Trong 53 năm đầu, tỷ phú Elon Musk hầu như không xuất hiện bên cạnh Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
Nhưng kể từ tối 5/11, mọi chuyện thay đổi. Musk gần như không tách rời khỏi ông Trump, theo New York Times.
Vì vậy, hơn bất cứ nhân vật chủ chốt nào khác trong quá trình chuyển giao quyền lực, vị tỷ phủ này dường như đang trong “lớp cấp tốc”, học hỏi những quy tắc và mối quan hệ chính trị tinh vi trong nhóm thân cận của ông Trump.
Đối với người giàu nhất thế giới - vốn không được biết đến bởi sự khiêm tốn hay kiên nhẫn - bộ môn kỹ thuật xã hội này có thể còn khó khăn hơn nhiều so với sản xuất công nghiệp nặng hay khoa học vũ trụ.
Nhiều nghi ngờ xuất hiện xoay quanh việc liệu tỷ phú Musk có thể “tốt nghiệp” vào năm 2028 với tấm bằng “Trumpism” (chủ nghĩa Trump) hay không.
Theo New York Times, việc đoán xem mối quan hệ giữa Musk và ông Trump sẽ kéo dài bao lâu trở thành chủ đề bàn luận trong các vòng tròn ở Washington và Thung lũng Silicon.
Câu trả lời có thể phụ thuộc vào khả năng của Musk trong việc xoa dịu ông Trump và giữ hình ảnh tương đối khiêm tốn, nhưng vẫn biết cách hạ gục đối thủ khi thời cơ đến.
Nói ngắn gọn là hiểu cách chơi trò chính trị trong thế giới Trump.
Tỷ phú Elon Musk. Ảnh: New York Times. |
Điểm cốt lõi
Hầu hết nhân vật đang ở cạnh ông Trump trong quá trình chuyển giao đều là những trợ lý dày dạn kinh nghiệm, đã được thử thách trong “cuộc chiến” trước, hoặc là người bạn thân thiết trong nhiều thập kỷ.
Ông Musk không thuộc trường hợp nào trong số này.
Thay vào đó, những gì ông mang đến là 200 triệu người theo dõi trên X và khoảng 200 triệu USD mà ông đã chi trong chiến dịch vận động.
Cả hai điều đó đều gây ấn tượng mạnh mẽ với vị tổng thống đắc cử.
Ông Trump, bất ngờ trước quyết định sa thải khoảng 80% nhân viên tại X của ông Musk, nói rằng vị tỷ phú công nghệ này có thể giúp lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ cùng Vivek Ramaswamy.
Trong tuần qua, Musk vẫn duy trì thói quen thân thiết với ông Trump.
Ông chủ mạng xã hội X đã tham gia cùng Tổng thống đắc cử Trump trong hầu hết cuộc họp tại Mar-a-Lago, cũng như một trận đấu UFC.
Hôm 19/11, ông đã đưa ông Trump đến Thung lũng Rio Grande ở Texas để theo dõi buổi phóng tàu vũ trụ của SpaceX.
Theo một số nguồn tin, trong cuộc họp riêng tại Mar-a-Lago, Musk thể hiện sự thiếu quen thuộc với các vấn đề hính sách hay thành viên tiềm năng được thảo luận.
Tuy nhiên, ông liên tục nhắc đến điểm cốt lõi: Vị tỷ phú này cho rằng điều cần thiết là "cải cách triệt để" chính phủ và đề cập "những nhà cải cách" có khả năng thực hiện thay đổi.
Ông Trump và Musk tham dự trận đấu UFC tại Madison Square Garden. Ảnh: New York Times. |
Musk không thúc đẩy mạnh mẽ cái tên mà ông yêu thích cho vị trí trong chính quyền.
Tuy nhiên, những người xung quanh ông trong thế giới công nghệ ngày càng tự tin và được cho là có ảnh hưởng lớn hơn.
Mick Mulvaney - người từng là chánh văn phòng thứ hai của ông Trump và hiện làm việc tại công ty vận động hành lang Actum - chia sẻ các giám đốc điều hành công nghệ có thể có quyền tiếp cập đặc biệt.
“Elon Musk, Marc Andreessen, David Sacks, Joe Lonsdale và các nhà lãnh đạo công nghệ khác đang ảnh hưởng đến quá trình chuẩn bị cho nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump. Đây là điều mà chưa có lãnh đạo doanh nghiệp nào từng làm được ở mức độ này trong các cuộc bầu cử tổng thống trước đây”, theo ông Mulvaney.
