Từ xưa đến nay, xác định đâu là tay vợt vĩ đại nhất (Greatest Of All Time – GOAT) vẫn là một trong những chủ đề ưa thích trong làng tennis. Tuy nhiên sau khi Roger Federer giành chức vô địch Australian Open 2018 thì cuộc tranh luận về GOAT đã tạm chấm dứt.
Với 20 danh hiệu Grand Slam (GS) và 310 tuần ở ngôi số 1, Federer đã tạo ra khoảng cách quá xa so với những người đứng sau và nếu Rafael Nadal hay Novak Djokovic không thể gia tăng thêm thành tích thì ngôi vị GOAT sẽ thuộc về Federer một cách không cần tranh cãi.
Vậy giữa Nole và Nadal, ai mới là người vĩ đại hơn?
 |
| Nadal và Djokivic - 2 trong số những tay vợt vĩ đại nhất làng banh nỉ. |
Thực ra thì những sự so sánh giữa Nole và Nadal đã bắt đầu xuất hiện từ giữa năm 2016, khi Nole giành 4 GS liên tiếp và nâng tổng số danh hiệu GS của mình lên 12, tức chỉ còn kém Nadal vẻn vẹn 2 GS.
Tuy nhiên ở thời điểm đó thì Nole vẫn còn thua kém Pete Sampras (14 GS) nên việc so anh với Nadal, người được cho là đã vượt qua Sampras (cùng có 14 GS nhưng Nadal đã giành đủ bộ 4 danh hiệu trong khi Sampras chưa bao giờ vô địch Roland Garros) vẫn còn hơi sớm. Phải đến cuối năm 2018 này, khi Nole đã vượt qua Sampras (cùng 14 GS nhưng Nole đủ 4 danh hiệu và từng VĐ 4 GS liên tiếp) thì điều kiện để so sánh giữa Nole và Nadal mới trở nên chín muồi.
Grand Slam
Khi đặt các tay vợt lên bàn cân thì số danh hiệu GS luôn là tiêu chí hàng đầu. Xét về số lượng thuần túy thì Nadal vượt trội với 17 GS (11 Roland Garros, 3 US Open, 2 Wimbledon, 1 Australian Open) trong khi Nole mới có 14 (6 Australian Open, 1 Roland Garros, 4 Wimbledon, 3 US Open). Tuy nhiên nếu tính đến sự toàn diện trên các mặt sân thì Nole lại có phần nhỉnh hơn.
Số danh hiệu GS của Nadal tập trung quá nhiều vào giải đấu sở trường Roland Garros và bên ngoài RG thì Rafa chỉ giành được thêm 6 GS khác (chiếm 35% tổng số danh hiệu GS). Còn bên ngoài thánh địa AO thì Nole giành được tới 8 GS khác (chiếm 57% tổng thành tích). Xét riêng tại từng giải đấu thì Nole có thành tích tốt hơn ở AO và Wimbledon, hai người ngang nhau ở USO và Nadal chỉ vượt trội Nole ở RG mà thôi.
 |
| Nadal sở hữu số danh hiệu Grand Slam nhiều hơn Djokovic. Đồ họa: Minh Phúc. |
Ngoài ra thì Nole từng giành được 4 danh hiệu GS liên tiếp từ Wimbledon 2015 – Roland Garros 2016, điều mà Nadal chưa từng làm được. Như vậy mặc dù Nadal vẫn xuất sắc hơn ở các giải GS nhưng sự chênh lệch giữa hai tay vợt không thực sự lớn như hai con số 17 và 14 thể hiện.
Chấm điểm: Nadal thắng.
Bảng xếp hạng ATP
Tiếp theo là đến số tuần và số lần kết thúc năm ở ngôi số 1. Trên phương diện này thì Nole đang là người áp đảo. Tính đến hết năm 2018, anh đã có 232 tuần ở ngôi số 1 và sẽ nắm giữ ngôi vị này đến ít nhất là hết tháng 1/2019 (thời điểm kết thúc AO 2019). Tức là Nole sẽ có cơ hội nối dài khoảng cách với Nadal (196 tuần).
