1. Là chủ nhân của hàng trăm "món đồ trầm" thuộc loại quý hiếm, ông Lê Đ., 59 tuổi, ngụ quận 1, TP.HCM, một đại gia trầm có máu mặt nhưng kín tiếng khi được hỏi thăm đã tỏ quan niệm, góc nhìn của mình: "Tôi từng chơi cổ vật, chơi những món bằng đồng, ngà, vàng bạc... nhưng nói thật, có lẽ do không có duyên nên càng chơi tôi càng thấy oải, vì có quá nhiều lọc lừa. Cơ duyên, hơn 30 năm qua, tôi chơi trầm. Nhờ vậy mà nhà tôi lúc nào cũng thoảng hương trầm" - ông Đ. hãnh hiện, nói.
Nhờ cơ duyên, từ tay chơi cổ vật ông Đ. chuyển niềm đam mê sang thú "săn trầm" và cũng nhờ cơ duyên, tôi gặp ông Đ. lúc ông đánh con xe trị giá hơn 2 tỷ đồng ghé thăm làng trầm Vạn Thắng ở huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa. Bận ấy (tháng 12/2012), Khánh Hòa xảy ra cơn sốt kỳ nam ở khu rừng Gộp Ngà (xã Sơn Trung, huyện Khánh Sơn).
 |
| Những khối trầm bạc tỷ đang là "mồi săn" của giới đại gia. |
Một nhóm người đi điệu (dân tìm trầm-PV) ở tỉnh Quảng Nam nhờ được "Bà Cô" ban lộc (Bà Cô là Thánh Mẫu Thiên Y A Na mà theo truyền thuyết hóa thân vào khối trầm trôi trên biển được người dân Khánh Hòa tôn xưng là "Bà chúa trầm hương" - PV) đã "săn" được mấy ký lô kỳ nam, bán được mỗi ký cả chục tỷ đồng. Khi cơn sốt kỳ nam bùng nổ với hàng ngàn người đổ về Khánh Sơn lùng trầm kỳ, làng trầm Vạn Thắng xôn xao.
Nhiều đầu nậu, tay chơi trầm kỳ có máu mặt như ông Đ. từ Hà Nội, Đà Nẵng, Sài Gòn... đã đánh xe về "xứ trầm hương" nghe ngóng tình hình, nuôi hy vọng mua được những khối trầm kỳ được dân đi điệu từ các địa phương đang rồng rắn đổ lên Khánh Sơn, mót lại.
Nhắc lại chuyện hôm nào, ông Đ. trút bầu tâm sự rằng dân chơi cổ vật hễ nghe ở đâu có ai đào được đồ cổ thì tìm đến xem và cố mua cho bằng được và dân chơi trầm như ông cũng không ngoại lệ: "Hễ nghe ở đâu đó có người trúng trầm thì cái máu của tôi nó nổi lên, vậy là đến hiện trường ngay.
Đến để được sống trong cái không khí sôi động chộn rộn năm thuở mười thì mới xảy ra. Đến để nếu không mua được những khối trầm tự nhiên thì cũng kết nối được những dân đi điệu. Để khi anh em nó săn được hàng thì ưu tiên gọi cho mình. Thế mới nói thú chơi trầm nó tốn kém, kỳ công là vậy".
Trong cuộc trò chuyện, ông Đ. có mấy lần nhấn mạnh cụm từ "trầm tự nhiên". Hỏi chuyện, ông giải thích ai đó đã là dân chơi trầm chuyên nghiệp, chơi trầm có máu me thì chỉ kết săn những khối trầm có nguồn gốc của núi rừng.
Bởi trầm như thế mới có giá trị, có khí chất để cả ngàn năm cũng không bao giờ phai hương nhạt màu: "Trầm bây giờ thiếu gì nhưng là trầm nhân tạo, trầm được soi từ cây dó bầu được trồng trong các trang trại, nhà vườn. Trầm như vậy được bán ở Khánh Hòa nhiều lắm, khí chất kém xa trầm tự nhiên. Mà phàm ở đời, thứ gì người ta bán tràng giang đại hải thì đâu thể gọi là hàng quý hiếm".
