Khi Ngọc Hân khởi nghiệp với áo dài, cô gặp không ít khó khăn, từng bị mắng khi mua vải ở chợ Đồng Xuân. Nhưng cô không nản vì "không bao giờ là thất bại, tất cả chỉ là thử thách".
Không bao giờ là thất bại - Tất cả chỉ là thử thách cũng là tên một cuốn sách mà Ngọc Hân đã đọc. Cuốn sách kể về sự nghiệp của Chung Ju Yung - người đã sáng lập và là cố chủ tịch của Tập đoàn Hyundai, và là một trong những đầu sách khởi nghiệp đầu tiên gây tiếng vang ở thị trường xuất bản Việt Nam.
Xu hướng xuất bản sách khởi nghiệp nở rộ ở Việt Nam trong 6 năm qua và vẫn còn tiếp diễn. Trong xã hội, không thiếu những tấm gương khởi nghiệp đầy nhiệt huyết, dù mức độ thành công khác nhau, nhưng đều có điểm chung: được truyền cảm hứng từ những cuốn sách.
Cần phải nói rõ rằng, để khởi nghiệp thành công, sách không phải là tất cả. Nhưng cũng rất chính xác khi nói sách là nguồn cảm hứng to lớn cho các nhà khởi nghiệp.
Trò chuyện với Zing.vn, Hoa hậu Ngọc Hân cảm thấy mình may mắn, khi từ thời niên thiếu cô đã làm người mẫu, MC sự kiện thời trang, đều là những công việc gắn với ngành thời trang mà cô đam mê. Rồi đến khi đăng quang Hoa hậu Việt Nam năm 2010, cô thấy mình có đủ thuận lợi để đặt chân vào con đường khởi nghiệp vào năm 2011, với nghề thiết kế và kinh doanh áo dài.
Năm 2015, Ngọc Hân chính thức bước vào kinh doanh, xây dựng thương hiệu áo dài riêng. "Ngọc Hân mặc áo dài là đẹp nhất", câu nói đó của bạn bè đã tiếp thêm cho hoa hậu nhiều sức mạnh để cô tự tin khởi nghiệp.
Nhưng chừng đó chưa đủ để cô bước qua những khó khăn thuở ban đầu vào nghề. Ngọc Hân tâm sự: "Tất cả gần như bắt đầu bằng con số 0 như bao bạn trẻ khởi nghiệp khác. Quản lý nhân sự, tài chính, quản trị cửa hàng đều rất mới mẻ với một người học đơn thuần về thiết kế, mỹ thuật như tôi. Mọi thứ tôi đều phải học từ từ, thậm chí được trả giá bằng tiền, mồ hôi, công sức của chính mình. Có lúc bản thân cảm thấy nản, stress vì quá nhiều việc, chỉ muốn buông bỏ".
  |
Hoa hậu vẫn còn nhớ lần đi mua chất liệu áo dài ở chợ vải Đồng Xuân, nơi có những người bán hàng "khét tiếng" khó tính. Khi mặc cả giá, cô bị người bán mắng, gọi là "con này, con kia" với những lời lẽ đầy xúc phạm.
Những khó khăn như vậy xuất hiện vô số lần trên con đường khởi nghiệp, không thể đếm hết được. Điều giúp Ngọc Hân không lay chuyển chính là những bài học từ sách. "Không bao giờ là thất bại, tất cả chỉ là thử thách", cô luôn nhớ như in thông điệp của cuốn sách cùng tên, hay Đắc nhân tâm với những bài học đối nhân xử thế mà cô đọc từ năm cấp 3 và đọc lại rất nhiều lần ở thời đại học.
"Khi gặp khó khăn, tôi đều nhớ lại những gì mình đã đọc", Ngọc Hân nói, "Khi đọc lần đầu, nhiều điều tôi chưa hiểu ra vì chưa đủ vấp váp, trải nghiệm. Sau này, trong quá trình làm việc, tôi có trải nghiệm thực tế và khi ứng dụng những điều trong sách cho thực tế, tôi giải quyết mọi vấn đề một cách nhẹ nhõm hơn".
Chính nền tảng có được từ sách giúp hoa hậu không bị lung lay trước những mối lợi ngắn hạn: cô là một hoa hậu nổi tiếng, thường được mời dự sự kiện với mức cát xê hàng nghìn USD.
