Thượng tá Nguyễn Văn Thịnh - Phó Giám thị Trại tạm giam số 2 cười khà khà sau khi dẫn phóng viên đi một vòng tham quan các khu tạm giữ. Ông bảo: “Đến phòng làm việc của chiến sĩ còn chẳng có máy lạnh nữa là các phòng giam. Thế nên mình phải làm “điều hòa” theo kiểu thủ công thôi. Nắng nóng như vậy, cây cỏ còn héo thì người làm sao chịu nổi. Nếu không có các biện pháp “hạ hỏa” kịp thời, can phạm lăn ra ốm thì chúng tôi… chết trước”.
Chúng tôi nhìn theo hướng ông chỉ, ở giữa khoảng sân bê-tông hơi nóng bốc lên ngùn ngụt có một người đang trần lưng tưới nước lên các bức tường…
Điều hòa chạy bằng… cơm
Người phải làm cái công việc “cứu hỏa” giữa trưa nắng ấy là trung tá Nguyễn Văn Trung - Đội phó phụ trách Khu D.
Khu D là nơi tạm giam dành riêng cho các can phạm và phạm nhân nữ. Đây là một tòa nhà 2 tầng được xây đã hơn 20 năm. Đặc thù của các phòng giam là thiết kế các ô cửa luôn nhỏ nhằm ngăn chặn việc đào thoát. Nhưng cũng chính vì thế mà khi thời tiết nắng nóng, không khí bên trong cũng vô cùng ngột ngạt.
 |
| Cán bộ Trại tạm giam số 2 phun nước làm mát cho khu tạm giam. |
Mặc dù trong mỗi phòng giam đều có quạt trần, nhưng không khí nóng hiện diện khắp nơi thì quạt có bật hết tốc độ 24/24h cũng chỉ làm người ta bớt đổ mồ hôi, còn sự bức bối thì chẳng thể xua đi đâu được. Do đó, cách tốt nhất làm giảm nhiệt của cả tòa nhà và lúc này phun nước lên mái và các bức tường.
Trong những ngày thời tiết khắc nghiệt vừa qua, ngoài công việc thường nhật, cán bộ chiến sĩ Khu D còn có thêm một nhiệm vụ là thay nhau tưới nước làm mát. Khu tạm giam phơi mình trong ánh nắng gay gắt nên chỉ chốc lát lượng nước tưới nên đã bay hơi sạch. Trong khi các can phạm, phạm nhân ở bên trong được hưởng bầu không khi dễ chịu thì phía bên ngoài, những cán bộ quản giáo lại đang nhễ nhại mồ hôi.
Trung tá Nguyễn Văn Trung bảo: “Đối với các can phạm nữ, sức khỏe, sự chịu đựng không thể bằng được nam giới. Ngoài ra điều kiện sinh hoạt của họ cũng “phức tạp” hơn đàn ông. Thế nên anh em quản giáo chúng tôi luôn ưu ái họ hơn các khu nam một chút.
Trong phòng lúc nào nước tắm rửa, vệ sinh cũng đảm bảo. Thậm chí hành lang đi lại bên trong cũng được lắp quạt thông gió và phun nước làm mát liên tục. Các anh vào cũng có thể thấy, phòng giam mát mẻ chẳng khác gì bật điều hòa. Chỉ có điều, những máy điều hòa ấy không chạy bằng điện mà chạy bằng… cơm”.
Sức khỏe của can phạm là quan trọng
Để đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho các can phạm, phạm nhân, đầu tháng 5, toàn bộ Trại tạm giam số 2 đã lên kế hoạch tổng thể. Thượng tá Phạm Văn Hân - Phó giám thị bấm từng đốt ngón tay thống kê: “Đủ thứ tưởng chừng vụn vặt cũng được chúng tôi tính toán kỹ lưỡng. Nào là điều chuyển can phạm, phạm nhân của từng buồng, đảm bảo mỗi buồng đủ số người theo quy định.
 |
| Ngoài quạt trần và quạt thông gió, các bức tường và hành lang khu tạm giam nữ cũng thường xuyên được tưới nước nhằm giảm bớt sự oi bức, ngột ngạt . |
Nào là bảo dưỡng toàn bộ hệ thống máy bơm, giếng khoan và đường cấp nước cho từng khu; nào là lau chùi, sửa chữa tất cả số quạt thông gió, quạt trần, quạt treo tường cho can phạm; nào là thau rửa bể nước trong các buồng và bể nước chung của trại.
Rồi thì bố trí cho từng tốp tắm rửa, vệ sinh hàng ngày theo từng đợt 10 người/lần. Đó là chưa kể đến hàng loạt các biện pháp giữ vệ sinh, phòng chống dịch bệnh và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho toàn trại.
Thời tiết nắng nóng cũng là lúc các loại dịch rất dễ bùng phát, do đó, việc phun thuốc phòng ngừa và tổ chức công tác y tế khám chữa bệnh cho những can phạm, pham nhân nằm viện cũng phải hết sức chú trọng.
Ngay cả việc cho những phạm nhân đi lao động, chúng tôi phải tính toán thời gian phù hợp vì nắng thế này khiến người ta rất nhanh mệt. Rồi với các trường hợp chuyển trại phải yêu cầu chiến sĩ lập kế hoạch đảm bảo an toàn, có thời gian dừng nghỉ, tránh nóng cho phạm nhân.
 |
| Lau chùi, sửa chữa, đảm bảo luôn có quạt cho phạm nhân sử dụng trong những ngày nắng nóng. |
Bố trí nước uống, đá lạnh để họ có sức khi xe đặc chủng di chuyển trên cung đường dài đến các trại giam vùng sâu, vùng xa như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình… Tất cả những việc này đều nhằm mục tiêu là đảm bảo điền kiện sinh hoạt và sức khỏe cho can phạm, phạm nhân ở mức tốt nhất”.
Đúng như lời của thượng tá Hân nói, tại bệnh xá của trại, trong khi phòng làm việc của trung tá, bác sỹ Nguyễn Văn Quân nóng như cái lò, chỉ được lắp chiếc quạt trần nhưng luôn có tới 4-5 cán bộ làm việc thì tại các buồng bệnh, can phạm ở đây chỉ có 3 người/buồng, sinh hoạt khá thoải mái, mát mẻ.
Bác sỹ Quân nói: “Mình khỏe thì còn chịu được chứ người ốm mà phải nằm trong trại giam thì còn khổ gấp nhiều lần. Trong này điều kiện sinh hoạt dù sao cũng hạn chế hơn bên ngoài, thế nên giúp cho họ không phải chịu cảnh oi bức ngột ngạt cũng là cách giúp cho họ mau khỏi bệnh vậy”.