Trên thực tế, nhiều khả năng Nole sẽ giữ ngôi số 1 đến ít nhất là hết Wimbledon 2019 do từ nay đến đó anh chỉ phải bảo vệ vỏn vẹn có 1.355 điểm, trong khi Nadal phải bảo vệ tới 4.680 điểm. Nghĩa là Nole rất nhiều khả năng sẽ có 270 tuần ở ngôi số 1, gần gấp rưỡi Nadal. Ngoài ra tính cả năm 2018 thì Nole hiện đã có 5 lần kết thúc năm ở ngôi số 1, bằng với Federer và nhiều hơn Nadal 1 năm.
Xét trên phong độ hiện tại của Nole cũng như tình trạng chấn thương của Nadal thì cơ hội để tay vợt người Serbia nới rộng khoảng cách trong năm 2019 là khá lớn, tuy nhiên nếu chỉ tính thành tích hiện tại thì Nole vẫn đang bỏ xa Nadal.
Chấm điểm: Nole thắng
 |
| Djokovic có nhiều hơn 1 năm đứng trên đỉnh bảng xếp hạng ATP so với Nadal. |
Masters 1000 + World Tour Finals
Số danh hiệu Masters 1000 là nơi mà hai tay vợt có thành tích tương đối cân bằng. Nếu chỉ xét về mặt số học thì Nadal có phần nhỉnh hơn chút xíu (33 Masters 1000 so với 32 của Nole), tuy nhiên xét về độ toàn diện thì Nole mới là người xếp trên. Nole đã giành trọn bộ 9 danh hiệu Masters 1000, trong đó anh đã giành tối thiểu 2 danh hiệu ở 8 giải đấu Indian Wells, Miami, Monte Carlo, Madrid, Rome, Canada, Shanghai và Paris.
Nếu đăng quang Cincinnati thêm một lần nữa thì Nole sẽ vô địch mỗi giải Masters 1000 ít nhất 2 lần – một thành tích có lẽ còn rất lâu nữa mới có người lặp lại được. Trong khi đó thì Nadal còn thiếu tới 3 danh hiệu là Miami, Shanghai, Paris và có bảng thành tích quá phụ thuộc vào sân đất nện khi trong số 33 danh hiệu của anh thì có tới 1/3 đến từ Monte Carlo.
Tuy nhiên nếu tính thêm cả World Tour Finals – giải đấu vẫn được coi là “lớn hơn Masters 1000, nhỏ hơn Grand Slam” thì Nole hoàn toàn vượt trội với 5 danh hiệu so với 0 của Nadal. Tính tổng cộng các danh hiệu lớn ngoài GS thì Nole có 37 (và trọn bộ), Nadal có 33 (còn thiếu Miami, Shanghai, Paris, World Tour Finals)
Chấm điểm: Nole thắng
Đối đầu trực tiếp
Xét về thành tích đối đầu trực tiếp, Nole đang có lợi thế nhỏ khi có được 27 chiến thắng so với 25 của Nadal. Trong đó hai tay vợt hòa nhau trên mặt sân cỏ (2-2), Nole áp đảo ở sân cứng (18-7), còn Nadal là người thống trị mặt sân đất nện (16-7). Tuy nhiên trong số này có khá nhiều trận đấu diễn ra theo thể thức 3 set, vốn không đòi hỏi nhiều thể lực, sự tập trung cũng như tính linh hoạt trong chiến thuật như các trận đấu 5 set ở Grand Slam.
Nếu chỉ tính riêng 14 lần hai người chạm trán trong khuôn khổ các giải GS thì Nadal đang dẫn trước với tỷ số 9-5, trong đó Rafa vượt lên ở Roland Garros (6-1) và US Open (2-1) còn Nole chơi tốt hơn ở Australian Open (1-0) và Wimbledon (2-1). Điều đáng nói nằm ở chỗ, Nole vẫn được coi là tay vợt có ưu thế hơn trên mặt sân cứng nhưng nếu chỉ xét những lần đối đầu ở hai giải AO & USO thì kết quả thực tế lại là hòa.