Cô bộc bạch: "Mỗi người đều cần có một nghề nghiệp ổn định. Công việc đi event, quảng cáo không đi theo mình mãi và cũng không phải thứ mình ấp ủ từ nhỏ. Buổi sáng Ngọc Hân có thể đi event, quần áo lộng lẫy, kiếm hàng nghìn USD, buổi chiều cũng chính cô Hân đó có thể cặm cụi ngồi bán áo dài chỉ vài triệu, vài trăm nghìn đồng. Nhưng tôi không bận tâm điều đó, ngược lại tôi thấy vui".
Thông qua tà áo dài, Ngọc Hân lồng ghép những câu chuyện lịch sử, bài học văn hóa vào đó như tranh Hàng Trống, hình ảnh Hà Nội... Những lời khen, phản hồi tích cực giúp cô hiểu mình đang đi đúng hướng. "Tôi đã có bức tranh tương lai lớn hơn cho thương hiệu của mình", hoa hậu tuyên bố.
Là nhà trí thức luôn nắm rõ những xu hướng của giới trẻ, giáo sư (GS) Dương Trung Quốc nhận định với Zing.vn: "Người trẻ, với năng lực của tuổi trẻ và sự nhạy cảm thời cuộc, rất dễ dàng nắm bắt xu hướng và chấp nhận những thất bại ban đầu. Chính sách nhà nước nên trở thành một chỗ dựa và khích lệ giới trẻ bước vào khởi nghiệp".
Ông Quốc khẳng định sách vẫn tồn tại trong thời đại mạng Internet cho thấy sách có những giá trị riêng, trao truyền những kinh nghiệm quý giá cho giới trẻ khởi nghiệp.
"Tôi nghĩ khó có người trẻ nào có ý định khởi nghiệp mà chưa đọc qua cuốn sách nào về chủ đề này. Thậm chí, nhiều người trong chúng tôi đã thuộc làu nhiều cuốn", Hoàng Anh, một sinh viên năm thứ tư đang ấp ủ khởi nghiệp trong ngành công nghệ, nói với Zing.vn.
Cách đây 6 năm, doanh nhân Đặng Lê Nguyên Vũ đã chọn ra những cuốn sách được coi là "nền tảng đổi đời" cho thanh niên Việt Nam: Đắc nhân tâm, Quốc gia khởi nghiệp, Không bao giờ là thất bại - Tất cả chỉ là thử thách, Nghĩ giàu làm giàu và Khuyến học.
Trong giới xuất bản, những nhà làm sách có kinh nghiệm cũng thừa nhận đây là những lựa chọn chính xác cho cái gọi là nền tảng. Đây cũng có thể là những cuốn sách mà người trẻ khởi nghiệp nên đọc để bước đầu trang bị hình dung rõ hơn về khởi nghiệp.
  |
Và nay, sau 6 năm, dòng sách khởi nghiệp ở Việt Nam đã phát triển nở rộ đến mức không một doanh nghiệp sách năng động nào lại bỏ qua mảng sách này. Nhưng đơn vị vốn đã mạnh về mảng sách này như AlphaBooks, Thái Hà Books, NXB Trẻ, First News - Trí Việt... đều có số lượng đầu sách lên đến hàng trăm cuốn. Trên thị trường cũng xuất hiện nhưng đơn vị trẻ nhưng đã thức thời tham gia vào mảng này như Saigon Books.
Và các đầu sách khởi nghiệp cũng đi sâu vào từng giai đoạn, kỹ năng cụ thể chứ không chỉ mang tính tính nền tảng. Chẳng hạn là các đầu sách: Kinh điển về khởi nghiệp, Bách khoa toàn thư về khởi nghiệp, Nhượng quyền khởi nghiệp, Phụ nữ thông minh khởi nghiệp, Thanh niên khởi nghiệp, Khởi nghiệp bán lẻ, Quản trị và khởi nghiệp - Nghệ thuật lãnh đạo...
Đó là còn chưa kể những đầu sách không có chữ "khởi nghiệp" trong tiêu đề hay viết thẳng về chuyện khởi nghiệp, nhưng là sách kinh doanh, sách tiểu sử các doanh nhân nổi tiếng, sách triết lý khơi dậy tinh thần khởi nghiệp. Nếu tính cả những dòng đó thì số lượng sách khởi nghiệp trên thị trường Việt Nam hiện nay đã ở mức hàng nghìn đầu sách.
Điều đó cho thấy tầm nhìn của doanh nhân Đặng Lê Nguyên Vũ và nhiều doanh nhân Việt khác trong những năm qua là đúng đắn. Bản thân ông Vũ cũng là một doanh nhân Việt khởi nghiệp từ thời kỳ đầu.
