|
|
Trong trường hợp của Mangione, các tài khoản Facebook và Instagram đã bị xóa ngay sau khi người này bị bắt giữ. Ảnh: FoxTV. |
Vụ việc Luigi Mangione, nghi phạm trong vụ sát hại CEO UnitedHealthcare, đã gây chấn động trong công chúng. Ngoài tính chất nghiêm trọng của tội ác, vụ án còn thu hút chú ý ở cách các nền tảng mạng xã hội xử lý dấu chân số (digital footprint) của Mangione.
Sau khi bị bắt giữ, các tài khoản mạng xã hội của Mangione nhanh chóng trở thành tâm điểm cho những người tò mò, báo giới và cả dư luận. Trong vòng vài giờ, nhiều tài khoản mạng xã hội của người này đã bị xóa và công chúng không thể truy cập được. Nhưng vài tài khoản vẫn hoạt động.
Phản ứng khác nhau giữa các nền tảng mạng xã hội lớn như Instagram, Facebook, X (trước đây là Twitter) và Goodreads đã đặt ra câu hỏi: Khi nào và tại sao các công ty quyết định xóa bỏ hoặc giữ lại dấu chân số của một cá nhân?
Khi một cá nhân chuyển từ cuộc sống riêng tư sang bị công chúng chú ý, các tài khoản mạng xã hội, vốn trước đây chỉ chia sẻ với bạn bè hay người thân, đột nhiên trở thành “tài sản chung” cho hàng triệu người nhìn. Luigi Mangione cũng không ngoại lệ.
Sau khi nghi phạm bị bắt hôm 9/12, những bức ảnh cũ trên Instagram và các bài đánh giá sách của người này trên Goodreads đã nhanh chóng bị công chúng săm soi.
Trong một vài trường hợp, người dùng hoặc gia đình của họ có thể tự khóa hoặc chuyển tài khoản về chế độ riêng tư. Nhưng đối với những người vướng vào cáo buộc giết người và không thể dùng thiết bị cá nhân như Mangione, các tài khoản này trở thành kho dữ liệu mở cho công chúng.
 |
| Mạng xã hội trở thành tư liệu săn lùng quá khứ của nghi phạm sát nhân. Ảnh: Fast Company. |
Jolynn Dellinger, giảng viên tại Trường Luật Duke, nhận định: "Các công ty thường có quyền tự do lớn trong việc quyết định nội dung nào được phép và nội dung nào nên xóa bỏ”.
Instagram và Facebook
Meta, công ty mẹ của Facebook và Instagram, có chính sách dành cho "tổ chức và cá nhân nguy hiểm”. Cụ thể, hãng cấm những đối tượng tuyên bố hoặc tham gia các hành vi bạo lực sử dụng nền tảng của họ. Quyết định này dựa trên cả hành vi trực tuyến lẫn ngoài đời thực của người dùng.
Trong trường hợp của Mangione, các tài khoản Facebook và Instagram đã bị xóa ngay sau khi người này bị bắt giữ. Đây có vẻ là kết quả từ chính sách này. Meta thường nhanh chóng hành động trong các trường hợp nghiêm trọng liên quan đến bạo lực, theo New York Times.
X (trước đây là Twitter)
Ban đầu, tài khoản X của Mangione bị đình chỉ vào thứ 9/12, nhưng sau đó đã được khôi phục. Đến chiều 11/12, tài khoản này vẫn hoạt động và thu hút hơn 400.000 người theo dõi.
Elon Musk, chủ sở hữu của X, đã lên tiếng trên nền tảng này khi một người dùng đăng tải về việc tài khoản của Mangione bị đình chỉ. Musk trả lời: “Điều này đã xảy ra mà tôi không hề biết. Tôi đang xem xét”. Chưa đầy một giờ sau, tài khoản của Mangione đã được khôi phục. Vào ngày hôm sau, tài khoản này có thêm dấu tick xanh, cho thấy nó đã đăng ký dịch vụ X Premium.
Tuy nhiên, X không cho biết liệu có chính sách cụ thể nào để xử lý những trường hợp như của Mangione hay không. Công ty từ chối trả lời các yêu cầu bình luận.
Trái ngược với Meta và X, LinkedIn cho biết họ hạn chế các tài khoản vi phạm chính sách, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy tài khoản của Mangione vi phạm những quy định này. Do đó, tài khoản của Mangione trên LinkedIn vẫn hoạt động bình thường.
Đại diện phát ngôn LinkedIn khẳng định: "Chính sách của chúng tôi rất rõ ràng về những gì được phép trên nền tảng và chúng tôi thực thi chúng một cách nhất quán đối với tất cả người dùng”.
Trên Reddit, Mangione từng viết về các vấn đề sức khỏe của mình như đau lưng và chứng sương mù não. Tài khoản này đã bị đình chỉ theo chính sách của Reddit. Nền tảng sẽ đình chỉ các tài khoản có liên quan đến nghi phạm trong các cuộc điều tra tội phạm nổi tiếng.
Một phát ngôn viên của Reddit xác nhận rằng đây là quy trình tiêu chuẩn của nền tảng trong những trường hợp như vậy.
 |
| Nhiều tài khoản mạng xã hội của Mangione bị đình chỉ, sau đó được khôi phục lại. Ảnh: Luigi Mangione/Facebook. |
Goodreads
Goodreads, nền tảng để người dùng theo dõi và đánh giá sách, dường như không có chính sách rõ ràng về liệu hành vi ngoài đời thực của người dùng ảnh hưởng đến trạng thái tài khoản hay không. Tài khoản của Mangione bị hạn chế quyền truy cập vào ngày 10/12, nhưng đã mở lại vào thứ 11/12, sau đó lại chuyển sang chế độ riêng tư một lần nữa.
Trong thời gian tài khoản công khai, người dùng phát hiện Mangione từng đánh giá nhiều cuốn sách, từ The Lorax đến Industrial Society and Its Future (còn được biết đến là bản tuyên ngôn Unabomber, của kẻ khủng bố bằng bom thư Ted Kaczynski).
Hôm 11/12, trong khi Mangione đang bị giam giữ, tài khoản này xuất hiện thêm các bài đánh giá sách mới. New York Times cho rằng có khả năng người khác đã truy cập vào tài khoản. Goodreads từ chối đưa ra bình luận.
TikTok
Hiện không rõ Mangione có tài khoản TikTok hay không. TikTok có thể cấm tài khoản, nhưng chính sách của họ không nói rõ hành vi ngoài đời thực có thể ảnh hưởng thế nào đến trạng thái tài khoản. Theo New York Times, các vi phạm có thể là đăng tải nội dung không phù hợp hoặc bất hợp pháp, nhưng TikTok không trả lời yêu cầu bình luận về trường hợp này.
Những chiếc bẫy vô hình trên mạng xã hội
Cuốn sách Vũ trụ kĩ thuật số của giáo sư Kim Sang Kyun đã đi sâu phân tích, mổ xẻ một cách tường tận, những tác động các thiết bị thông minh, thế giới ảo và mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại.
