Hai giai phẩm thành món ăn tinh thần ngày Tết

Các năm gần đây nhiều đơn vị xuất bản đầu tư thực hiện các ấn phẩm đặc biệt dành riêng cho dịp Tết Nguyên đán. Bên cạnh các tập tản văn, tùy bút, khảo cứu... chủ đề mùa Xuân ngày Tết, nổi bật có thể kể đến hai bộ sách hợp tuyển văn - thơ - nhạc - họa của Đông A và Nhà xuất bản (NXB) Kim Đồng.

Theo giới sưu tầm sách, ấn phẩm Xem Tết năm Mậu Thìn 1928 của Tân Dân Thư Quán có thể được xem là cuốn sách mở đường cho thể loại Sách Tết ở Việt Nam. Kể từ đó cho đến cuối thập niên 1950, nhiều ấn phẩm Sách Tết đã ra đời, với hình thức và nội dung phong phú, ghi dấu một giai đoạn nở rộ của nền văn học và xuất bản Việt Nam. Thế nhưng từ sau năm 1960, không còn xuất hiện ấn bản nào mang tên Sách Tết, để lại trong lòng người đọc nhiều bâng khuâng, lưu luyến.

Ấn phẩm Sách Tết Giáp Thìn 2024. Ảnh: Đông A.

Sự hồi sinh của sách Tết

Đây cũng là lý do Đông A cho ra mắt ấn phẩm Sách Tết Kỷ Hợi 2019. Bà Trần Hoài Thu, biên tập viên phụ trách dự án Sách Tết tại Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A cho biết trong 6 năm triển khai, dự án Sách Tết luôn nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ phía độc giả.

Theo đó, ấn bản Sách Tết qua các năm đều được bán hết trước Tết Nguyên đán. Đặc biệt đối với năm nay, chỉ sau một tuần phát hành chính thức, Đông A đã hết hàng bản bìa mềm, 500 bản bìa cứng kèm hộp và tranh sơn mài cũng phát hành hết sau 1 ngày mở bán.

Bà Nguyễn Thị Hường Lý, Biên tập viên Ban Văn học NXB Kim Đồng cho biết ấn phẩm sách Tết đầu tiên của Kim Đồng ra mắt vào năm 1959 - Mừng Tết Mới - Xuân Kỷ Hợi đã đem lại rất nhiều giá trị tinh thần cho các bạn nhỏ, cùng ước mơ thiếu nhi Nam Bắc hội tụ, một ước mơ ý nghĩa trong hoàn cảnh đất nước tạm bị chia cắt do chiến tranh thời đó.

Ấn phẩm Nhâm nhi Tết Giáp Thìn 2024.

Trong 5 năm qua kể từ Xuân Kỷ Hợi 2020, bộ sách Nhâm nhi Tết của NXB Kim Đồng, vẫn dành riêng cho đối tượng độc giả thiếu nhi, cũng được các em nhỏ và gia đình đón đợi. Bà Hường Lý nhận định đối với các bạn nhỏ ngày nay sắm Tết không chỉ là những bộ quần áo đẹp, những hộp bánh mứt Tết, mà những món quà tinh thần như sách Tết đã trở nên ngày càng được yêu thích hơn.

Sách vừa là quà tặng ý nghĩa, vừa để trưng bày rất đẹp, vừa có thật nhiều câu chuyện thú vị để các bạn nhỏ nhâm nhi đọc, trong không khí náo nức “đợi tuổi” bên những nồi bánh chưng, bánh tét.

Bà Hoài Thu cũng đồng tình rằng sự đón nhận nhiệt tình cho thấy Sách Tết đã dần trở thành một món ăn tinh thần không thể thiếu của độc giả Việt Nam. Các gia đình có thể quây quần, tề tựu bên nhau để cùng nhâm nhi Sách Tết mỗi dịp tết đến xuân về. Sách Tết cũng có thể trở thành những món quà tặng đầu năm, quà lì xì giàu ý nghĩa.

Các ấn phẩm chỉn chu mừng xuân mới

Chia sẻ về Sách Tết Giáp Thìn 2024, bà Hoài Thu cho biết ấn phẩm trung thành với kết cấu các năm trước, gồm các phần Khúc dạo đầu - Văn - Thơ - Nhạc - Họa để tạo sự nhất quán cho cả bộ sách. Song song, Đông A cũng không ngừng làm mới bằng cách mời các nhà văn, họa sĩ trẻ góp mặt để thổi vào luồng không khí tươi mới của thời đại.

6 ấn phẩm Sách Tết của Đông A từ năm 2019-2024 - một nửa chặng đường 12 con giáp.

Bên cạnh chủ đề Tết, cuốn sách cũng tạo điều kiện để các nhà văn, nhà thơ thỏa sức sáng tạo với đa dạng các đề tài và khía cạnh như các tản văn mang hươi hướm triết học, truyện ngắn có yếu tố hư cấu li kỳ… để làm phong phú nội dung sách. Đặc biệt, trong phần Họa có mục “Mỗi năm một họa sĩ” nhằm giới thiệu một họa sĩ Việt Nam cầm tinh con giáp tương ứng của năm đó, qua đó ghi nhận và tôn vinh những cống hiến và đóng góp của các họa sĩ cho mỹ thuật nước nhà.

Nhâm nhi Tết cũng là ấn phẩm đẹp và công phu mà NXB Kim Đồng mỗi năm đều bắt tay chuẩn bị từ sớm. Bà Hường Lý cho biết NXB thường bắt đầu lên ý tưởng từ đầu quý 2 và đặt cộng tác viên viết bài. Sau đó NXB dành vài tháng cho khâu mỹ thuật và cố gắng ra mắt sách trong khoảng Tết dương lịch.

Nhâm nhi Tết năm nay vẫn giữ nguyên tiêu chí là một giai phẩm xuân dành cho thiếu nhi, tuyển chọn các tác phẩm văn-thơ-nhạc-họa đặc sắc, nhưng có điểm mới của sách Tết năm nay là chủ đề “rồng bay”. Trong 12 con giáp, rồng là linh vật huyền thoại, được dân gian sáng tạo qua sự tưởng tượng, những ước muốn khát khao trong cuộc sống.

Trong văn hóa phương Đông, rồng luôn đem lại điều may mắn. Năm xưa, khi vua Lý Thái Tổ dời kinh, gặp rồng vàng bay lên trên bến ngự, đã báo một điềm lành vượng khí. Nhâm nhi tết Giáp Thìn mượn hình tượng “rồng bay” của người xưa để gợi tả khí thế vươn lên mạnh mẽ, khát vọng tự do hòa bình, cuộc sống an lành thịnh vượng.

Chia sẻ với Znews - Tri thức, đại diện từ Đông A và Kim Đồng đều cho biết sẽ tiếp tục thực hiện hai bộ sách tết vào các năm tới, không ngừng đổi mới, sáng tạo để đáp ứng kỳ vọng của độc giả. Bên cạnh hai bộ sách dài hơi này, thị trường sách Tết các năm gần đây cũng ngày một nhộn nhịp, mang đến lựa chọn đa dạng để độc giả có thể tìm đọc, trưng bày, làm quà tặng, làm lì xì.