"Những đầu sách do ông Vũ chọn là chính là những đầu sách khởi nghiệp ra mắt sớm nhất trên thị trường xuất bản Việt Nam, được lựa chọn với một thiện chí rất lớn. Và bây giờ, chúng ta có cả một thế giới sách về khởi nghiệp. Tôi ghi nhận anh Vũ như một người khởi xướng, tiên phong", GS Dương Trung Quốc nhận định.
Doanh nhân Nguyễn Tuấn Quỳnh, người cũng khởi nghiệp ở tuổi 44, vào năm 2016, với thương hiệu sách Saigon Books, thừa nhận nguồn cảm hứng của sách đối với bản thân anh khi khởi nghiệp là rất lớn. "Trước đó, tôi cũng là lãnh đạo một công ty khác trong ngành sách là AlphaBooks nên có cơ hội đọc rất nhiều sách về mảng khởi nghiệp, quản trị. Những cuốn sách đều là nguồn cảm hứng đối với tôi", anh Quỳnh nói.
Anh Quỳnh nhìn nhận sức ảnh hưởng của Tủ sách nền tảng đổi đời do doanh nhân Đặng Lê Nguyên Vũ lập ra với phong trào khởi nghiệp. Không chỉ chọn 5 đầu sách, doanh nhân này còn cho tập đoàn Trung Nguyên Legend in và phát hành 5 triệu bản sách khắp cả nước (đến nay đã có 2,5 triệu bản sách được trao). "Những cuốn sách như những hạt mầm gieo vào các bạn trẻ khát vọng đổi đời và cống hiến cho đất nước", anh Quỳnh nhận định.
Với Hoa hậu Ngọc Hân, cô không những là độc giả của những cuốn sách nền tảng mà cũng được truyền cảm hứng từ chính sự nghiệp của doanh nhân Đặng Lê Nguyên Vũ.
"Xuất phát từ một vùng quê nghèo ở M'Drak, khi nhìn thấy những người dân xung quanh trồng cà phê ngon nhưng luôn bị bán với mức giá thô sang nước ngoài, anh ấp ủ giấc mơ về một thương hiệu cà phê trong nước để cà phê Việt Nam xứng tầm với giá trị thực của nó", Ngọc Hân chia sẻ, "Có lúc thất bại, thậm chí anh phải bán xe máy, vay tiền để khởi nghiệp lại nhưng chưa bao giờ ngừng hy vọng".
  |
Dự báo về xu hướng sách khởi nghiệp trong những năm tới, anh Nguyễn Tuấn Quỳnh - doanh nhân đang theo đuổi dòng sách khởi nghiệp - cho rằng có rất nhiều lý do để lạc quan.
"Cách đây 6 năm, việc ai đó khởi nghiệp được coi là cực kỳ to tát và mạo hiểm. Nhưng đến nay, rất nhiều bạn sinh viên, nhất là ở các ngành kinh doanh, đều coi khởi nghiệp là một lựa chọn đáng cân nhắc khi ra trường. Số lượng người trẻ khởi nghiệp đã tăng lên rất nhiều so với trước đây, đồng nghiệp với lượng độc giả cho sách khởi nghiệp tăng mạnh. Chúng tôi nhìn thấy tiềm năng của thị trường, và sẽ cố gắng đáp ứng nhu cầu đó bằng những đầu sách chất lượng", anh Quỳnh dự báo.
Nhờ sách khởi nghiệp ngày càng tăng về số lượng và đa dạng hóa về chất lượng như vậy, Trung Nguyên Legend cũng có dự định mở rộng tủ sách đổi đời. Cụ thể, chương trình sẽ chọn thêm 100 đầu sách về 11 lĩnh vực nhằm hệ thống hóa, trong đó có những đầu sách đã “làm mưa làm gió” trên thị trường xuất bản những năm qua, và cả những đầu sách ít người biết hơn nhưng thực sự hữu ích. Bên cạnh đó, chương trình sẽ phát triển tủ sách mang tên Khởi nghiệp.
Và đối tượng của tủ sách cũng không dừng lại ở các bạn trẻ, học sinh sinh viên, tủ sách Khởi nghiệp còn được mang đến những doanh nghiệp trẻ vừa bước vào đường đua khởi nghiệp. Bởi, với Việt Nam bây giờ, khởi nghiệp không còn là những cuộc phiêu lưu vô định của tuổi trẻ, mà đã là một lựa chọn tỉnh táo, đòi hỏi những kỹ năng cụ thể nhất.