Tuy nhiên, ông tỏ ra nghi ngờ về khả năng của tỷ phú Musk trong việc thực hiện cắt giảm ngân sách như đã hứa.
Trong cuộc gọi với khoảng 70 khách hàng gần đây, ông cho biết vị tỷ phú này sẽ nhận ra rằng “đi đến sao Hỏa còn dễ dàng hơn”.
Ông Mulvaney cũng bày tỏ ông không hình dung được sự thay đổi toàn diện trong cách chính phủ liên bang vận hành và nghi ngờ liệu Musk có gắn bó đủ lâu để hoàn thành công việc hay không.
Bài học
Một số giám đốc điều hành công nghệ đang nỗ lực kết nối với ông Musk hoặc đại diện của ông. Khắp Thung lũng Silicon, nhiều người bày tỏ sự quan tâm đến việc phục vụ tại Bộ Hiệu quả Chính phủ.
Brian Armstrong, giám đốc điều hành của Coinbase, mô tả trên mạng xã hội rằng đây là “cơ hội có một không hai để tăng cường tự do kinh tế tại Mỹ và cắt giảm quy mô chính phủ để đạt được sự ổn định”.
Ông Musk đã thúc đẩy thành công việc Brendan Carr - thành viên đảng Cộng hòa - được chọn làm người lãnh đạo Ủy ban Truyền thông Liên bang.
"Lựa chọn tuyệt vời", tỷ phú này cho biết sau thông báo.
Musk đã đưa ông Trump tham quan phòng điều khiển trước khi tên lửa SpaceX phóng vào hôm 19/11 tại Texas. Ảnh: Brandon Bell. |
Ông cũng vận động ông Trump đưa Russell T. Vought - giám đốc ngân sách trong nhiệm kỳ đầu tiên của tổng thống đắc cử - trở lại.
Tuy nhiên, tỷ phú Musk không phải người “bất bại”.
Ông đã đề xuất Emil Michael - cựu giám đốc điều hành cấp cao của Uber - trở thành Bộ trưởng Giao thông tiếp theo. Nhưng vị trí này thuộc về cựu nghị sĩ Sean Duffy đến từ bang Wisconsin - người được các cố vấn thân cận của ông Trump ủng hộ.
Musk cũng thúc đẩy ông Trump chọn Howard Lutnick, giám đốc điều hành của Cantor Fitzgerald, làm Bộ trưởng Tài chính. Cuối cùng, tổng thống đắc cử chọn ông Lutnick làm Bộ trưởng Thương mại.
Các trợ lý của ông Trump có quan điểm khác biệt về vai trò của tỷ phú Musk.
Một số người coi ông là nhân vật không gây hại. Đặc biệt, ông có mối quan hệ thân thiết với Stephen Miller - cố vấn chính sách hàng đầu.
Những người khác khó chịu vì sự hiện diện gần như liên tục của Musk tại Mar-a-Lago, đặc biệt khi ông không có lịch sử làm việc cá nhân lâu dài với ông Trump.
Điều đáng chú ý là Musk dường như lo ngại về cách mà ảnh hưởng của mình được nhận thức.
Hôm 20/11, đáp lại bài báo mô tả ông là “người bạn tâm giao gần gũi nhất” của ông Trump, vị tỷ phú công nghệ hết lời ca ngợi “số lượng lớn người trung thành và đáng kính tại Mar-a-Lago, đã làm việc với ông Trump trong nhiều năm”.
“Để nói rõ hơn, mặc dù tôi đưa ra ý kiến của mình về một số ứng viên nội các, nhiều lựa chọn diễn ra mà tôi không biết và quyết định hoàn toàn là của tổng thống”, ông viết trên X.
Động thái này có vẻ như là sự công nhận bài học quen thuộc trong thế giới của ông Trump: Không được làm lu mờ nhân vật chính. Ít nhất là nếu bạn muốn gắn bó lâu dài.
Trong khi đó, ông Mulvaney cho rằng hãy thẳng thắn với ông Trump, bởi “đã có rất nhiều người cảm thấy cần phải đồng tình với ông ấy mọi lúc”.
“Điều khiến Musk trở thành cố vấn có giá trị là vì ông ấy có đủ tiền và đủ những thứ khác để làm. Ông ấy có vị thế độc nhất để trở thành người nói lên thông tin trung thực. Có lẽ hơn bất cứ ai khác trên hành tinh này, ông ấy không cần công việc đó”, ông Mulvaney nói.
Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước Mỹ
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.