Theo báo cáo của Bộ Công Thương, hiện tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đang tham gia 13 dự án đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí. Các dự án này được PVN ủy quyền cho Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) thực hiện.
Trong số 13 dự án, có 5 dự án phát triển khai thác và 8 dự án thăm dò thẩm lượng.
2/13 dự án có tiền chuyển về nước
Trong 5 dự án phát triển khai thác, hiện chỉ 2 dự án có dòng tiền chuyển về nước hoặc có hiệu quả kinh tế. Đó là lô Nhenhexky (Nga) góp vốn đầu tư 533 triệu USD và lô 433a&416b (Algeria) góp vốn 1,26 tỷ USD.
Cụ thể, theo Bộ Công Thương, tại lô Nhenhexky của Nga, PVN tham gia 49% cổ phần trong Công ty liên doanh Rusvietpetro để tìm kiếm thăm dò khai thác 4 lô dầu khí. Số tiền tương đương 533 triệu USD. Tính đến hết tháng 7/2018, PVN đã nhận được số tiền Rusvietpetro chuyển trả là hơn 877 triệu USD. Như vậy, số vốn góp trực tiếp của PVN đã được thu hồi đầy đủ và nhận được thêm hơn 344 triệu USD.
 |
Tại dự án lô 433a&416b (Algeria), PVEP tham gia đóng góp 1,26 tỷ USD. Bộ Công Thương cho hay với giá dầu hiện nay, dự án đang khai thác có doanh thu và có dòng tiền chuyển về nước.
Mất 500 triệu USD tại Venezuela
Tuy nhiên, 3 dự án phát triển khai thác còn lại cùng 8 dự án thăm dò thẩm lượng đều gặp khó khăn. Có dự án mất lượng tiền lớn đã đầu tư.
Tại dự án Junin 2 tại Venezuela (thuộc vành đai dầu Orinoco dầu khí), PVEP góp 40% vốn với Tổng công ty dầu khí Venezuela (PDVSA).
Vốn được thu xếp cho giai đoạn đầu như sau: Liên doanh vay 60% tương ứng 5,8 tỷ USD; 40% còn lại do các bên đóng góp tương ứng 3,1 tỷ USD. Phần vốn mà Việt Nam phải đóng góp tương ứng với tỷ lệ tham gia 40% trong hợp đồng là 1,241 tỷ USD. Nếu tính cả “phí tham gia hợp đồng” (bonus) 584 triệu USD thì tổng nhu cầu vốn của phía Việt Nam là 1,825 tỷ USD.
Theo thống kê, PVN đã rót 532 triệu USD vào liên doanh dầu khí tại Venezuela nhưng từ năm 2012 tới nay không thu thập được số liệu tài chính của liên doanh này. Công ty kiểm toán không thể xác định được PVN có khả năng thu hồi số tiền đã đầu tư hay không.
 |
| Theo thống kê, PVN đã rót 532 triệu USD vào liên doanh dầu khí tại Venezuela. Ảnh minh họa: PVN. |
Năm 2013, ông Phùng Đình Thực thời điểm đó là Chủ tịch PVN thừa nhận “thất bại” bất đắc dĩ ở Venezuela. Theo PVN, quyết định dừng dự án là do môi trường đầu tư của Venezuela biến động và lạm phát cao tại nước này.
Theo Bộ Công Thương, hiện dự án đang tạm dừng triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Thông báo ngày 2/12/2013 của Văn phòng Chính phủ.
Xin chuyển nhượng hàng loạt dự án
Tại Peru, PVN tham gia dự án lô 67 từ năm 2012 với 50% quyền lợi tham gia thông qua việc mua và sở hữu 52,6% cổ phần của Công ty Perenco Petroleum Limited (PPL) tại Bahamas. Ngoài ra, PVN cũng tham gia nghiên cứu dự án lô 39.
Hiện tại các dự án này ở Peru cũng đang chờ chuyển nhượng cho đối tác khác.
Tại dự án lô PM 304 (Malaysia) , PVN tham gia 15% hợp đồng phân chia sản phẩm với các đối tác từ Anh, Malaysia và Kuwait. Tuy nhiên tháng 4/2018, Thủ tướng đã chấp nhận kiến nghị của PVN cho phép PVEP chuyển nhượng toàn bộ 15% quyền lợi tham gia.
Giống tình cảnh của các dự án khai thác, 8 dự án thăm dò thẩm lượng cũng đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.
 |
| PVN nhiều lần xin giãn tiến độ và dừng triển khai các dự án ở nước ngoài. Ảnh: A. T. |
Cụ thể, tại dự án lô Nagumanov (Nga), PVN tham gia với tỷ lệ vốn góp 49% trong Công ty TNHH Gazpromviet - GPV (Tập đoàn Gazprom góp 51% còn lại) để nghiên cứu và triển khai các dự án đầu tư trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí tại Nga và các nước thứ ba.
Tháng 4/2017 Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo ý kiến kết luận của Thủ tướng nêu rõ việc chưa đồng ý cho PVN rút khỏi công ty này vào thời điểm hiện nay. Tháng 10/2017 Thủ tướng có công văn chấp thuận về phương thức tiếp tục tham gia của PVN trong Công ty TNHH Gazpromviet.
Tại dự án thăm dò lô Marine XI (Conggo), PVEP tham gia 8,5% và gánh vốn cho công ty nước chủ nhà 1,5% trong giai đoạn thăm dò. Dự án cũng trong tình cảnh gặp khó khăn phải chuyển nhượng vốn góp.
Tháng 7/2017, Bộ Dầu (Conggo) đã phê duyệt chuyển nhượng. Hai bên đang gấp rút hoàn thiện thủ tục chuyển nhượng và PVEP đóng pháp nhân tại Conggo. Tuy nhiên doanh nghiệp đang gặp khó khăn về minh giải điều khoản quyền ưu tiên mua trước trong hợp đồng.
Tại dự án nghiên cứu thăm dò lô Danan (Iran), PVEP đầu tư 100% với mục tiêu tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí trong 25 năm. Tổng mức đầu tư của dự án là 82,07 triệu USD. Tháng 8/2018, PVN có công văn báo cáo Thủ tướng xin tạm chưa tái khởi động dự án, tiếp tục thực hiện phương án tạm dừng và giãn tiến độ.
Tại Myanmar, PVN tham gia dự án thăm dò lô M2 với 45% vốn góp nhưng cũng đang dừng vì rủi ro. Tại nước này, PVN cũng góp 20% vào dự án MD2, nhưng cũng đang phải dừng để điều chỉnh, tính toán lại tổng mức đầu tư và thời hạn hiệu lực.
Tại Campuchia, PVN cũng tham gia thăm dò lô XV với tỷ lệ góp 20%. Tương tự tại Myanmar, PVN cũng đang lập báo cáo điều chỉnh đầu tư do việc gia hạn giai đoạn nghiên cứu.
