 |
Apple đang gặp khó khi nguồn doanh thu iPhone tại Trung Quốc, thị trường nước ngoài quan trọng nhất của hãng, ngày càng suy giảm. Trong khi đó, lượng bán lẻ iPad cũng sụt giảm đáng kể và Vision Pro không đạt đượt thành công như mong đợi.
Do đó, công ty đã chọn hướng nghiên cứu những sản phẩm mới như Apple Car hay Vision Pro. Tuy nhiên, theo nhận định của cây viết lâu năm Mark Gurman từ Bloomberg, điều Apple thực sự cần hiện tại là một chiếc iPhone giá rẻ có khả năng tấn công vào các thị trường mới nhằm phục hồi doanh số.
Thế khó của Apple
Apple đang gặp khó khăn từ mọi phía khi liên tục bị các cơ quan quản lý và nhà làm luật ở nhiều quốc gia soi xét.
Ngoài ra, công ty cũng đang tỏ ra tụt hậu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và gặp khó khăn để tìm kiếm các danh mục sản phẩm mới, điển hình là việc khai tử dự án sản xuất ôtô điện kéo dài 1 thập kỷ.
Song đáng báo động hơn cả là việc kinh doanh iPhone ở Trung Quốc, thị trường nước ngoài quan trọng nhất với Apple, cũng rơi vào tình trạng ảm đạm.
Sau đợt phục hồi ngắn ngủi trong kỳ nghỉ lễ, doanh số bán iPhone dự kiến lại giảm. Điều này sẽ kéo tổng doanh thu của hãng giảm khoảng 5%, đánh dấu mức giảm thứ năm trong 6 quý vừa qua, theo ước tính từ các nhà phân tích ở Phố Wall.
 |
| Apple vừa phải chứng kiến đợt sụt giảm doanh thu tồi tệ nhất trong 4 năm trở lại đây. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg. |
Hãng nghiên cứu thị trường IDC dự đoán doanh số iPhone sẽ giảm 10% trong quý I/2024 dù doanh số smartphone trên thị trường tổng thể tăng 8%.
Doanh số iPhone sụt giảm mạnh ảnh hưởng lớn đến doanh số sản phẩm và dịch vụ khác của Apple tại Trung Quốc, nhưng còn có một mối lo ngại khác.
Lệnh cấm với các thương hiệu nước ngoài tại cơ quan công quyền của chính phủ Trung Quốc, cùng việc người tiêu dùng đón nhận smartphone nội địa, trong đó có Huawei, đã góp phần lớn trong đợt sụt giảm này.
Trong quý IV/2023, doanh số bán hàng của Apple tại Trung Quốc đã giảm 13%, mức giảm tồi tệ nhất trong 4 năm trở lại đây. Các nhà phân tích đã dự đoán một đợt sụt giảm khác trong quý I/2024.
Tin tích cực cho Apple là người dùng iPhone hiện tại ở Trung Quốc không chuyển sang hãng khác hàng loạt. Vấn đề dường như liên quan nhiều hơn đến việc thu hút người mới vào hệ sinh thái Apple và thuyết phục người dùng hiện tại nâng cấp máy trong thời gian ngắn hơn.
Tốc độ nâng cấp iPhone đã chậm lại trong những năm gần đây. Có nhiều lý do giải thích cho điều này, chẳng hạn thiếu đi các chương trình khuyến mãi từ nhà mạng, giá điện thoại tăng cao, nền kinh tế bất ổn và thực tế là thế giới vẫn đang hồi phục sau Covid-19.
Song cũng rõ ràng là Apple đang không cung cấp cho người tiêu đủ lý do để nâng cấp điện thoại. Sản phẩm chủ lực của hãng đã không thay đổi nhiều kể từ khi iPhone 12 được ra mắt vào năm 2020. Trước đó, không có cải tiến lớn nào trên iPhone kể từ năm 2017.
Để bù đắp cho điều đó, Apple đã tập trung toàn lực vào các dịch vụ và phụ kiện. Dù có thể không nâng cấp iPhone mỗi năm hoặc 2 năm một lần, người dùng vẫn có thể chi vài trăm USD hàng năm cho các dịch vụ, ứng dụng của Apple và AirPods.
Nhưng ngay cả chiến lược đó cũng đang đạt đến giới hạn. Tăng trưởng doanh số iPhone đã chững lại và có vẻ Apple cần thay đổi điều gì đó.
Câu trả lời rõ ràng nhất là một danh mục sản phẩm mới, nhưng sẽ không có gì xuất hiện trong tương lai gần. Công ty đã dành một thập kỷ và 10 tỷ USD để phát triển một chiếc ôtô điện mà không thể đi đến khâu sản xuất cuối cùng.
Apple cũng mất 8 năm và nhiều tỷ USD để tạo ra Vision Pro trị giá 3.500 USD, một thiết bị không đạt kỳ vọng về doanh số.
Đã đến lúc cho iPhone giá rẻ
Cây viết Mark Gurman của Bloomberg gợi ý cho Apple cách để phục hồi tăng trưởng mà không cần tạo ra một thiết bị hoàn toàn mới. Theo ông, cách tốt nhất là phát triển một phiên bản iPhone rẻ hơn và thâm nhập vào các thị trường mới nổi.
