Trước đó, ACV đã trình Bộ Giao thông Vận tải và Cục Hàng không Dự án cung cấp giải pháp và lắp đặt hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường băng (FODetect) với kinh phí đầu tư hơn 1.162 tỷ đồng theo hình thức xã hội hóa. Giải pháp này do Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC) đề xuất đầu tư và triển khai thực hiện.
Dự kiến hoàn trả trong 6 năm 6 tháng
Theo đó, dự án sẽ cung cấp giải pháp và lắp đặt hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường cất, hạ cánh tại Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Hệ thống phát hiện tự động, cảnh báo và xử lý kịp thời, chính xác toàn bộ chim, vật thể lạ trên đường cất, hạ cánh có nguy cơ uy hiếp trực tiếp đến an toàn bay, thay thế cho phương pháp hiện tại là quan sát bằng mắt.
 |
| Hiện trạng máy bay Vietjet bị lõm sâu phần mũi do bị chim va vào vào năm 2015. |
Về số vốn hơn 1.162 tỷ đồng do AIC và các đơn vị liên danh hợp pháp đầu tư. Nhà nước sẽ thu phí cất, hạ cánh và hoàn trả cho nhà đầu tư trong thời gian dự kiến 6 năm 6 tháng kể từ ngày khai thác hệ thống.
Mức phí ACV và AIC trình Bộ Giao thông Vận tải dự kiến là 35 USD đối với mỗi chuyến bay quốc tế và 17 USD đối với các chuyến bay nội địa trên toàn bộ các cảng hàng không ACV đang khai thác. Theo đề xuất ACV, thời gian thực hiện dự án từ 2016-2023.
Theo ông Đào Việt Dũng - Phó tổng giám đốc ACV, trên thế giới có nhiều cảng hàng không đã trang bị hệ thống FODetect nhằm đảm bảo an toàn tối đa. Và việc lắp đặt hệ thống FODetect còn giúp nâng tần suất khai thác đường hạ, cất cánh sân bay Tân Sơn Nhất lên 40- 42 chuyến/giờ, đồng thời nâng cao năng lực khai thác sân bay Nội Bài bằng công nghệ hiện đại. Hai sân bay được đề xuất triển khai hệ thống này là Tân Sơn Nhất và Nội Bài đang phục vụ 67% lượng khách và 65% sản lượng cất hạ cánh toàn mạng.
Đề xuất khá sơ sài
Trước đề nghị của ACV, Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh ngân sách Nhà nước hạn hẹp thì việc xã hội hóa Dự án FODtect là cần thiết.
Nhưng Cục Hàng không Việt Nam đánh giá đề xuất của ACV khá sơ sài và còn thiếu một loạt nội dung quan trọng như loại hợp đồng dự án; phương án tổ chức quản lý, chủ thể khai thác và nhất là hiệu quả kinh tế xã hội của dự án...
Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho hay, dự án không cung cấp các báo giá tham khảo cho thiết bị làm cơ sở sơ bộ xác định tổng mức đầu tư. Tuy nhiên, tổng mức đầu tư đưa ra là quá lớn so với quy mô chỉ tại 2 sân bay (Tân Sơn Nhất và Nội Bài).
“Việc chỉ đầu tư tại 2 cảng hàng không, nhưng lại đề xuất mức thu cho mỗi lượt hạ cất cánh từ các chuyến bay quốc tế và nội địa trên tất cả các cảng hàng không là không hợp lý”, Cục Hàng không Việt Nam nêu quan điểm trong công văn gửi Bộ Giao thông Vận tải.
Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, đề xuất trong dự án FODetect thiếu các tài liệu kỹ thuật và thông tin về tính năng thiết bị, vì vậy chưa thể xác định rõ khả năng làm việc tối ưu của hệ thống FODetect trong điều kiện thời tiết xấu, ban ngày, ban đêm; vùng không gian hệ thống có khả năng phát hiện, xua đuổi chim ở hai đầu tiếp cận khi tàu bay cất, hạ cánh cũng như khả năng tích hợp, mở rộng hệ thống thiết bị.
Đánh giá về mức phí do ACV đề xuất, Cục Hàng không cho rằng, thời gian hoàn vốn cho dự án chỉ có 6 năm 6 tháng là quá ngắn.
Vì vậy, Cục Hàng không đề nghị xem xét lại và xây dựng mức thu phù hợp với điều kiện và khả năng chịu chi trả của các hãng hàng không khai thác đến Việt Nam, không làm tăng mức thu đột ngột, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của các Cảng hàng không Việt Nam.
“Phải tham khảo ý kiến của người sử dụng (các hãng hàng không) về việc nâng giá dịch vụ hạ cất cánh, đặc biệt là các hãng hàng không trong nước, bảo đảm tính công khai, minh bạch theo quy định”, Cục Hàng không Việt Nam cho hay.
Sân bay châu Á nhiều chim nhất
Theo thống kê của hàng không quốc tế, các vụ va chạm thường xảy ra ở độ cao dưới 900 m, khi máy bay cất/hạ cánh. Động cơ máy bay chở hơn 200 khách có bán kính gần 1,5 m, khi bay tạo ra sức hút cách đó hàng trăm mét nên sẽ hút những con chim bay gần đó.
Chim trời xuất hiện nhiều nhất ở các sân bay châu Á. Để đuổi chim, các sân bay dùng từ công nghệ laser, robot, sóng âm thanh đến huấn luyện chim ưng săn mồi ở sân bay. Thậm chí, người ta còn chế tạo những máy phát ra âm thanh có tiếng chim kêu thảm thiết hoặc tiếng kêu của loài chim săn mồi để bầy chim hoảng sợ.
