luyện nhân cách. Bổ ích là thế nhưng ngày nay, dường như, nhiều người vẫn không hứng thú với việc đọc sách.

Trong thời đại công nghệ số, nhiều sản phẩm nghe nhìn đa dạng, hấp dẫn đang tạo ra thách thức lớn cho việc phát triển văn hóa đọc. Thực tế, chẳng riêng cháu của tôi, với nhiều em nhỏ, giữa các thiết bị thông minh và sách, đa số đều chọn giải trí bằng các chương trình trên điện thoại hoặc tivi.

Dễ nhận thấy, tại các hàng quán hoặc tại gia đình, không khó để gặp hình ảnh từ người lớn đến trẻ nhỏ dán mắt vào màn hình tivi hoặc các chương trình trên điện thoại; hiếm lắm mới thấy một vài trường hợp đọc sách, đọc truyện.

Các chương trình, trò chơi trên các thiết bị điện tử rất hấp dẫn và tiện lợi. Chỉ cần nhấp chuột hoặc đơn giản hơn là vuốt màn hình, tìm kiếm bằng giọng nói, rất nhiều các nội dung từ hình ảnh, video hiện ra theo yêu cầu. Bởi thế, xem một lần rồi nhiều lần, dần dần người xem bị cuốn vào các chương trình, thậm chí, nhiều cháu nhỏ còn rơi vào tình trạng nghiện tivi, điện thoại.

Còn sách lại khác. Mặc dù chứa đựng nhiều thông tin bổ ích, giúp mở mang tri thức, nhưng đọc sách yêu cầu phải có hứng thú, kiên nhẫn và hình thành thói quen. Có nhiều người, ban đầu thấy đọc sách rất nhàm chán, nhưng đọc dần thành quen, họ tích lũy và nhớ rất lâu những kiến thức trong sách để vận dụng vào công việc, học tập.

Sách mang lại nhiều kiến thức bổ ích. Ảnh: BA

Hiện nay, để phát triển văn hóa đọc cũng như khuyến khích các em đọc sách, các trường học trên địa bàn tỉnh có nhiều hoạt động thú vị: tổ chức các cuộc thi kể chuyện theo sách; review sách và sáng tác truyện tranh bằng công nghệ AI; thư viện xanh. Các hoạt động vừa tạo sân chơi, vừa tạo hứng thú đọc sách cho các em. Tuy nhiên, cùng với sự nỗ lực từ phía nhà trường, mấu chốt vẫn là nhận thức và sự nỗ lực hình thành thói quen đọc sách từ mỗi học sinh.

Hình thành thói quen đọc sách có thể bằng cách mỗi ngày đọc một ít theo thời gian phù hợp và chọn những quyển sách liên quan đến lĩnh vực đang tìm hiểu để đọc. Tin rằng, khi quyển sách “giải mã” được những thông tin đang cần tìm kiếm, giúp việc học tốt hơn hoặc giúp giải quyết vấn đề từ thực tiễn cuộc sống, tự khắc bản thân mỗi người hiểu được giá trị của việc đọc sách. Từ đó, thêm yêu sách và dần dần sẽ hình thành thói quen đọc sách mỗi ngày.