Hôm 25/5, Cục Kiểm ngư cho hay, hai ngày qua, các tàu Trung Quốc đã mở rộng phạm vi ngăn cản các tàu chấp pháp của Việt Nam từ vị trí cách giàn khoan Hải Dương 981 8-10 hải lý, thay vì chỉ từ 5-7 hải lý so với những ngày trước. Từ những thông tin này, nhiều chuyên gia nhận định, việc Trung Quốc mở rộng phạm vi khiêu khích lực lượng chấp pháp Việt Nam ở khoảng cách 8-10 hải lý được cho là để tạo điều kiện cho giàn khoan 981 thay đổi vị trí hạ đặt.
Cùng ngày, Đài truyền hình Quốc gia thông tin: “Trong buổi sáng 25/5, theo hướng Nam Tây Nam và ở khoảng cách 10 hải lý về phía giàn khoan của Trung Quốc đang hạ đặt trái phép, các phóng viên bắt đầu thấy có sự dịch chuyển nhất định vị trí của giàn khoan này. Có thể, đang có sự thay đổi vị trí hạ đặt giàn khoan của Trung Quốc nên các tàu xung quanh giàn khoan phải mở rộng vòng tròn bảo vệ ở bán kính lớn hơn”.
Sự dịch chuyển của giàn khoan 981 chỉ thể hiện trên ra-đa và có thể do lỗi kỹ thuật. |
Xác nhận thông tin giàn khoan Trung Quốc được dịch chuyển, chiều 26/5, trao đổi với Zing.vn, Thiếu tướng Nguyễn Quang Đạm cho biết sự thay đổi vị trí đó được xác định trên AIS (radar) nhưng chỉ có biểu hiện dịch chuyển “một chút”.
“Chúng tôi đang kiểm tra lại xem đó có phải là lỗi kỹ thuật hay không. Ngày hôm nay, chúng tôi sẽ xem xét cụ thể, sau đó mới đánh giá được động thái này”, Thiếu tướng Đạm cho biết.
Vị Tư lệnh cảnh sát biển cho hay, trên radar, giàn khoan có biểu hiện dịch chuyển hơn 100 m. Tuy nhiên, khoảng cách di chuyển này cũng có thể do tác động của kỹ thuật, không chắc đã phải là chủ ý của Trung Quốc.
“Sự dịch chuyển trên radar là rất nhỏ nên khó có thể đánh giá được vì nằm trong quy định số sai sót được phép. Điều đó có nghĩa là, không chắc sự dịch chuyển đó là chủ ý của Trung Quốc vì nếu không, hôm nay (giàn khoan) đã dịch chuyển nhiều rồi”, Tư lệnh cảnh sát biển Nguyễn Quang Đạm thông tin.
Thông tin thêm về diễn biến quanh khu vực giàn khoan 981 của Trung Quốc đặt trái phép trên vùng biển Việt Nam ngày 26/5, Thiếu tướng Đạm cho biết, “chưa có đột biến gì”. Tình hình “yên ổn” đang diễn ra liên tiếp từ hôm qua (25/5) cho đến hôm nay (26/5).
Lực lượng chức năng Việt Nam vẫn liên tục theo dõi sát sao và tổ chức đưa tàu ra vào xung quanh khu vực giàn khoan 981 bình thường.
“Trung Quốc có rút một vài tàu nhưng không đáng kể trên tổng số 130 tàu. Có thể họ hành quân hay thay quân thôi", tướng Đạm cho biết.
Trước đó, trong cuộc Họp báo Quốc tế do Bộ Ngoại giao tổ chức ngày 23/5, ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Quốc gia khẳng định, nếu theo đúng quy trình của việc định vị và các công tác chuẩn bị thì thời gian đã đủ để Trung Quốc tiến hành khoan, tuy nhiên phía Việt Nam không tiếp cận được vào gần giàn khoan nên cũng chưa thể xác định Trung Quốc đã khoan hay chưa.
Diễn biến vụ Trung Quốc đặt giàn khoan trái phép ở Biển Đông:
5h22 ngày 1/5/2014, Cơ quan chức năng Việt Nam phát hiện giàn khoan nước sâu Hai Yang Shi You 981 (Việt Nam gọi là Hải Dương 981) và 3 tàu dịch vụ dầu khí của phía Trung Quốc di chuyển từ Tây Bắc đảo Tri Tôn (thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) xuống phía Nam.
Đến 16h ngày 2/5, giàn khoan Hải Dương 981 được thả trôi tại toạ độ 15o29’58’’ vĩ bắc - 111o12’06’’ kinh Đông, phía Nam đảo Tri Tôn, sâu vào trong thềm lục địa của Việt Nam 80 hải lý, cách đảo Lý Sơn 119 hải lý, cách bờ biển Việt Nam 130 hải lý. Trung Quốc hạ đặt giàn khoan này để tiến hành khoan thăm dò thềm lục địa của Việt Nam và huy động hàng trăm tàu bảo vệ, máy bay... đến vùng biển này.
Việc làm này của Tổng Công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc đã xâm phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo quy định của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
Ngày 4/5, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã có thư gửi Chủ tịch và Tổng giám đốc của Tổng Công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc cực lực phản đối hành động này và kiên quyết yêu cầu Tổng Công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc dừng ngay lập tức các hoạt động bất hợp pháp và rút giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển của Việt Nam.
Phía Việt Nam đã nhiều lần lên tiếng, trao đổi với phía Trung Quốc về vụ việc trên nhưng phía Trung Quốc vẫn không hợp tác, rút giàn khoan trái phép ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Nhiều ngày qua, các tàu của Trung Quốc liên tục tấn công, phun vòi rồng, đâm va nhằm cản trở tàu của cảnh sát biển, kiểm ngư Việt Nam thực hiện quyền chấp pháp tại vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia Việt Nam.
Cộng đồng quốc tế lên tiếng chỉ trích Trung Quốc hiếu chiến khi hạ giàn khoan trái phép tới vùng biển Việt Nam và dùng tàu tấn công tàu Việt Nam.