Nhằm bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải ở Biển Đông, ASEAN và Trung Quốc, trong khi vừa thực hiện Tuyên bố về cách ứng xử ở Biển Đông (DOC), vừa tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), cần có các biện pháp trung gian có thể thực hiện được ngay như thiết lập đường dây nóng để cảnh báo về các sự cố, các rủi ro có thể nảy sinh. Đây là một trong những vấn đề mà các quan chức cao cấp (SOM) ASEAN đã bàn và kiến nghị lên các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các đối tác.
Trao đổi với báo giới chiều 7/8 tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng SOM Việt Nam, Phạm Quang Vinh cho hay, bảo đảm an ninh, an toàn, hàng hải ở Biển Đông là vấn đề được đặc biệt quan tâm tại các cuộc họp SOM ASEAN cũng như trong các cuộc họp SOM giữa ASEAN và các đối tác.
Các nước ASEAN đã trao đổi và cùng các đối tác chia sẻ nhận định rằng, những sự việc xảy ra ở Biển Đông vừa qua đã gây ra sự quan ngại sâu sắc và ảnh hưởng trực tiếp tới hòa bình cũng như an ninh, an toàn, tự do hàng hải ở khu vực.
“Trong thời gian tới, các nước cần có quyết tâm và biện pháp mạnh hơn nhằm bảo đảm sự tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, bảo đảm việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, bao gồm việc thực hiện tốt nhất nguyên tắc kiềm chế, không làm gì phức tạp thêm tình hình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực”, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh, người vừa dự một loạt các cuộc họp SOM nói.
Tại các cuộc họp trong những ngày vừa qua tại Nay Pyi Taw, các nước cũng cho rằng, hơn lúc nào hết, ASEAN và Trung Quốc cần quyết tâm sớm đi vào thương lượng thực chất để đạt được COC.
Theo Thứ trưởng Phạm Quang Vinh, tại các cuộc họp SOM, các nước ASEAN đều bày tỏ quyết tâm nỗ lực hoàn thành mục tiêu xây dựng một Cộng đồng vào năm 2015. ASEAN và các nước đối tác cũng thảo luận phương thức để phát huy cao nhất vai trò chủ động và trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, cũng như trong việc giải quyết các vấn đề quan trọng của khu vực liên quan đến hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển.
“Các nước ASEAN đánh giá rất cao các kiến nghị mà Hội nghị SOM đặc biệt tại Hà Nội ngày 27/6 vừa qua đã đề ra và dự kiến sẽ trình những nội dung này lên Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN”, ông Phạm Quang Vinh tiết lộ.
Tại các cuộc họp SOM, Việt Nam cũng đã chuẩn bị tốt cho việc Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – EU. Hiện Việt Nam là nước điều phối quan hệ đối tác ASEAN – EU.
Các cuộc họp SOM diễn ra từ ngày 5-7/8 nhằm chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 và một loạt các hội nghị cấp Bộ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN và các đối tác. Theo thường lệ, các cuộc họp SOM chuẩn bị và hoàn tất chương trình nghị sự dự kiến, dự thảo các văn kiện trình lên các Bộ trưởng xem xét và thông qua.
