Giải trình làm rõ các ý kiến của đại biểu Quốc hội khi thảo luận về hai chương trình mục tiêu quốc gia là giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới sáng 27/7, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nêu nhiều vấn đề trăn trở.
Với vai trò người đứng đầu cơ quan điều phối, ông Hoan thừa nhận “có một áp lực rất lớn” với một chương trình phủ trên diện rất rộng.
Nông thôn phải là nơi đáng sống
“Mục tiêu cuối cùng của chương trình nông thôn mới có thể nói chỉ tiêu này đạt được, chỉ tiêu kia không đạt được, nhưng quan trọng làm sao nông thôn là nơi ta đáng sống, nơi chúng ta tìm đến và quay về”, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp chia sẻ.
Ông chia sẻ sự xúc động trước hình ảnh trong những ngày dịch Covid-19 bùng phát, hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu người từ thành thị trở về nông thôn tránh dịch.
"Hình ảnh xúc động khi hàng triệu người từ thành thị về nông thôn tránh dịch Covid-19 nói lên một cảm xúc về nông thôn thời gian sắp tới”, ông Lê Minh Hoan chia sẻ.
 |
| Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh phải làm sao để nông thôn là nơi đáng sống. Ảnh: Quốc hội. |
Bộ trưởng Nông nghiệp nhấn mạnh chương trình nông thôn mới phải phủ kín tất cả 63 tỉnh, thành, không để trống bất kỳ địa phương nào.
Câu chuyện bền vững liên quan tới thu nhập của người dân, liên quan tới sinh kế của người dân. Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu lên một “cái bẫy” thời gian qua chính là từ tên của chương trình là “xây dựng nông thôn mới”.
Vì thế, các địa phương đều nghĩ "xây dựng" nghĩa là thiên về hạ tầng, là cầu, đường, trụ sở. “Tôi nghĩ rằng, đó chính là chúng ta thiếu quan tâm tới điều kiện để nâng cao thu nhập và chất lượng sống của người dân thông qua sinh kế”, ông Hoan chia sẻ.
Ông dẫn chứng nếu 5 năm trước trồng 1 ha lúa, 5 năm sau cũng trồng 1 ha lúa như truyền thống thì không thể nào tăng thu nhập lên 1,5 lần. Mặt khác, nếu hỗ trợ cho người dân vay tiền để giảm nghèo, sản xuất ra một mặt hàng nào đó mà không kết nối được bà con tới thị trường thì cũng không thể nào nâng cao thu nhập gấp 1,5 lần.
“Do đó, những giá trị mới của chương trình là bên cạnh tiếp tục phát triển hạ tầng để tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận với các tiện ích của đô thị, chúng ta cần chú trọng hơn những phần mềm, những những giá trị mới”, ông Hoan nói.
Bắt đầu bằng tư duy bền vững
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, trước hết phải cơ cấu lại ngành nông nghiệp, xây dựng chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững. Trong đó, chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy kinh tế nông thôn làm nền tảng để tạo ra được động lực phát triển nông thôn.
“Chúng ta nên bắt đầu bằng tư duy bền vững, là tư duy nâng cao chất lượng sống, nâng cao thu nhập và bằng cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với những mô hình nông nghiệp mới, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp thông minh”, ông Hoan nêu rõ đó mới là yếu tố bền vững.
Đề cập đến những giá trị mới, ông Hoan cho rằng cần xây dựng bản sắc văn hóa, hồn cốt của nông thôn; nâng cao năng lực để người nông dân làm chủ thể, tiếp cận được ánh sáng, tri thức, tiếp cận được những điều mới mẻ.
“Ngay cả khi có dịch Covid-19, vài nông dân biết lên mạng để bán hàng của mình trong mùa giãn cách cũng đã thay đổi được rồi”, Bộ trưởng Nông nghiệp dẫn chứng và lưu ý phải chú ý vấn đề tri thức hóa người nông dân.
Theo ông Hoan, xây dựng nông thôn mới cần nền tảng từ chủ thể là người nông dân mới phát triển bền vững. Lúc đó, thu nhập, sinh kế và chất lượng sống của người nông dân, nông thôn mới tăng lên.
