Vào tháng 5, chính phủ Trung Quốc tuyên bố tất cả công dân đại lục có thể sinh con thứ 3, phá bỏ giới hạn 2 con được áp dụng từ năm 2016.
Trong tuần này, Hiệp hội Kế hoạch hóa Gia đình Trung Quốc (CFPA), được thành lập năm 1980 trong thời kỳ đỉnh cao của chính sách một con, thông báo tìm kiếm các khẩu hiệu từ công chúng để “quảng bá thời kỳ mới của hôn nhân và văn hóa kế hoạch hóa gia đình, đồng thời cải thiện bầu không khí xã hội thân thiện với việc sinh nở”, theo SCMP.
Cơ quan này hy vọng bài dự thi đến từ “mọi cá nhân có nền văn hóa, giới tính và lứa tuổi khác nhau”. Họ mong muốn thu về những khẩu hiệu quảng bá “sự phát triển lâu dài và cân bằng của dân số” cũng như “các giá trị gia đình hài hòa”, bao gồm “kết hôn ở độ tuổi thích hợp”.
 |
| Chính phủ Trung Quốc cho phép công dân sinh con thứ 3 từ tháng 5. Ảnh: SCMP. |
Tuy nhiên, CFPA không nhận được những gì họ yêu cầu trên phương tiện truyền thông xã hội. Thay vào đó, nhiều người gửi cho cơ quan này hàng loạt gợi ý đầy châm biếm.
“Nếu không kết hôn hoặc sinh con, bạn sẽ phải ngồi tù. Chỉ bằng cách tuân thủ, bạn sẽ được đảm bảo cuộc sống hạnh phúc”; “Hãy sinh thêm con, đừng gây rắc rối cho đất nước của bạn”; “Phụ nữ sinh 3 con thì chết trẻ, đẻ con trai thì già nhanh”; “Nếu bạn và tôi không sinh con thì nguồn lao động giá rẻ sẽ đến từ đâu?”... là một số bình luận nhận được sự quan tâm.
Cuộc thi kéo dài đến ngày 15/9. Ban giám khảo sẽ đánh giá các khẩu hiệu và chọn ra 35 người chiến thắng. Phần thưởng dành cho họ là tiền mặt từ 300 nhân dân tệ (46 USD) đến 1.000 nhân dân tệ, theo CFPA.
Mặt khác, nhiều người dân được gợi lại ký ức về thời kỳ mà những thông điệp tuyên truyền chính sách một con mang tính chất gay gắt, thậm chí là đe dọa.
Trong những năm chính sách một con khét tiếng của Trung Quốc được áp dụng, bắt đầu từ 1980, thông điệp được viết trên tường hoặc biểu ngữ yêu cầu phụ nữ lắp dụng cụ tránh thai sau khi sinh một con và một số biện pháp khác.
“Nếu một đứa trẻ được sinh ra ngoài chính sách, cả làng sẽ bị triệt sản” hoặc “Thà có 10 ngôi mộ còn hơn sinh thêm một đứa trẻ” là một số khẩu hiệu lúc bấy giờ.
 |
| Nhiều phụ nữ Trung Quốc không muốn sinh thêm con dù chính phủ khuyến khích. Ảnh: New York Times. |
Trong thời kỳ khuyến khích sinh 2 con, bắt đầu từ năm 2016, các khẩu hiệu trở nên tinh tế hơn nhưng mang thông điệp sâu xa rằng người dân nên tuân thủ chính sách dân số quốc gia.
“Một con là quá ít, trong khi 2 là vừa phải” là thông điệp phổ biến.
Khi chính sách 3 con bắt đầu được triển khai, việc tuyên truyền có thể ngược lại với thông điệp trong chính sách một con bởi chính phủ đang cố gắng khuyến khích người dân sinh nhiều hơn.
Trung Quốc đang phải đối mặt với tình trạng dân số già đi nhanh chóng cùng với tỷ lệ sinh thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Đối mặt với xã hội cạnh tranh và áp lực cao, nhiều phụ nữ đang trì hoãn việc có con hoặc quyết định từ bỏ hoàn toàn.
Chính phủ áp dụng nhiều chính sách khiến cho việc ly hôn trở nên phức tạp hơn, đồng thời có biện pháp khuyến khích (tặng 500 nhân dân tệ/tháng hoặc 30 ngày nghỉ thai sản) nhằm thúc đẩy mọi người sinh con.
Tuy nhiên, cho đến nay, các biện pháp trên tỏ ra không hiệu quả vì tỷ lệ sinh ở một số vùng của Trung Quốc tiếp tục giảm mạnh. Các chuyên gia nói với SCMP vào cuối tháng 7 rằng “tăng trưởng dân số âm là không thể tránh khỏi”.
