 |
| Đạo diễn, nhà sản xuất nổi tiếng Joss Whedon. Ảnh: IMDB, Hollywood Reporter. |
Vụ việc Gal Gadot tố cáo đạo diễn Joss Whedon có những lời lẽ đe dọa sự nghiệp của cô trên phim trường, gây chấn động truyền thông. Từ đó, nhiều người lên tiếng vạch trần thói trịch thượng và những hành vi xúc phạm đồng nghiệp của vị đạo diễn lắm tài nhiều tật này.
Nhanh chóng ghi dấu ấn tại Hollywood
Năm 1989, Joss Whedon bước vào Hollywood với vai trò biên kịch cho các sitcom truyền hình như Roseanne và Parenthood. Sau đó là công việc trợ lý kịch bản quèn "không được nhắc tên trong bảng nhân sự" cho các bộ phim nổi danh như The Getaway, Speed, Waterworld và Twister.
Năm 1996, phim hoạt hình huyền thoại của Pixar là Toy Story đã mang về cho Whedon đề cử Oscar đầu tiên trong sự nghiệp tại hạng mục Kịch bản xuất sắc, đồng đề cử với 7 tác giả khác.
Ròng rã sau 7 năm, Joss mới có ngày lên hương với loạt phim truyền hình Buffy the Vampire Slayer xoay quanh một thợ săn ma cà rồng do ngôi sao đang nổi lúc bấy giờ là Sarah Michelle Gellar thủ vai chính.
Series này nhanh chóng hấp dẫn khán giả, liên tục chiếm sóng giờ vàng với 7 mùa phát sóng kéo dài từ năm 1997 đến năm 2007, đồng thời nhận được đề cử tại nhiều giải thưởng lớn như Emmy, Quả Cầu Vàng… kéo theo đó là nhiều ấn phẩm ăn theo bao gồm Buffyverse (vũ trụ truyện tranh ăn theo thế giới của Buffy the Vampire Slayer), 5 mùa series ngoại truyện Angel cũng ăn khách không kém.
Trong lúc Buffy the Vampire Slayer vẫn đang phát sóng, Joss Whedon cho ra mắt series mới mang tên Firefly, được lòng giới phê bình và công chúng. Từ đó tạo tiền đề cho sự ra đời của phim điện ảnh ngoại truyện Serenity, nối dài thành công của đạo diễn Avengers tại Hollywood.
Những dấu ấn khác trên truyền hình và điện ảnh của Whedon còn bao gồm Dr. Horrible's Sing-Along Blog, Dollhouse, The Cabin in the Woods, Much Ado About Nothing…
 |
| Joss Whedon từng rất muốn làm phim riêng về Wonder Woman và vai chính được nhắm cho Cobie Smulders. Ảnh: IMDB, Hollywood Reporter. |
Ngoài ra, trong khoảng năm 2006, Joss Whedon từng gửi đến hãng Warner Bros. kịch bản phim Wonder Woman với mong muốn làm đạo diễn và nữ chính được nhắm cho Cobie Smulders, nữ diễn viên sau này thủ vai đặc vụ Maria Hill trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel. Tuy nhiên dự án này đã không qua khỏi vòng thẩm định của nhà sản xuất.
Bên cạnh số lượng đồ sộ xuất phẩm trong Buffyverse phối hợp với hãng truyện tranh Dark Horse Comics, Joss Whedon còn tham gia viết 24 số trong đầu truyện Astonishing X-Men của Marvel Comics, góp phần giới thiệu các dị nhân mới như Ruth "Blindfold" Aldine, Runaway Klara Prast, Hisako "Armor" Ichiki, kẻ phản diện Ord, đặc vụ Abigail Brand cùng tổ chức S.W.O.R.D.
Bên cạnh đó Joss Whedon còn là tác giả tập 26 đầu truyện Superman/Batman của DC Comics và Angel: After the Fall của nhà xuất bản IDW.
 |
| Bên cạnh làm phim, Joss Whedon còn là tác giả truyện tranh có tiếng. Ảnh: IMDB, Hollywood Reporter. |
Joss Whedon lần đầu tiếp xúc với MCU khi đạo diễn đoạn phim ngắn post-credit cho Thor và chỉnh sửa kịch bản cho Captain America: The First Avenger.
Cột mốc lớn nhất trong sự nghiệp của Joss Whedon là khi ký vào hợp đồng trở thành biên kịch và đạo diễn cho phim chủ đạo trong giai đoạn 1 của MCU The Avengers với Marvel Studios vào tháng 7 năm 2010.
