Mặc dù nhân loại có một vũ trụ bao la để khám phá, hệ Mặt Trời vẫn là một không gian đầy bí ẩn. Chẳng hạn, chúng ta vừa khám phá nhiều thiên thể mới ngoài rìa Thái Dương Hệ ở phía sao Hải Vương.
Mặc dù chúng không phải là hành tinh, những vật thể khác thường ấy cung cấp thêm bằng chứng về một vật thể rìa hệ Mặt Trời. Đó là “hành tinh thứ 9” hay “hành tinh X”.
 |
| Hình minh họa hành tinh thứ 9 ở rìa Thái Dương Hệ. Đồ họa: CNN. |
Rất có thể những vật thể mới lộ diện có thành phần vật chất gồm băng metan và nước đóng băng trộn lẫn với đá, với đường kính trung bình từ 200 tới 400 km, theo CNN. Ngoài ra, chúng mờ nhạt đến nỗi nếu quan sát từ địa cầu, chúng ta sẽ chỉ thấy chúng hiện ra dưới dạng những điểm sáng. Song những công nghệ mà chúng ta từng dùng để phát hiện chúng, như kính thiên văn và camera, đã trở nên hiện đại hơn rất nhiều từ khi các cuộc khảo sát vật thể ngoài rìa Thái Dương Hệ bắt đầu từ năm 2007.
Gần đây những nhà nghiên cứu sử dụng 2 kính thiên văn ở Chile và Hawaii để theo dõi những vật thể đặc biệt. Họ đã trình chúng lên Trung tâm Tiểu hành tinh của Liên minh Thiên văn Quốc tế để được công nhận chính thức.
Nhưng từ giờ tới lúc đó, chúng sẽ mang những cái tên như 2014 SR349, 2014 FE72 và 2013 FT28. Nhóm 4 số đầu là năm các nhà khoa học tìm ra chúng.
Scott Sheppard, một nhà thiên văn của Viện Khoa học Carnegie tại Mỹ, và Chadwick Trujillo, một nhà nghiên cứu của Đại học Northern Arizona, phát hiện hành tinh thứ 9. Họ cũng tìm ra một vật thể có quỹ đạo xa nhất trong Thái Dương Hệ vào năm 2014 và gọi nó bằng biệt danh “Biden”.
Hàng loạt dấu hiệu cho thấy, Biden cùng nhiều vật thể đặc biệt ở ngoài rìa Thái Dương Hệ di chuyển trên quỹ đạo theo nhóm. Hiện tượng ấy khiến các nhà nghiên cứu vò đầu bứt tai, bởi những vật thể ấy nằm ngoài tầm ảnh hưởng bởi quỹ đạo của những hành tinh lớn như sao Mộc, sao Thổ, sao Thiên Vương và sao Hải Vương. Vậy chúng xoay quanh cái gì?
Một số nhà nghiên cứu tin rằng nhóm thiên thể xoay quanh một hành tinh cách mặt trời 200 lần so với khoảng cách giữa mặt trời và trái đất (và xa gấp 5 lần so với khoảng cách giữa mặt trời với sao Diêm Vương). Kích cỡ của nó cũng có thể lớn gấp 15 lần địa cầu.
Sheppard và Trujillo, cùng với chuyên gia David Tholen của Đại học Hawaii, muốn tìm càng nhiều vật thể mờ và xa xôi càng tốt. Số lượng vật thể như vậy càng lớn thì phạm vi để xác định vị trí của hành tinh thứ 9 càng hẹp. Với công nghệ hiện nay và những thế hệ kính thiên văn tương lai, Sheppard tin rằng, trong vòng 5 năm tới, họ có thể kết luận hành tinh X tồn tại hay không.
5 năm có thể là khoảng thời gian dài với một đời người. Song chúng ta nên nhớ rằng nhân loại phải chờ khoảng một thế kỷ hoặc lâu hơn để phát hiện từng hành tinh trong hệ Mặt Trời.
Nếu hành tinh X tồn tại, nó chỉ là "chú lùn" so với những hành tinh khổng lồ trong Thái Dương Hệ.
“Một trong những điều lớn lao nhất mà chúng ta nhận ra trong 10 năm qua là các hành tinh lớn không ra đời ở vị trí hiện tại của chúng. Thực ra chúng di chuyển rồi đẩy lẫn nhau”, Sheppard nói.
Có lẽ hành tinh X từng tới gần những hành tinh khổng lồ trước khi bị đẩy ra rìa hệ Mặt Trời. Vì thế mà nó có quỹ đạo kỳ quái hơn so với những hành tinh ra đời trong không gian ổn định.
Đám mây Oort cũng là một trong những thiên thể cực lạ mà các nhà khoa học tìm thấy. Cũng rất có thể nó từng tồn tại trong vùng không gian mà các hành tinh hình thành trước khi văng ra chỗ khác. Oort xa mặt trời đến nỗi nó không chịu lực hút của ngôi sao này. Một nghiên cứu cho thấy các sao chổi tới từ đám mây Oort.
Song ngay cả khi chúng ta thấy những vật thể đặc biệt, sao Diêm Vương vẫn có vai trò quan trọng, bởi nó là bằng chứng cho thấy chúng ta vẫn còn phải khám phá hệ Mặt Trời.
"Mọi người thích sao Diêm Vương. Nó vẫn là nhà vô địch trong thế giới của những thiên thể cùng loại. Nếu bạn muốn gọi sao Diêm Vương là tiểu hành tinh thì nó là tiểu hành tinh lớn nhất mà chúng ta từng biết", Sheppard bình luận. Ông cũng nói thêm rằng, phần lớn nhà thiên văn muốn biết nguyên nhân khiến sao Diêm Vương di chuyển ở vị trí hiện nay, những thông tin về hệ Mặt Trời mà nó có thể cung cấp và quá trình mọi vật thể trong Thái Dương Hệ hình thành.