Chấm điểm: hòa.
 |
Tổng số danh hiệu
Xét về tổng số danh hiệu thì Nadal đang nhiều hơn khoảng 10% (80 danh hiệu so với 72 của Nole), nhưng cũng cần nhớ là Nadal nhiều hơn Nole 1 tuổi. Nếu không có gì bất ngờ thì sau 1 năm nữa, khi Nole bằng tuổi Nadal bây giờ, nhiều khả năng tay vợt người Serbia cũng sẽ tiếp cận con số 80 danh hiệu của Nadal.
Bên cạnh đó, sở dĩ Nadal giành được nhiều cúp hơn là vì anh vô địch nhiều giải đấu ATP 500 & ATP 250 hơn. Nếu chỉ tính các danh hiệu lớn (Grand Slam + World Tour Finals + Masters 1000) thì Nole mới là người chiến thắng khi đang sở hữu 51 danh hiệu so với 50 của Nadal.
Chấm điểm: hòa
Chỉ số phụ
Bên cạnh việc so sánh các thành tích định lượng thì người ta cũng có thể áp dụng các “chỉ số phụ” định tính khi đánh giá hai tay vợt. Tính theo mức độ áp đảo từng mặt sân/giải đấu thì Nadal đang chiến thắng khi anh đang là Vua sân đất nện, ngoài ra Nadal cũng giữ kỷ lục về số lần vô địch 4 giải đấu lớn là Monte Carlo, Madrid, Rome và Roland Garros.
 |
| Nadal áp đảo đối phương trên mặt sân đất nện, nhưng không toàn diện như Nole trên các mặt sân khác. |
Để so sánh thì Nole hiện không độc chiếm kỷ lục ở giải Grand Slam nào (thành tích tốt nhất là cùng 6 lần vô địch Australian Open với Federer) và chỉ giữ kỷ lục ở hai giải Masters 1000 là Shanghai, Paris.
Theo chiều ngược lại, mặc dù Nole không thực sự thống trị mặt sân nào nhưng anh lại là người chơi toàn diện hơn. Nole đã giành đủ 14/14 danh hiệu lớn trên tất cả các mặt sân và từng giành được 4 Grand Slam liên tiếp, còn Nadal không mạnh trên mặt sân trong nhà (chưa bao giờ vô địch World Tour Finals) và chuỗi GS dài nhất mà anh từng giành được là 3 (RG, Wimbledon, USO 2010).
Nole cũng đang giữ kỷ lục về số điểm ATP mà một tay vợt từng giành được (16.950 so với 15.930 của Nadal). Xét về vũ khí thì Nadal sở hữu cú thuận tay đặc biệt của riêng anh, nhưng Nole khi ở đỉnh cao cũng có cú trái tay huyền thoại mà có lẽ là hay nhất trong lịch sử ATP. Trên phương diện chỉ số phụ định tính thì tạm cho rằng hai người cũng đang hòa.
 |
| Djokovic đang vững vàng trên bảng xếp hạng ATP hiện tại. Đồ họa: Minh Phúc. |
Tính đến nay, nếu xét tổng thể thì sự nghiệp của Nadal vẫn có phần long lanh hơn của Nole đôi chút, bởi dẫu sao số danh hiệu Grand Slam mới là yếu tố quan trọng nhất trong việc đo lường sự thành công của mỗi tay vợt. Tuy nhiên khoảng cách giữa Nole và Nadal không lớn như hai con số 14 và 17, vì Nole cũng có nhiều ưu thế xét trên góc độ bảng xếp hạng ATP cũng như sự toàn diện, và nếu có ai đó cho rằng Nole mới là người giỏi hơn thì cũng không hoàn toàn sai.
Và nếu Nole cứ tiếp tục duy trì phong độ cao như hiện tại thì không loại trừ khả năng anh sẽ sớm rút ngắn khoảng cách với Nadal ngay tại Australian Open 2019, lúc đó thì rất có thể cuộc tranh luận này sẽ còn nóng hơn và sẽ bắt đầu xuất hiện những ý kiến rằng Nole mới là người xuất sắc hơn giữa hay tay vợt...