Ngay khi ra mắt, bộ phim đã đưa dòng phim siêu anh hùng lên một tầm cao mới khi tập trung nhiều yếu tố ăn khách như tập hợp lượng nhân vật đồ sộ, cân bằng đất diễn của các diễn viên ngôi sao, độc đáo trong cách thể hiện…
The Avengers nhanh chóng bước vào top 4 phim ăn khách nhất thời đại trên thế giới lúc bấy giờ với tổng doanh thu khổng lồ lên đến hơn 1,5 tỷ USD.
Joss Whedon từ đó lên hương, trở thành một gương mặt quyền lực trong giới làm phim thương mại thế hệ mới. Disney và Marvel Studios, ngay sau đó, đã làm nhiều cách để Joss Whedon gắn bó với tương lai của vũ trụ điện ảnh siêu anh hùng đầy tham vọng.
Với quyền lực mới trong tay, Joss Whedon đã nhanh chóng được Marvel Studios bật đèn xanh cho series ngoại truyện Agents of S.H.I.E.L.D. phát sóng kênh ABC - kênh truyền hình trực thuộc hãng Disney.
Có thể thấy Joss Whedon rất biết nắm bắt những lợi thế sẵn có để tạo ra nhiều nhánh quyền lực khác cho bản thân mình.
Dần trở thành một trụ cột của MCU, Joss Whedon không khó để ngồi vào ghế biên kịch và đạo diễn cho phần Avengers tiếp theo mang tên Age of Ultron, song song đó là tham gia chỉnh sửa thoại cho Thor: The Dark World và thực hiện đoạn phim post-credit cho Captain America: The Winter Soldier.
Tuy nhiên phần The Avengers thứ hai lại là một bước trượt dài, đồng thời là sự rạn nứt trong tầm nhìn giữa Joss và Disney cho tương lai của MCU. Năm 2016, Joss Whedon tuyên bố ngừng hợp tác với Marvel.
  |
The Avengers - bộ phim đưa tên tuổi của Joss Whedon lên tầm cao mới (ảnh trái). Justice League phiên bản 2017 cũng là cột mốc "đáng quên" trong sự nghiệp của Joss Whedon. Ảnh: IMDB, Hollywood Reporter. |
Tuy nhiên, quyền lực mềm của Joss Whedon vẫn còn rất ảnh hưởng tại Hollywood, bằng chứng là khi Zack Snyder rút khỏi dự án Justice League, đạo diễn hai phần Avengers nhanh chóng được Warner Bros. mời vào để chỉ đạo quá trình hậu kỳ đang dang dở.
Nhưng thay vì chỉ tập trung vào phần hậu kỳ để hoàn tất tác tác phẩm, Joss Whedon quyết tâm thực hiện phiên bản riêng của mình và đề nghị Warner Bros. chi thêm nhiều tiền để quay bổ sung những cảnh phim mới cũng như thay luôn nhà soạn nhạc Junkie XL bằng Danny Elfman.
Kết quả, Justice League được kỳ vọng cao độ trở thành một mớ bòng bong với cách thể hiện cũ kỹ, khiến fan lớp la ó, lớp quay lưng. Warner Bros cũng khốn đốn vì lỗ nặng khi kinh phí đội lên hơn 300 triệu USD và số tiền thu lại khó mà huề vốn.
Justice League thất bại thảm bại, Joss Whedon vẫn được Warner Bros bật đèn xanh cho dự án Batgirl nhưng sau đó tự rút với lý do chưa có ý tưởng gì cho câu chuyện này.
Mặt khác, bằng một cách nào đó, Warner Bros. vẫn rất ưu ái Joss Whedon khi giao cho ông toàn bộ vị trí quan trọng từ biên kịch, đạo diễn, chế tác cho đến giám đốc sản xuất của series khoa học viễn tưởng The Nevers.
Sau khi lên sóng, series này bị chê dữ dội về cách kể chuyện dẫn dắt thiếu sáng tạo, nhồi nhét quá nhiều ý tưởng không cần thiết, kỹ xảo mắc tiền trong một mớ hỗn độn… Cuối năm 2020, nhà sản xuất HBO tuyên bố Joss Whedon đã rời dự án.
Hiện Joss Whedon đang viết một kịch bản series khoa học viễn tưởng lấy cảm hứng từ một sự kiện trong chiến tranh thế giới thứ hai, cũng như thể hiện hứng thú muốn thực hiện các phần phim Star Wars tiếp theo.
Nhiều tài lắm tật
Là một nhà làm phim và tác giả truyện tranh tài năng, Joss Whedon cũng lắm tật xấu, trong đó nổi bật là hay tỏ thái độ "bề trên" với đồng nghiệp cùng tiền sử kéo dài qua nhiều dự án khác nhau và ám ảnh với khái niệm "nữ quyền" sai lệch.
Dường như, Joss Whedon có một niềm đam mê bất tận với các nhân vật nữ. Ông mê mẩn tính nữ quyền theo kiểu phụ nữ phải gợi cảm, được đàn ông vây quanh.
