Sáng sớm 7/1, một số binh sĩ quân đội Gabon đã chiếm giữ đài truyền hình, truyền thanh quốc gia và đưa ra thông báo ngắn gọn về việc thành lập "hội đồng tái thiết quốc gia" trong một nỗ lực đảo chính nhằm lật đổ Tổng thống Ali Bongo.
Tuy nhiên chỉ vài giờ sau, chính phủ Gabon cho biết họ đã dập tắt nỗ lực đảo chính. Người phát ngôn chính phủ Guy-Bertrand Mapangou cho biết tình hình chính trị ở nước này đã được kiểm soát, 4 trong số 5 kẻ chủ mưu nổi dậy đã bị bắt giữ, người còn lại đang bỏ trốn.
"Chính phủ hoạt động bình thường, các cơ quan nhà nước cũng hoạt động bình thường", ông Mapango trả lời phỏng vấn France 24.
 |
| Quân đội Gabon xuất hiện trong đài phát thanh nước này. Ảnh: Twitter/@BenJAlvarez1. |
Guardian cho hay một binh sĩ xuất hiện cùng 2 binh sĩ khác cầm súng, đọc tuyên bố trên truyền hình nói quân đội đã giành quyền kiểm soát chính phủ "để khôi phục nền dân chủ" cho đất nước. Trong tuyên bố khác trên sóng radio, các binh sĩ nói họ thất vọng với Tổng thống Bongo.
Ông Bongo bắt đầu nắm giữ quyền lực từ năm 2009 và đang dưỡng bệnh tại Morocco sau một cơn đột quỵ hồi tháng 10/2018.
Trước đó, ông Bongo, 59 tuổi, đã cố gắng dập tắt những tin đồn về tình trạng sức khỏe của mình bằng một thông điệp năm mới từ thủ đô Rabat của Morocco, trong đó nói rằng ông cảm thấy rất ổn.
Quân đội Gabon có vẻ bất mãn với động thái này của tổng thống. Họ nhận xét bài phát biểu là "một cảnh tượng đáng thương hại" nhằm "cố gắng níu giữ quyền lực" của ông Bongo.
Cha của ông Ali Bongo là Omar Bongo, người giữ chức tổng thống Gabon trong hơn 40 năm cho đến khi qua đời vào năm 2009 và trao lại quyền lực cho con trai. Ông Ali Bongo giành thắng lợi sít sao trong cuộc bầu cử năm 2016, được truyền thông phương Tây mô tả là tràn đầy bạo lực và tham nhũng.
 |
| Tổng thống Cộng hòa Gabon Ali Bongo. Ảnh: Reuters. |
Theo Guardian, trung úy Kelly Ondo Obiang, lãnh đạo Phong trào Yêu nước tự phát của quân đội Gabon, tuyên bố bài phát biểu đầu năm của Tổng thống Bongo "đã củng cố những nghi ngờ về khả năng tiếp tục thực thi nhiệm vụ tổng thống".
Trong đoạn video lan truyền trên mạng xã hội, ông Ondo Obiang xuất hiện trong một phòng thu thanh cùng 2 binh sĩ khác thuộc lực lượng Vệ binh Cộng hòa Gabon. Ông "kêu gọi những người trẻ tuổi trong lực lượng quốc phòng và an ninh Gabon cũng như những thanh thiếu niên khác tại nước này tham gia cùng chúng tôi", tuyên bố một "hội đồng tái thiết quốc gia" sẽ được thành lập.
"Chúng ta không thể bỏ rơi quê hương", viên sĩ quan nói trong đoạn video đã được AFP xác thực. "Ngày mà nhiều người háo hức mong chờ đã tới khi quân đội quyết định đứng về phía người dân để cứu Gabon khỏi hỗn loạn".
"Nếu bạn đang ăn, hãy dừng lại; nếu bạn đang uống, hãy dừng lại; nếu bạn đang ngủ, hãy thức dậy. Hãy đánh thức cả những người hàng xóm của bạn... hãy cùng đứng lên và chiếm giữ đường phố", vị trung úy nói.
 |
| Vị trí Gabon tại châu Phi. Đồ họa: Guardian. |
AFP cũng cho hay đã có tiếng súng nổ ở khu vực xung quanh đài truyền hình quốc gia tại thủ đô Libreville vào khoảng lúc 6h30 và quân đội đã chặn đường đến nơi này.
Vụ đảo chính diễn ra giữa lúc căng thẳng gia tăng sau cuộc bầu cử tổng thống ở Cộng hòa Congo, quốc gia láng giềng của Gabon. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi 80 binh sĩ tới Gabon để bảo vệ công dân Mỹ tại đây.
