Bắt đầu ngày mới với thói quen kiểm tra biến động giá của Bitcoin, anh T.Tâm (Đống Đa, Hà Nội) nhận ra đồng tiền này đã lên giá so với thời điểm anh mua vào 3 ngày trước, nên quyết định bán sang USDT, một đồng tiền thuật toán được coi là "USD ảo".
Anh Tâm chia sẻ đây chính là hoạt động "chốt lời", phổ biến với những người thường lướt sóng Bitcoin như anh. Giao dịch trong 3 ngày vừa qua đã mang về cho anh lợi nhuận khoảng 3 triệu đồng. Tuy nhiên, anh Tâm không phải nộp thuế thu nhập cho khoản này, vì Việt Nam chưa có quy định về đánh thuế giao dịch tiền thuật toán.
 |
| Một sàn giao dịch tiền thuật toán rất phổ biến trong cộng đồng đầu tư tiền ảo Việt. Ảnh: Poloniex. |
Rất nhiều những nhà đầu tư tiền thuật toán như anh Tâm đang tạo ra thu nhập đáng kể từ mua đi bán lại những đồng tiền như Bitcoin. Tuy nhiên, để tính thuế thu nhập của họ là một quá trình rất phức tạp. Bởi kể cả nhà đầu tư nhiều khi cũng không nắm chắc thu nhập theo tháng của họ từ việc giao dịch tiền thuật toán chính xác là bao nhiêu.
Trong thảo luận tại Quốc hội, đại biểu Phạm Phú Quốc vừa đề xuất Việt Nam sớm luật hóa giao dịch Bitcoin, để giám sát giao dịch dân sự đã tồn tại thực tế, và có thể thu thuế.
Theo ông Quốc, chỉ cần một cú nhấp chuột, người Việt Nam có thể thực hiện việc mua bán đồng tiền ảo này và giao dịch chuyển tiền rất nhanh chóng, dễ dàng.
"Có giao dịch đồng nghĩa với phát sinh doanh thu. Vậy Nhà nước phải tính chuyện quản lý, thu thuế thế nào", ông Quốc đặt vấn đề.
Rất nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đã có những quy định khác nhau về việc thu thuế với giao dịch tiền thuật toán. Có nước đánh thuế Bitcoin như một loại ngoại tệ, có nước đánh thuế như tài sản có giá trị dạng như vàng, có nước áp dụng quy tắc tính thuế như với cổ phiếu, trái phiếu.
Tuy nhiên, có một điểm chung mà các quốc gia đều phải cân nhắc, là quản lý được chính xác lượng giao dịch tiền thuật toán.
 |
| Mua bán Bitcoin trao tay hoàn toàn có thể sinh ra lợi nhuận, nhưng lại không có bất kỳ loại hóa đơn nào để phục vụ công tác quản lý thuế. Ảnh: Chụp màn hình Facebook "Do **** *****". |
Nhưng quá trình này phụ thuộc chủ yếu vào sự tự giác của người nộp thuế.
Tại các nước, người nộp thuế được yêu cầu ghi chép lại đầy đủ các giao dịch liên quan đến Bitcoin hoặc các loại tiền thuật toán khác vào sổ sách, để phục vụ tính thuế. Tuy nhiên, tính chính xác vẫn nằm ở sự tự giác của nhà đầu tư.
Với tính chất phi tập trung, giao dịch nặc danh, rất khó để cơ quan quản lý có thể kiểm soát được giao dịch tiền thuật toán tại Việt Nam, khi những giao dịch này gần như đi thẳng từ người mua sang người bán, không qua ngân hàng trung ương hay một thể chế tài chính nào. Tất cả giao dịch được ghi lại trên một "sổ cái" ảo và danh tính hai bên giao dịch hoàn toàn nặc danh.
Hiện pháp luật Việt Nam chưa công nhận Bitcoin là một loại tiền tệ có chức năng thanh toán, nhưng không cấm việc mua bán, sở hữu dưới dạng tài sản ảo, người dân có thể mua và sở hữu Bitcoin.
Thực tế, người Việt vẫn đang giao dịch Bitcoin hàng ngày thông qua các chợ mạng, các sàn giao dịch trực tuyến trong và ngoài nước.
Anh Tâm chia sẻ không quá khó khăn để tạo một tài khoản trên sàn giao dịch tiền thuật toán nước ngoài và bắt đầu giao dịch.
"Mình vốn không giỏi tiếng Anh, nhưng chỉ cần hiểu một vài từ khóa chính là có thể tham gia giao dịch", anh Tâm nói.
"Với mỗi người đều có một cách chuyển lợi nhuận về dạng tiền đồng khác nhau, nhưng mình ưa thích chuyển lợi nhuận giao dịch về đồng USDT, sau đó bán USDT dưới dạng trao tay cho người có nhu cầu, đổi lấy tiền đồng", anh Tâm cho biết.
Nhà đầu tư cá nhân này phân tích lợi nhuận sẽ nằm ở giao dịch từ Bitcoin sang USDT, chứ không nằm ở giao dịch từ Bitcoin sang VND. Việc kê khai từ đó cũng sẽ rắc rối, chưa kể biến động tỷ giá.
 |
| Việc kê khai thuế giao dịch Bitcoin sẽ phụ thuộc phần lớn vào sự tự giác của nhà đầu tư. Ảnh: Ngô Minh. |
Khi được hỏi trong tháng 10/2017, thu nhập chính xác từ giao dịch tiền thuật toán là bao nhiêu, anh Tâm lắc đầu không thể thống kê.
"Không như lương tháng, lợi nhuận từ giao dịch mình chỉ có thể ước lượng vì lượng giao dịch rất nhiều. Cứ có biến động giá sinh lợi nhuận là mình lại chốt giao dịch, nên con số chính xác rất khó tính", nhà đầu tư này cho hay.
Cũng như anh Tâm, nhiều nhà đầu khác khẳng định kê khai giao dịch tiền thuật toán sẽ dựa chủ yếu vào sự tự giác, không có hóa đơn nào rõ ràng ngoài lịch sử giao dịch trên sàn, vốn có thể chia nhỏ thành nhiều tài khoản nếu phải đóng thuế.
"Nếu phải đóng thuế mình nghĩ sẽ không có nhiều nhà đầu tư kê khai đầy đủ lợi nhuận. Bởi không có gì đảm bảo tính xác thực ngoài niềm tin", một nhà đầu tư tiền thuật toán khác cho hay.
