Năm mới, đừng cắm mặt vào điện thoại khi đi đường nữa

Nhiều rủi ro về sức khỏe đi kèm khi con người dùng điện thoại, mất tập trung vào môi trường xung quanh. Ảnh: Unsplash.

"Mọi người không nhận ra mình đang bị phân tâm như thế nào. Họ cũng không hiểu mức độ nhận thức của mình sẽ bị ảnh hưởng ra sao khi đi bộ và sử dụng điện thoại", Wayne Giang - trợ lý giáo sư tại Đại học Florida - cho biết. Ông cùng nhóm nghiên cứu đã thực hiện một cuộc khảo sát và kết luận rằng 1/4 số người khi đi đường đều cúi mặt, chăm chú vào điện thoại

Quả thật, việc tập trung vào smartphone sẽ gây ra chứng mù do thiếu chú ý (inattentional blindness). Ngay cả khi xuất hiện một chú hề lái xe đạp trên đường, những người tham gia cũng chỉ có 50% khả năng nhận ra nó trong khi đi bộ và nói chuyện smartphone, nghiên cứu cho biết.

Nhưng thiết bị trong tay không chỉ đánh lạc hướng chú ý của bạn. Nó còn thay đổi tâm trạng, dáng đi, tư thế và cản trở khả năng đi đứng bình thường của con người.

Tai nạn trên đường phần lớn do dùng smartphone nhiều

Sử dụng dữ liệu của chính phủ từ năm 2011-2019, nhóm nghiên cứu của TS. Giang đã tìm thấy gần 30.000 vụ chấn thương khi đi bộ do điện thoại gây ra. Đa số vụ tai nạn xảy ra trên đường và vỉa hè, 1/4 còn lại gặp sự cố khi ở nhà. “Vấp phải vật gì đó hoặc ngã xuống cầu thang là nguy cơ phổ biến”, chuyên gia nói với New York Times.

Kết quả còn cho thấy tuổi tác là một trong những yếu tố chính gây ra tình trạng chấn thương. Những người trẻ tuổi từ 11-20 tuổi có tỷ lệ chấn thương cao nhất. Theo sau là người trưởng thành ở độ tuổi 20, 30 và 40. “Có lẽ là bởi những người trẻ tuổi sử dụng điện thoại của họ nhiều hơn người già”, TS. Giang kết luận.

Người trẻ dùng điện thoại có nguy cơ vấp ngã trên đường cao hơn. Ảnh: New York Times.

TS. Giang cho biết khi vừa đi bộ vừa sử dụng điện thoại, con người thường điều chỉnh cách di chuyển theo phản xạ. Nghiên cứu được công bố kèm đoạn video ghi lại cảnh người đi bộ. Trong đó, những người sử dụng điện thoại khi di chuyển chậm hơn khoảng 10% so với người thường.

“Nếu để ý, bạn sẽ thấy một số thay đổi trong dáng đi cho thấy họ đang chậm lại. Họ bước ngắn hơn và chân dừng lại nhiều hơn”, Patrick Crowley - Giám đốc dự án tại Đại học Kỹ thuật Đan Mạch, nghiên cứu cơ chế sinh học của việc đi bộ trong khi sử dụng điện thoại - cho biết.

Dần dà, sự thay đổi này sẽ làm tăng lưu lượng người giao thông trên vỉa hè. Nếu đi bộ là hoạt động thể chất thường ngày, việc di chuyển chậm hơn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn, theo Elroy Aguiar - trợ lý giáo sư về khoa học thể dục tại Đại học Alabama.

Thay vì đứng thẳng, thói quen cúi xuống nhìn smartphone trong khi đi bộ sẽ làm áp lực đặt lên cổ và cơ lưng trên. Điều này sẽ gây ra các chứng đau cơ cổ (text neck). Nghiên cứu trên tạp chí Gait & Postures cho thấy tất cả yếu tố này là nguyên nhân làm giảm khả năng giữ thăng bằng và tăng nguy cơ vấp ngã.

Càng dùng smartphone khi đi đường, càng căng thẳng, khó chịu

Khi nghiên cứu về căng thẳng ở người, các nhà khoa học thường yêu cầu ứng viên thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng một lúc. Bởi, đa nhiệm là cách nhanh nhất khiến một người căng thẳng.

Trên thực tế, việc vừa đi bộ vừa sử dụng điện thoại cũng hoạt động theo cách thức này, ngay cả khi con người không nhận thức được. Một thí nghiệm hồi tháng 8/2022 của Đại học Montreal cho thấy càng nhiều người sử dụng smartphone khi dùng máy chạy bộ, lượng hormone gây căng thẳng cortisol càng tăng lên.

Một nghiên cứu khác của Đại học Auckland năm 2023 đã nhận ra vừa đi bộ trong công viên, vừa nhìn vào điện thoại sẽ tác động lớn đến tâm lý con người.

Tác giả Elizabeth Broadbent cho biết: “Sau khi đi dạo mà không sử dụng smartphone, họ sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Nhưng với nhóm sử dụng điện thoại, tác dụng này hoàn toàn biến mất”. Thay vì cảm thấy tích cực hơn sau khi đi bộ, mọi người lại cảm thấy ủ rũ, ít hào hứng, vui vẻ hay thoải mái hơn.

Một con đường chia làn cho người dùng smartphone và không dùng smartphone ở Trung Quốc. Ảnh: Washington Post.

Theo nhóm nghiên cứu, những tác động tiêu cực này là do mối liên hệ với môi trường xung quanh bị suy giảm. “Để đạt được lợi ích khi đi bộ, điều quan trọng là phải chú ý đến môi trường xung quanh hơn là vào điện thoại”. Chuyên gia cho biết thêm việc đi bộ và cố gắng sử dụng điện thoại chỉ tổ gây khó chịu. Đó cũng là lý do khiến tâm trạng của bạn trở nên tồi tệ.

Vậy làm thế nào để bạn giữ an toàn khi đi bộ? Nếu muốn kiểm tra điện thoại, các chuyên gia khuyến cáo bạn chỉ nên dừng lại một chút. Tốt nhất là tránh xa lối đi của những người đi bộ khác.

Nếu vừa đi bộ vừa sử dụng thiết bị, bạn không nên di chuyển quanh khu vực có cầu thang, vạch băng qua đường hay nơi lộn xộn, không bằng phẳng. "Ngay cả những người tỉnh táo và có nhận thức cũng bị thương khi đi bộ. Bởi vậy, nếu còn bị phân tâm bởi điện thoại, con người sẽ tự đẩy mình vào vòng nguy hiểm”, TS. Giang nói.