Ngày 15/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) đã cho ý kiến Báo cáo tình hình thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2015. Báo cáo chỉ rõ tình trạng lãnh phí, thất thoát ngân sách nhà nước (NSNN) vẫn còn xảy ra trên nhiều lĩnh vực.
Tập trung ở xây dựng cơ bản
Trình bày báo cáo, ông Đinh Tiến Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài chính, đánh giá trong quản lý, sử dụng NSNN vẫn còn xảy ra việc chấp hành pháp luật, kỷ luật tài chính chưa nghiêm. Bên cạnh đó, tình trạng vi phạm quy định pháp luật, tiêu chuẩn, định mức, chế độ gây lãng phí NSNN còn tồn tại; việc sử dụng ngân sách nhà nước sai mục đích, không đúng tiêu chuẩn, định mức, chế độ còn xảy ra ở các cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Theo báo cáo, xây dựng cơ bản là lĩnh vực điển hình về lãng phí, thất thoát NSNN. Chẳng hạn như Bảo tàng Hà Nội qua gần 5 năm đi vào hoạt động, hiệu quả sử dụng rất thấp; dự án mở rộng Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 trên 8.000 tỷ đồng vẫn “đắp chiếu” sau gần 10 năm thực hiện; ký túc xá sinh viên tại Hà Nội và một số tỉnh, thành không có sinh viên sử dụng...
Riêng về mua sắm công, báo cáo đề cập năm 2015, các bộ ngành, địa phương đã mua 611 ôtô với tổng nguyên giá 603 tỷ đồng. Trong đó, khối trung ương mua 69 xe, khối địa phương 542 xe. Số xe mua mới chủ yếu để trang bị cho các cơ quan, đơn vị mới thành lập chưa có xe và thay thế số xe đã hết thời hạn sử dụng.
Xe công đón khách tại sân bay Tân Sơn Nhất, TP HCM. |
Đáng chú ý, qua triển khai thực hiện quyết định của Bộ Tài chính về tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng ôtô trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, dự kiến số xe phục vụ công tác chung sẽ dư ra khoảng 7.000 chiếc.
Về số xe thừa này, báo cáo nêu rõ hướng giải quyết là điều chuyển cho các cơ quan, đơn vị còn thiếu xe so với tiêu chuẩn, định mức hoặc bán, thanh lý để thu tiền nộp ngân sách nhà nước.
Phải chỉ ra địa chỉ lãng phí
Ông Nguyễn Đức Hiền, Trưởng Ban Dân nguyện của QH, cho rằng mua sắm, sử dụng tài sản công là vấn đề người dân rất quan tâm nhưng báo cáo của Chính phủ chưa cập nhật hết các bất cập. “Tiêu chuẩn sử dụng xe công như thế nào cần công khai hóa để mọi người biết và cán bộ trong cơ quan giám sát xem có thực hiện đúng hay không?” - ông Hiền nói.
Cũng đề cập đến vấn đề này, bà Nguyễn Thanh Hải - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH - nhìn nhận cử tri và nhân dân rất quan tâm đến vấn đề sử dụng sai nguyên tắc, trên định mức với những tài sản như xe công và các mức chi tiêu trong hoạt động công vụ.
Do đó, phải có biện pháp xử lý, chấn chỉnh tình trạng này. Đồng tình, ông Uông Chu Lưu, Phó Chủ tịch QH, đề nghị cần tập trung vào những vấn đề nổi cộm gây lãng phí mà dư luận xã hội quan tâm cũng như phân tích rõ hơn về nguyên nhân tại sao dẫn đến lãng phí như vậy và giải pháp khắc phục. “Cần chỉ ra những địa chỉ còn lãng phí chứ nói có một số địa phương thì không thấy rõ trách nhiệm” - ông Lưu thẳng thắn.
Chính phủ chi vượt 108.067 tỷ đồng
Cùng ngày, Ủy ban Thường vụ QH cho ý kiến về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2014. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính ngân sách của QH nêu rõ: Theo báo cáo của Chính phủ, quyết toán chi cân đối NSNN năm 2014 là 1.350.272 tỷ đồng, trong đó chi theo dự toán được QH quyết định là 1.114.767 tỷ đồng, tăng 10,7% (108.067 tỷ đồng) so với dự toán.
Theo Ủy ban Thẩm tra của QH, việc chi đầu tư xây dựng cơ bản còn hạn chế, sai phạm trong các khâu của quá trình đầu tư vẫn xảy ra nhưng chậm được khắc phục, xử lý chưa kiên quyết, còn để thất thoát, lãng phí. Hầu hết các dự án đầu tư được thanh tra, kiểm toán đều phát hiện có sai phạm.
Ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH, đánh giá chính sách tài chính của ta không minh bạch, có nhiều khoản để ngoài ngân sách mà không báo cáo, chưa tính đến ODA sử dụng thế nào, ngoại hối sử dụng ra sao khi hiện ngoại hối vẫn để ngoài ngân sách.
“Vì thế, cần nghiêm túc xử lý đúng Hiến pháp và pháp luật, không được du di. Chúng ta chỉ có một quyền là đúng pháp luật và đúng Hiến pháp” - ông Lý đề nghị.