Độc giả Việt từng không mấy mặn mà với 'Xứ cát'

Hành tinh cát: Phần hai (đạo diễn Denis Villeneuve) vừa ra rạp tuần qua. Tiếp nối thành công của phần một ra mắt năm 2021, phần này hứa hẹn sẽ là một trong những phim chiếu rạp ăn khách năm nay. Đây là bản chuyển thể thứ ba, sau phim điện ảnh của David Lynch (1984) và loạt phim truyền hình ngắn tập của John Harrison (2000).

Điều này chứng tỏ sức hút tiểu thuyết gốc của Frank Herbert. Song trên thực tế, tác phẩm này từng bị đến 20 nhà xuất bản từ chối trước khi phát hành và thời gian đầu trầy trật vì phản hồi không tốt từ giới phê bình và độc giả.

Poster phim Hành tinh cát: Phần hai (trái) và bìa sách Xứ cát tái bản. Ảnh: Nhã Nam.

Tại Việt Nam, hành trình xuất bản các phần sách Xứ cát và Cứu tinh xứ cát cũng tương đối cam go. Bản thân công ty Nhã Nam khi quyết định thực hiện bản tiếng Việt Xứ cát đã xác định đây là cuốn sách khó bán.

Theo ông Nguyễn Xuân Minh - Giám đốc Kế hoạch Bản quyền Nhã Nam - dòng sách khoa học viễn tưởng (scifi) đã xuất hiện ở Việt Nam từ rất lâu, với các đầu sách nổi tiếng như Hai vạn dặm dưới biển, Solaris, Đầu giáo sư Powell… và nhiều đầu sách của Liên Xô cũ. Tuy nhiên sau một thời gian, dòng sách này dường như chìm dần vào quên lãng và chỉ mới được độc giả chú ý trở lại trong mấy năm gần đây.

Ông cho biết những năm mới thành lập, công ty mong muốn giới thiệu đến độc giả Việt Nam những đầu sách kinh điển của từng dòng sách. Xứ cát đã đoạt hai giải thưởng Hugo và Nebula danh giá, được chuyên gia và độc giả quốc tế xếp vào hàng những tác phẩm vĩ đại nhất mọi thời đại.

Do đó Xứ cát và phần tiếp theo Cứu tinh xứ cát là hai trong các tác phẩm đầu tiên Nhã Nam mua bản quyền. Khi ấy mới thành lập và chưa có nhiều kinh nghiệm xuất bản nên đội ngũ mất khá nhiều thời gian và công sức mới thuyết phục được đại diện gia đình tác giả Frank Herbert ký hợp đồng.

Bìa Xứ cát và Cứu tinh xứ cát trong lần phát hành đầu tiên.

Song song, Nhã Nam đã mời được người cũng rất say mê dòng sách này là dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng chuyển ngữ cuốn sách.

Nỗ lực nhiều như vậy để đưa tác phẩm đến với bạn đọc, nhưng khi phát hành lần đầu thì cả Xứ cát lẫn Cứu tinh xứ cát đều không được độc giả đón nhật nồng nhiệt.

Ông Nguyễn Xuân Minh chia sẻ rằng tuy không bán chạy như kỳ vọng, nhưng sách nhận được phản hồi tích cực từ nhóm độc giả yêu mến văn học. Đến khi phim Hành tinh cát: Phần một ra mắt, cuốn sách đã nhận được độc giả quan tâm nhiều hơn.

Theo ông Nguyễn Xuân Minh, điều này một phần do hiệu ứng của phim, một phần do độc giả Việt Nam đã chú ý hơn đến dòng sách khoa học viễn tưởng. Tính đến thời điểm này, Nhã Nam đã tái bản Xứ cát tầm 4-5 lần, trong đó có phiên bản bìa cứng chỉ in 500 bản được độc giả hào hứng đón nhận, bán hết trong thời gian chưa đầy 2 tuần.

Dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng rất tâm huyết với cuốn sách, đặc biệt là việc dịch các thuật ngữ, tên riêng chuyên biệt như Ngài Tạo, Hương Dược… Khi Hành tinh cát: Phần một phát hành, hãng Warner Bros đã liên hệ với Nhã Nam để xin phép sử dụng cách dịch này trong bản phim tiếng Việt. Ông Nguyễn Xuân Minh kể lại kỷ niệm, do lúc ấy đang giai đoạn phong tỏa do Covid-19 tại cả Mỹ lẫn Việt Nam, nên hai bên phải họp qua Zoom.

Ông Minh cũng chia sẻ rằng Nhã Nam đang dự kiến tái bản cuốn thứ hai của bộ sách - Cứu tinh xứ cát. Nếu được độc giả đón nhận, Nhã Nam sẽ tiếp tục thực hiện các phần tiếp theo.