Ngày 26/6, phiên tòa sơ thẩm vụ án Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Sóc Trăng tiếp tục diễn ra với phần xét hỏi.
Ngoài hai bị cáo Châu Hoài Phương (41 tuổi, nguyên Phó chi cục QLTT tỉnh Sóc Trăng) và Ung Văn Thanh (36 tuổi, nguyên kiểm soát viên), chủ tọa thẩm vấn các nhân chứng, giám định viên và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
'Anh em làm việc công tâm'
Đại diện Doanh nghiệp tư nhân Hồ Mỹ Nhiên (đại lý bán phân bón ở thị xã Ngã Năm, Sóc Trăng) cho biết ngày 13/4/2016, có tiếp đoàn kiểm tra liên ngành (KTLN) do ông Phương làm trưởng đoàn. Do doanh nghiệp cung cấp thiếu một số chứng từ liên quan và đoàn kiểm tra nghi ngờ chất lượng phân bón nên đã lấy mẫu kiểm nghiệm.
 |
| Người làm chứng Võ Minh Tuấn nói khi công an đến nhà mới biết có vụ án liên quan đến phân bón. Ảnh: Việt Tường. |
Theo đại diện doanh nghiệp, mẫu phân bị kiểm tra là sản phẩm của Công ty Con Cò Vàng. Đại lý cấp 1 này ký kết mua theo số lượng của nhà sản xuất, không đặt hàng theo chất lượng.
"Sau khi có kết quả lần 2 ghi không đạt, ngày 13/6/2016, đại lý và phía Công ty Con Cò Vàng có đến cơ quan quản lý thị trường tỉnh Sóc Trăng để làm việc, rồi gửi đơn yêu cầu xét nghiệm lại", đại diện đại lý phân bón khai trước tòa.
Là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, Phó giám đốc Sở Công Thương Sóc Trăng Nguyễn Việt Trung (nguyên Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường), khẳng định đoàn KTLN đã làm hết trách nhiệm, không gây thiệt hại cho các bên.
Ông Trung nói đã ký công văn số 124 (ngày 19/3/2017) gửi Sở Công Thương khẳng định việc kiểm nghiệm lần ba là đoàn KTLN muốn tìm đến sự thật khách quan, minh bạch, làm rõ chân lý để xử lý vụ việc, tránh gây thiệt hại cũng như khiếu nại của đơn vị sản xuất.
"Đoàn KTLN được chọn từ những người có chuyên môn tốt, làm việc trách nhiệm. Quá trình xử lý vụ việc khó tránh khỏi những sai sót bởi luật hiện nay còn nhiều chồng chéo trong việc quản lý phân bón của Bộ Công Thương. Tuy nhiên, anh em đã làm việc công tâm, mà bị xử lý hình sự là quá đau lòng", ông Trung nói với HĐXX.
Giám định theo hồ sơ của cơ quan điều tra
Được dẫn giải đến tòa theo yêu cầu của bị cáo và các luật sư, nhân chứng Võ Minh Tuấn ở phường 1, thị xã Ngã Năm cho biết gia đình có 1,8 ha đất trồng lúa. Ông Tuấn mua phân bón của đại lý Hồ Mỹ Nhiên từ năm 2012-2016.
Theo người nông dân này, trước năm 2015, lúa cho năng suất 1,1 tấn mỗi công (1.000 m2) nhưng từ năm 2016-2017 giảm xuống còn 700 kg. Ông Tuấn cho rằng "phân bón có vấn đề", đã chừa lại 10 kg để bón cho mai trước nhà thì cây kiểng này chết.
 |
| Ông Trí trả lời HĐXX, cạnh bên là bà Diệu Huyền. Ảnh: Việt Tường. |
Chủ tọa Nguyễn Quốc Định hỏi ông Tuấn rằng phân bón dùng cho mai thì mai chết, còn lúa có chết hay không? Ông Tuấn trả lời "không" và khẳng định khi công an đến nhà mới biết có vụ án "phân bón giả".
Điều bất ngờ xảy ra khi chủ tọa hỏi các giám định viên. Trong đó, giám định viên Huỳnh Minh Trí (Phó chánh Thanh tra Sở Công Thương) đọc lại kết luận giám định do ông thực hiện và cho rằng các mẫu phân đều là giả. Trong khi đó, kết quả tố giác tội phạm của Cơ quan An ninh điều tra Công an Sóc Trăng về vụ "Sản xuất và buôn bán phân bón giả xảy ra tại Công ty Cổ phần tập đoàn công nghệ cao quốc tế Con Còn Vàng" được Công an quận 7 (TP.HCM) trả lời là không đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Chủ tọa nhắc đến yếu tố khách quan khi ông Trí từng là tổ phó giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến ông Châu Hoài Phương nhưng lại là giám định viên trong vụ án này. Ông Trí trả lời do được cơ quan điều tra yêu cầu đích danh thì ông làm.
Giám định viên tư pháp Khưu Thị Diệu Huyền (cán bộ Sở Nội vụ tỉnh Sóc Trăng) cho biết bà cũng căn cứ vào các công văn của cơ quan điều tra để giám định, đưa ra kết luận thiệt hại. Kết luận này được cơ quan công tố đưa vào cáo trạng với nội dung "Hành vi làm trái công vụ của trưởng đoàn Châu Hoài Phương và thành viên đoàn Ung Văn Thanh đã gây thiệt hại đáng kể đến lợi ích của Nhà nước".
Chủ tọa hỏi có căn cứ vào công văn 124 (ngày 19/3/2017) do ông Nguyễn Việt Trung ký hay không, bà Huyền trả lời không vì chưa từng biết công văn này.
Ông Phương là trưởng đoàn KTLN do Sở Công Thương Sóc Trăng thành lập từ tháng 3/2016. Đoàn này sau đó lấy mẫu 3 loại phân bón của một doanh nghiệp ở thị xã Ngã Năm để gửi xét nghiệm.
Sau 2 lần kiểm nghiệm mẫu phân bón, kết quả cho thấy sản phẩm chưa đạt chỉ tiêu như ghi trên bao bì, đoàn kiểm tra thống nhất cho kiểm tra lại và kết quả đạt.
Cáo trạng cho rằng Thông tư của Bộ Khoa học Công nghệ không quy định thử nghiệm hàng hóa lần ba. Tuy nhiên, ông Phương bị cho là "muốn củng cố uy tín cá nhân" nên lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để cho lấy mẫu phân bón lưu giữ tại doanh nghiệp đưa đi thử nghiệm lần 3 là sai. Còn Thanh thì giúp việc cho Phương, nên cũng bị cáo buộc với vai trò đồng phạm.
Khi có kết quả đạt, đoàn kiểm tra mở niêm phong, giải phóng cho doanh nghiệp 148 bao phân để bán ra thị trường, gây thiệt hại đến người sử dụng phân bón.
Sau 7 tháng bị tạm giam, tháng 1/2018, ông Phương và ông Thanh được tại ngoại. Cả hai làm đơn kêu oan, cho rằng họ không phạm tội như nội dung cáo trạng nêu.
