Nhiều người dùng Internet và smartphone hiện nay có xu hướng ưa chuộng ứng dụng hoặc thiết bị có chế độ tối (Dark Mode). Cách đây không lâu, Facebook Massenger gây sốt khi lặng lẽ thử nghiệm Dark Mode. Mọi người hào hứng kháo nhau cách bật chế độ này.
Trình duyệt, ứng dụng mạng xã hội hay cả giao diện của hệ điều hành cũng lần lượt đưa Dark Mode vào những phiên bản gần đây. Vậy, Dark Mode có thật sự giúp tiết kiệm pin thiết bị và tốt cho mắt như mọi người vẫn nghĩ?
Dark Mode tiết kiệm pin hơn?
Câu trả lời rất đơn giản, điều này phụ thuộc vào loại nền màn hình mà bạn đang sử dụng. Nếu đó là tấm nền OLED hoặc AMOLED thì Dark Mode thật sự giúp tiết kiệm pin. Ngược lại, trên tấm nền LCD hoặc công nghệ khác, việc đổi về tông màu tối hơn không giúp ích được gì cho pin của máy.
 |
| Trên những tầm nền AMOLED, các pixel màu đen sẽ không tốn năng lượng. Ảnh: Maketecheasier. |
Màn hình AMOLED hoạt động bằng cách truyền dòng điện qua các hợp chất hữu cơ để làm sáng các pixel riêng lẻ. Tuy nhiên, nếu một pixel có màu đen, nó sẽ bị tắt hẳn, không có dòng năng lượng nào chiếu qua. Màu đen thực sự (hex 000000) là màu duy nhất có được điều này. Bất kỳ màu nào khác sẽ hấp thu nhiều năng lượng hơn, đặc biệt màu trắng là màu gây tốn pin nhất trên màn hình.
AMOLED thường tiết kiệm điện hơn LCD nếu giao diện không thiên về màu trắng. Ngay cả Google, nhà sản xuất điện thoại Pixel sử dụng màn hình AMOLED, cũng quảng bá Dark Mode là cách để tiết kiệm pin trên thiết bị Android. Họ đã chứng minh năng lượng tiêu thụ giảm đến 63% nhờ vào việc bật Dark Mode. Vì vậy các phiên bản Android mới nhất được trang bị chế độ này.
Màn hình LCD lại dùng đèn LED làm nền. Khi màn hình bật lên, các đèn LED nền tương ứng sẽ bật và tiêu thụ mức năng lượng như nhau, bất kể trên từng pixel hiển thị màu sắc gì. Ánh sáng đi qua lớp kính phân cực, truyền qua tấm thủy tinh và lớp điện cực trong suốt để đến lớp tinh thể lỏng.
 |
| Cơ chế phát sáng trên tấm nền LCD. Ảnh: Samsung Display. |
Sau đó, chúng tiếp tục đi tới kính lọc phân cực thứ hai, có phương phân cực vuông góc với kính lọc thứ nhất, rồi đi tới mắt người quan sát.
Như vậy, rõ ràng màn hình OLED và AMOLED sẽ tiết kiệm pin hơn khi bật Dark Mode còn màn hình LCD thì hoàn toàn không.
Dark Mode tốt hơn cho mắt?
Vấn đề này phức tạp hơn, đôi khi Dark Mode tốt cho mắt nhưng có những trường hợp lại không. Đối với việc đọc văn bản, rõ ràng văn bản màu đen trên nền trắng là tốt nhất. Điều này là thuộc tính sẵn có của màu sắc, ánh sáng và mống mắt của con người.
Về cơ bản, màu trắng phản ánh mọi bước sóng trong phổ màu, có nghĩa là tròng mắt của chúng ta không cần phải mở rộng để hấp thụ đủ ánh sáng, chúng có thể hoạt động một cách tự nhiên. Thủy tinh thể không bị biến dạng do mống mắt rộng hơn, chúng ta có thể nhìn rõ mọi vật hơn.
 |
| Cấu tạo tự nhiên của mắt người phù hợp hơn với việc đọc chữ màu sáng trên nền tối. Ảnh: Maketecheasier. |
Văn bản màu trắng trên nền đen cũng không tốt, vì mống mắt của chúng ta cần mở ra nhiều hơn để có được ánh sáng, làm biến dạng thủy tinh thể và làm cho nó trông giống như các chữ cái màu trắng đang chảy vào nền đen (được gọi là hiệu ứng halation). Điều này đặc biệt đúng với 50% dân số mắc chứng loạn thị.
Các nghiên cứu khoa học đã tìm thấy nhiều bằng chứng về việc khả năng đọc văn bản được cải thiện đáng kể với tông màu “tối trên nền sáng” thay vì “sáng trên nền trong tối”.
Đó là về khả năng đọc, còn vấn đề mỏi mắt thì sao? Sử dụng màn hình trắng trong một thời gian dài chắc chắn sẽ khiến cho mắt cảm thấy mỏi, nhưng các nhà khoa học lại chỉ ra rằng vấn đề không phải ở màu sắc. Nguyên nhân chính là độ tương phản cao giữa màu văn bản và màu nền.
 |
| Đọc đoạn mã trên một ứng dụng lập trình rất phù hợp khi sử dụng Dark Mode. Ảnh: Maketecheasier. |
Nhiều nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng Dark Mode giúp giảm mỏi mắt trong điều kiện ánh sáng yếu (làm việc trong không gian tối hoặc ban đêm). Chế độ này rất tốt khi đọc các ứng dụng tô sáng văn bản bằng các màu khác nhau và trình bày theo từng câu ngắn như trên trình soạn thảo lập trình.
Ngược lại, Dark Mode không tốt khi bạn đọc văn bản trong điều kiện ánh sáng cường độ cao. Lúc này ánh sáng môi trường phản chiếu vào khiến cho chữ không còn được rõ nét trên nền đen nữa. Độ tương phản 100% (chữ trắng nền đen) có thể gây mỏi mắt, đặc biệt khi đọc đoạn văn bản dài.
Như vậy, về cơ bản Dark Mode rất hữu ích khi bạn ở trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc không cần phải đọc các đoạn văn bản dài. Nếu bạn đọc nhiều trên màn hình máy tính hoặc điện thoại, có lẽ bạn nên sử dụng tông màu tối trong sáng (có thể là nền màu xám nhạt với văn bản màu đen) và cố gắng kiểm soát độ sáng màn hình phù hợp ánh sáng xung quanh.