Kể từ khi mẫu iPhone đầu tiên được bán ra vào năm 2007, đã có nhiều lời kêu gọi Apple phát triển một mẫu máy giá rẻ. Nhưng đó không phải là điều mà Apple theo đuổi.
Nỗ lực đầu tiên của hãng là hạ giá các mẫu iPhone cũ 100 USD khi phiên bản mới ra mắt. Sau đó, Apple tung ra iPhone 5c vào năm 2013, nhưng sản phẩm này thực ra là phiên bản cũ sử dụng vỏ nhựa với giá rẻ hơn 100 USD.
 |
| IPhone Xr - mẫu iPhone giá rẻ đáng tiền nhất của Apple đã ra mắt cách đây 6 năm. Ảnh: CNET/Apple. |
Apple đã thử lại vào năm 2016 với iPhone SE. Mức giá 399 USD đã được đón nhận nồng nhiệt khi rẻ hơn nhiều so với các mẫu cao cấp. Nhưng thiết kế này đã nhanh chóng trở nên lỗi thời.
Mẫu iPhone SE 2022 với giá 429 USD lại không phải là một món hời vì bị cắt giảm quả nhiều tính năng. Trong khi đó, các thương hiệu Trung Quốc như Xiaomi hay Oppo lại cho ra mắt những thiết bị có màn hình lớn và nhiều camera với giá rẻ hơn nhiều.
Năm 2025, Apple đang có kế hoạch nâng cấp dòng SE, chuyển sang thiết kế tràn viền với chip mạnh hơn và vật liệu cao cấp. Do đó, sản phẩm khả năng cao sẽ có giá trên 400 USD.
Nếu muốn thâm nhập các thị trường mới nổi, Apple cần phát triển một chiếc iPhone có giá khoảng 250 USD trở xuống.
Điều này đòi hỏi hãng phải quên đi tỷ suất lợi nhuận đáng tự hào của mình và chỉ theo đuổi doanh thu, thị phần. Động thái này có thể giúp xây dựng thương hiệu của công ty ở các nước đang phát triển.
Cuối cùng, Apple có thể bán thêm những thiết bị đắt tiền hơn cho những người dùng có nhu cầu. Thậm chí, nhiều người trong số họ sẽ bị cuốn hút vào các dịch vụ và ứng dụng khác của hãng.
Sự thật là Apple đã tránh động thái này vì sợ làm giảm giá trị thương hiệu cao cấp của mình. Đó là lý do tại sao việc bán một chiếc iPhone với giá rẻ thực sự vẫn chưa được áp dụng.
Thế nhưng, thị trường đang thay đổi. Các đối thủ của Apple đã tiến bộ và mức độ cạnh tranh ngày càng cao.
Tấn công thị trường mới
Có hàng tỷ người trên thế giới đang không sử dụng iPhone và điều này có thể không thay đổi nếu không có lựa chọn giá cả phải chăng hơn. Cơ hội lớn nhất của Apple có thể từ Ấn Độ, nơi hãng đang mở rộng hoạt động kinh doanh và sản xuất.
Ấn Độ có tầng lớp trung lưu đang tăng và ngày càng có nhiều người mua smartphone mỗi năm. Apple đã mở 2 cửa hàng ở Ấn Độ vào năm 2023 và đang lên kế hoạch cho ít nhất 3 cửa hàng nữa. Apple cũng đang nhanh chóng mở rộng lắp ráp iPhone tại đây và có kế hoạch sản xuất nhiều thiết bị hơn.
Có những thị trường thú vị khác trong vùng lân cận, như Việt Nam, Indonesia, Thái Lan và Malaysia. Apple đã có 2 cửa hàng tại Thái Lan và sắp bổ sung cửa hàng đầu tiên tại Malaysia.
 |
| Một cửa hàng bán lẻ của Apple ở Ấn Độ. Ảnh: Dhiraj Singh/Bloomberg. |
Năm 2023, công ty đã mở một cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam. Giống như Ấn Độ, những thị trường này ngày càng đóng vai trò là cơ sở lắp ráp cuối cùng cho các sản phẩm của Apple.
Giám đốc Điều hành Tim Cook mới đây đã có chuyến công du Đông Nam Á tới thăm Việt Nam, Singapore và Indonesia. Ông cam kết sẽ tăng cường đầu tư vào các nước này. Điều này xảy ra vài tuần sau khi ông thực hiện chuyến đi tương tự đến Trung Quốc.
Điều này không đồng nghĩa Apple sẽ từ bỏ Trung Quốc, nơi sẽ vẫn là thị trường then chốt trong hoạt động kinh doanh và sản xuất iPhone của hãng. Tuy nhiên, công ty cần ít phụ thuộc hơn vào quốc gia này và việc phát triển một chiếc iPhone giá rẻ có thể giúp ích cho điều đó.
Những câu chuyện bên trong Apple
Văn hóa bí mật luôn là một điểm đặc biệt của Apple. Cuộc đời Steve Jobs, Tim Cook và quá trình sáng tạo những sản phẩm quan trọng như iPhone thường chỉ được tiết lộ qua những trang sách, nơi các tác giả dành nhiều năm để mang tới những câu chuyện hấp dẫn
