Gà Đông Tảo hay còn gọi là gà Đông Cảo, bắt nguồn từ thôn Đông Tảo, Khoái Châu, Hưng Yên. Từ xa xưa, đây được coi là giống gà quý, hàng năm đều được dùng làm đồ cúng tiến cho vua chúa. Trên thị trường, giá loại gà này tương đối cao, đặc biệt cao với gà thuần chủng.
"Do vụng đẻ và chăm con, dễ bị bệnh nên giống gà dòng thuần chủng ngày càng hiếm, thậm chí nhiều người có tiền cũng chưa chắc đã mua được”, bà Hoàng Thị Quỳnh, gia đình có 3 đời nuôi gà Đông Tảo ở xóm Đông Lễ, thôn Đông Tảo, huyện Khoái Châu, Hưng Yên cho biết.
 |
| Gà Đông Tảo dòng thuần ở Khoái Châu, Hưng Yên. Ảnh: Ngọc Lan. |
Vì vậy, trên thị trường xuất hiện gà Đông Tảo lai - loại lai giữa gà Đông Tảo thuần chủng với các giống khác có tỷ lệ sinh sản cao, nuôi ấp dễ và nhanh cho thu hoạch. Dòng gà này có thịt cũng khá ngon, do thừa hưởng một số đặc tính về dinh dưỡng như gà Đông Tảo thuần chủng. Tuy nhiên do đã bị lai nên nhiều đặc tính nổi trội về đôi chân, chất lượng thịt của gà đặc sản nguyên bản bị mất hết. Gà Đông Tảo thuần chủng trưởng thành cân nặng 3,2-5,5 kg/con, trong khi gà lai chỉ khoảng 2,5 kg.
Gà Đông Tảo thuần chủng cũng được nuôi theo chế độ đặc biệt. Lồng nuôi loại này thường to, cao hơn so với mặt đất. Người nuôi cho ăn ngô, thóc, rau xanh. Quá trình gà đẻ trứng, ấp và nuôi con cần phải có sự giúp đỡ của con người mới cho tỷ lệ sống cao. Một con gà Đông Tảo thuần chủng phải nuôi gần 2 năm mới có thể bán được.
Thông thường, gà Đông Tảo thuần chủng nuôi thịt giá dao động trong khoảng 400.000-500.000 đồng/kg. Còn gà biếu mã đẹp và đắt hơn, mỗi con nặng 3,5-4,5 kg, giá từ 3 đến 4 triệu đồng/con. Đặc biệt, có những con nặng 4,5-5,5 kg giá bán có thể lên đến 8-10 triệu, thậm chí hàng chục triệu đồng.
 |
| Gà Đông Tảo đặc biệt nhất ở đôi chân to sần sùi, vảy da dầy đỏ, ngón chân to ngắn. Ảnh: Ngọc Lan. |
Bà Quỳnh cho biết, gà Đông Tảo đặc biệt nhất ở đôi chân. Chân gà này có thể to gấp 10 lần chân gà bình thường, vảy da sần sùi, có màu đỏ hồng từ cẳng xuống tận ngón chân. Trong khi đó, chân gà Đông Tảo lai nhỏ hơn, vảy chân màu vàng nhạt, không có vần đỏ”.
Theo chị Nguyễn Thị Loan, chủ một trang trại gà Đông Tảo ở Khoái Châu, Hưng Yên, nếu tiếp xúc nhiều với loại gà này, có thể dễ dàng phân biệt gà thuần chủng và gà lai ngay từ khi mới nở. Chị cho biết gà con giống thuần chân màu đỏ hồng, có vảy ốc nổi hẳn lên, nhưng gà lai thì không. Thông thường, một cặp gà Đông Tảo vừa nở có giá bán trên thị trường khoảng 100.000 đồng.
Năm vừa rồi, chị Loan nuôi 70 con gà thuần chủng (tính cả gà giống) và hơn 100 gà lai. Tuy nhiên, do gà lai đẻ được nhiều và còn biết tự ấp trứng nên phát triển về số lượng lớn gấp 2 lần so với dòng gà thuần. Số lượng gà Đông Tảo thuần chủng rất hiếm, nhiều khách quen phải đặt tiền cả năm trời mới có gà. Giáp Tết, có người trả giá đến hơn chục triệu một đôi gà thuần chủng, nhưng người nuôi cũng không có mà bán.
Đang sở hữu 3 đôi gà Đông Tảo giống thuần chủng, anh Trần Cường, ở Khoái Châu, Hưng Yên cho biết, không dễ để tìm mua được gà Đông Tảo chính gốc, đẹp mã, do loại gà này hiếm, hầu hết các nhà vườn phải giữ lại để làm giống. "Những con gà như thế hiện giờ là vô giá. Chúng có thể được coi là linh hồn của cả trang trại", anh Cường chia sẻ.
Thường đặt mối mua gà cho đồng nghiệp ở cơ quan trên Hà Nội, nhưng anh Cường cho biết vẫn thường xuyên phải đặt trước. Theo lời anh, rất khó tìm được gà thuần chủng cả trống mái, có chăng cũng chỉ là gà trống thuần chủng, gà mẹ lai.
“Gà Đông Tảo ở Hưng Yên là giống gà quý hiếm hiện được bảo tồn bởi Viện chăn nuôi quốc gia. Mấy năm trở lại đây, một số người ở Anh, Nhật Bản,… cũng có dự định nhập khẩu loại gà này về nghiên cứu.
Hiện nay, trên thị trường xuất hiện phổ biến giống gà lai Đông Tảo, sinh sản và phát triển tốt nhưng chất lượng không bằng dòng thuần chủng. Cũng vì độ quý hiếm của gà Đông Tảo mà nhiều nhà vườn, tiểu thương thổi giá cao gấp nhiều lần”.
Ông Nguyễn Văn Tá, Phó chủ tịch xã Đông Lễ, Đông Tảo, Khoái Châu.