Đã từng bước vào nhiều sảnh bày chứa những món đồ quý hiếm đắt tiền của những tay chơi "thứ dữ" trong lĩnh vực cổ vật, đá quý, đá phong thủy... nhưng khi được ông Đ. mời lại nhà thưởng lãm kho báu trầm của ông nằm tại một nơi mà ông Đ. yêu cầu không được phép tiết lộ, nói thật người viết cứ ngỡ lạc vào chốn bồng lai.
Căn phòng chính rộng gần 200m2 được ông Đ. ốp toàn gỗ đen bóng, màu gỗ hợp với màu trầm đen đen... trông rất ấn tượng. Nhưng ấn tượng hơn cả là hương trầm thanh diệu với những dư vị khó tả cứ lan tỏa, khiến người vào thấy khoan thai, ấm cúng, thần trí sảng khoái vô cùng.
"Chơi trầm khác chơi cổ vật là ở chỗ đó" - ông Đ. hào hứng khi thấy khách trầm trồ bức tranh thủy mặc có chu vi đúng 1 mét mà ông Đ. khẳng định hàng rừng chính hiệu.
"Chơi cổ vật thì chỉ có ngắm với ngắm mà thôi. Còn chơi trầm, không chỉ ngắm, người chơi còn được thỏa cái thú ngửi, nếm nữa kia. Nhờ chơi lâu năm nên chỉ cần ngửi hương nếm vị, tôi có thể biết được trầm ấy là trầm tự nhiên hay trầm nhân tạo, trầm ấy ở vùng nào, ở Khánh Hòa, Quảng Nam, Tây Nguyên hay ở nơi nào khác".
Theo tiết lộ của ông Đ., ông có khoảng 500 món đồ từ trầm hương mà 70% trong số đó là trầm có nguồn gốc tự nhiên: "Có những món tôi để mộc (tự nhiên) nhưng cũng có những món đồ, tôi mua về rồi thuê thợ tạo dáng thành ngư phủ, chiến mã, giá để bút, vòng đeo tay, mặt dây chuyền... Và có những món đồ tôi mua lại từ những tay chơi khác hay từ các gia đình từng một thuở giàu có ở Huế và Khánh Hòa nhưng do làm ăn sa sút phải quặn lòng mang vật báu của cha ông bán cho người khác".
2. Ông Mười L., bạn làm ăn và cũng là bạn chơi trầm trong nhóm ông Đ., thì có chia sẻ khác. Cho tôi xem khối trầm khổng lồ nhìn như quần thể núi non trùng điệp, ông L. cho biết khối trầm này hơn 100 năm tuổi, là trầm loại 1 (tốc hương), được khai thác từ núi Hòn Hèo ở Khánh Hòa, và được ông mua lại từ một đại gia ngành địa ốc ở TP.HCM gần 10 năm trước.
Ông L. không tiết lộ số tiền mà ông phải trả để có được khối "trầm non nước" tuyệt mỹ nặng gần 5kg này. Ông chỉ nói rằng đó không phải là số tiền nhỏ mà là cả một gia tài: "Một ký trầm loại tốt cũng gần 100 triệu đồng, cứ thế mà nhân lên. Nhưng cái giá trị của khối trầm này không chỉ ở trọng lượng, mà còn có tính mỹ thuật, tính lịch sử nữa kia. Người ta có thể có được khối trầm cao lớn này nọ nhưng đó là trầm được soi từ cây dó bầu qua vun trồng. Chứ khối trầm tự nhiên nhìn như quần thể Ngũ Hành Sơn ở Đà Nẵng với núi non trùng điệp, có suối róc rách, có gió mênh mang... thì có lẽ của tôi là cái duy nhất" - ông L., tự hào nói.
Theo ông L., dân chơi trầm hương có rất nhiều xì-tai (style-phong cách) khác nhau. Người thích chơi những tượng chim muông bằng trầm, người hễ biết ai đó bán những món đồ gì liên quan đến trầm xưa, từ thẻ bài, vòng đeo tay, mặt dây chuyền... đến những kiệt tác mỹ thuật cung đình đều cố gắng gom về một mối: "Tôi thì khác, tôi chỉ kết sưu tầm những khối trầm kiểu bon-sai, là những khối trầm có dáng hòn non bộ, nhìn vào thấy ngay núi non, sông gấm, biển hồ với muôn hình vạn trạng".
