Tại các điểm bán thuốc nổi tiếng ở Hà Nội có thể dễ dàng mua thuốc lá không có hình cảnh báo.
Tràn lan thuốc lá không in cảnh báo…
“Craven A 31.000 đồng/bao”, người phụ nữ tên Huyền nói. “Sao đắt thế, bình thường có 17.000 đồng thôi mà”. “Đấy là loại có hình ảnh chết chóc, ghê lắm”… Theo bà Huyền, lâu nay bà bán được khá nhiều thuốc không in cảnh báo hình ảnh, vì “những loại kia trông phản cảm, mời nhau cũng ngại”…
Theo quy định tại Thông tư liên tịch số 05/2013 của Bộ Công thương và Bộ Y tế ban hành, các sản phẩm thuốc lá được sản xuất, nhập khẩu từ ngày 1/5/2013 tiêu thụ tại Việt Nam phải in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh. Các loại in cảnh báo bằng chữ hoặc không in cảnh báo đều không hợp pháp.
 |
| Thuốc lá không in cảnh báo hình ảnh vẫn được bán… đầy tại các đường phố. |
Theo nhận định của Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, hiện loại thuốc lá không in hình cảnh báo và in hình cảnh báo bằng chữ do các doanh nghiệp sản xuất trước đó đã bị các đầu nậu, dân buôn, đại lý gom hàng trước khi bị cấm sản xuất và lưu thông.
Khi các doanh nghiệp ngừng sản xuất, các đối tượng đã tung các sản phẩm này ra thị trường với giá tăng gấp đôi so với sản phẩm cùng loại. Cụ thể: Vinataba in cảnh báo bằng hình ảnh có giá 15.300 đồng/bao thì cảnh báo bằng chữ lên tới 30.000 đồng/bao; 555 tăng từ 22.500 đồng/bao lên 31.500 đồng/bao; Craven A tăng từ 17.600 đồng/bao lên 30.500 đồng/bao; White Horse từ 18.500 đồng/bao lên 30.500 đồng/bao; Thăng Long từ 7.000 đồng/bao lên 15.000 đồng/bao…
Ông Phạm Kiến Nghiệp - Tổng Thư ký Hiệp hội thuốc lá Việt Nam cho biết do hình ảnh cảnh báo sức khỏe trên các bao thuốc lá gây tâm lý và cảm quan không tốt cho người tiêu dùng nên nhiều người đã tìm đến các loại thuốc không có hình ảnh cảnh báo, vì vậy những loại thuốc không có hình ảnh có cơ hội tăng giá 30 - 50% so với sản phẩm cùng loại.
Thống kê của VTA, trong 3 tháng đầu năm 2014, sản lượng thuốc lá điếu toàn ngành đã giảm 9%, tương đương thất thu ngân sách khoảng 2.000 tỉ đồng, trong khi đó các đối tượng đầu cơ, găm hàng lại “trục lợi”, bằng nguồn hàng không in cảnh báo hình ảnh trước đó.
Doanh nghiệp trong nước cũng “né” in cảnh báo bằng hình ảnh?
Ông Vũ Văn Cường - chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thuốc lá VN cho rằng hầu hết các nhà máy đã chấp hành việc in cảnh báo bằng hình ảnh. Tuy nhiên, trên hệ thống phân phối, ở đại lý cấp 2, 3 có hiện tượng giới đầu cơ gom thuốc lá không in cảnh báo bằng hình ảnh, chờ đến khi các công ty không sản xuất nữa thì tung ra thị trường với giá cao hơn.
Đặc biệt, từ ngày VN yêu cầu in cảnh báo bằng hình ảnh, nhập lậu thuốc lá đã tăng. Theo Hiệp hội Thuốc lá, thuốc lá lậu tăng vọt tới trên 30% trong 4 tháng đầu năm 2014, khiến sản xuất thuốc lá trong nước giảm mạnh, có những mác thuốc giảm tới 30 - 50%. Với tình hình này, Hiệp hội thuốc lá dự báo việc nộp ngân sách của ngành này năm 2014 sẽ giảm.
Ông Đỗ Thanh Lam - phó cục trưởng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) thì cho biết Cục Quản lý thị trường đã nhận được phản ánh về tình trạng đầu cơ, tích trữ sản phẩm thuốc lá điếu không in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh để trục lợi. Ông Lam còn cho biết có nguồn tin rằng vẫn có doanh nghiệp tiếp tục sản xuất chui mặt hàng thuốc lá không in cảnh báo hình ảnh để kiếm lời…
Ông Lam khẳng định Cục Quản lý thị trường sẽ vào cuộc xử lý. Ngoài ra, tổ cơ động của cục Quản lý thị trường sẽ phối hợp với các địa phương xử lý các vụ việc phức tạp, đồng thời sẽ hoàn thiện chính sách để tạo chuyển biến tình hình.
Được biết, theo đó, vi phạm ghi nhãn và in cảnh báo sức khỏe có thể sẽ bị phạt 20-70 triệu đồng. Ngoài phạt tiền, có thể có hình phạt bổ sung như tước quyền sử dụng giấy phép đủ điều kiện kinh doanh 3-6 tháng, tịch thu toàn bộ hàng hóa...