Một trong những lý do người hâm mộ ghét Age of Ultron chính là cách Joss khắc họa hình tượng Black Widow có tình cảm với Hulk vì mặc cảm không có con (theo Insider). Hoặc có thể kể đến chuyện câu thoại mạnh mẽ của Wonder Woman bị cắt mất trong Justice League, thay vào đó là một phân cảnh khi The Flash ngã đè lên người Wonder Woman, úp mặt lên ngực của cô.
Có vẻ nỗ lực để làm cho nhận mình "nữ quyền" hơn đã bị "gợi dục hóa". Gal Gadot sau đó cũng cho biết rằng đây là cảnh Joss Whedon một mực đòi quay thêm, cô đã từ chối, vị đạo diễn đã thay Gal bằng một diễn viên đóng thế cho cảnh này.
Theo The Hollywood Reporter, minh tinh vào vai Wonder Woman đã phản đối các câu thoại mà Joss ép cô phải nói và uy hiếp sự nghiệp của Gal Gadot nếu cô không tuân lệnh. Thậm chí, ông còn dọa sẽ "hạ bệ" Patty Jenkins - đạo diễn loạt phim Wonder Woman, cũng là bạn thân của Gal Gadot.
Đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân khiến kịch bản Batgirl của Joss Whedon không được thông qua.
 |
| Không chỉ Justice League, cảnh té ập mặt vào ngực của nữ anh hùng cũng xuất hiện trong The Avengers: Age of Ultron. Ảnh: IMDB, Hollywood Reporter. |
Bên cạnh đó, Ray Fisher, diễn viên vào vai siêu anh hùng nửa người nửa máy Cyborg cũng lên tiếng chỉ trích cách Joss Whedon đối xử với ê-kíp và diễn viên trên phim trường Justice League là rất kinh tởm, bạo lực và thiếu chuyên nghiệp, hoàn toàn không thể chấp nhận được. Tuy nhiên những người đứng đầu đoàn phim vẫn rất dung túng ông ta.
Tố cáo này đã khiến WarnerMedia vào cuộc điều tra về những cáo buộc với vị đạo diễn thay thế. Và kết quả là nhân vật Cyborg bị loại ra khỏi kịch bản phim điện ảnh The Flash và tương lai của nhân vật này dường như đã chấm dứt trong vũ trụ điện ảnh mở rộng của DC. Nếu có trở lại thì cũng sẽ do một diễn viên khác đảm nhận vì Warner Bros. muốn rũ bỏ mọi phiền phức.
  |
Ray Fisher mất vai Cyborg trong The Flash (ảnh trái). Dàn diễn viên của Buffy the Vampire Slayer không ai vui vẻ khi nói về Joss Whedon. Ảnh: IMDB, Hollywood Reporter. |
Không chỉ Justice League, trong lúc thực hiện tác phẩm gắn liền với sự nghiệp của mình Buffy the Vampire Slayer, Joss Whedon cũng bị bóc phốt là kẻ trịch thượng, không hề tôn trọng đồng nghiệp của mình.
Cụ thể, Michelle Trachtenberg đã tiếp lời Ray Fisher cho biết Joss là kẻ lộng hành, không chuyên nghiệp và liên tục mỉa mai về độ tuổi teen ít hiểu mùi đời kèm theo Tweet: "Với tư cách là một phụ nữ 35 tuổi, tôi đã đủ dũng khí để nói ra chuyện này".
Một diễn viên viên khác trong series là Charisma Carpenter liên tục bị Whedon gọi là "đồ béo phệ" trong thời gian cô mang thai khi đóng phim. Không chỉ vậy, đạo diễn này còn khiếm nhã đến nỗi gọi cô vào văn phòng rồi liên tục hỏi rằng "cô chắc mình vẫn muốn giữ nó chứ" ám chỉ bào thai cô đang mang và tấn công tôn giáo của cô.
Trong mùa tiếp theo, Charisma bị sa thải không rõ lý do, cô cho biết gã đó đã tạo ra môi trường nghệ thuật không lành mạnh.
Còn nữ chính Sarah Michelle Gellar cũng bức xúc chia sẻ: "Luôn tự hào tên tuổi bản thân gắn liền với nhân vật Buffy Summer nhưng tôi chả muốn mình liên quan gì đến Whedon". Cô khẳng định mình sẽ đứng chung chiến tuyến với bất cứ ai lên tiếng trước các bất công trong khi làm việc với Joss Whedon.
Tạm kết, bất kỳ nhà làm phim tài năng nào cũng có tật xấu riêng. Tuy nhiên với những gì Joss Whedon đã và đang đối xử với người làm việc với mình, rồi sẽ có lúc đạo diễn phải nhận cái kết đắng.
Hãy nhìn Harvey Weinstein hay Kevin Spacey!
