Chính phủ Mexico đồng ý nhượng bộ chính sách sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa tăng thuế 5% đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước láng giềng, với thời điểm bắt đầu có hiệu lực tính từ ngày 10/6. Hai nước đạt được thỏa thuận chỉ 3 ngày trước hạn chót.
Pascal Lamy, cựu tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nhận định "dường như chiến thuật bắt con tin đã thành công". Ông cho rằng những quyết sách thương mại của Tổng thống Trump là đi ngược lại tinh thần ngoại giao quốc tế, theo Reuters.
"Quy tắc thượng tôn pháp luật tồn tại vì mọi người tin rằng điều này tốt hơn việc dùng luật rừng. Và nhiều người không thích luật rừng vì luôn tồn tại kẻ mạnh và kẻ yếu. Họ không muốn kẻ mạnh lúc nào cũng đạp lên kẻ yếu", ông Lamy nhận định về chiến thuật đàm phán vừa qua của tổng thống Mỹ.
 |
| Ông Pascal Lamy đảm nhiệm vị trí tổng giám đốc WTO từ năm 2005-2013. Ảnh: Reuters. |
Gần 80% hàng xuất khẩu của Mexico đổ vào Mỹ. Điều này tạo cho ông Trump lợi thế vô cùng lớn để tăng sức ép lên người đồng cấp Lopez Obrador trong vấn đề nhập cư. Ông Lamy nhận định Mexico buộc phải nhượng bộ để tự cứu mình, nhưng cảnh báo nước này có nguy cơ chịu thêm nhiều đe dọa khác từ Mỹ trong tương lai.
Ông tự tin khẳng định WTO sẽ ủng hộ Mexico nếu Tổng thống Lopez Obrador yêu cầu tổ chức này đứng ra làm trọng tài giải quyết mâu thuẫn thương mại hai nước. Quá trình này có thể mất hai năm để đi đến phán quyết cuối cùng.
"Tổng thống Mỹ đưa ra nhiều quyết sách thương mại vi phạm trắng trợn các quy định của WTO", ông Lamy nhấn mạnh.
"Điều này thể hiện rõ trong trường hợp áp thuế Mexico. Ra đòn thuế quan với lý do quá nhiều người đang vượt qua biên giới là hành vi đi lệch nhiều so với từ ngữ và tinh thần của thỏa thuận WTO. Đây là lý do tôi xem vụ việc không khác gì bắt con tin", ông chia sẻ.
Tổng thống Trump cũng không có nhiều thiện cảm với tổ chức thương mại hàng đầu thế giới. Ông từng cho rằng WTO không giúp được gì trong việc bảo vệ những lợi ích thương mại toàn cầu của Mỹ. Hồi tháng 8/2018, ông từng đe dọa sẽ rút Mỹ khỏi tổ chức này.
 |
| Mexico đạt thỏa thuận hoãn vô thời hạn lệnh tăng thuế của Mỹ với điều kiện siết chặt an ninh chặn dòng người nhập cư từ các nước Trung Mỹ. Ảnh: AFP. |
Trong khi đó, Pascal Lamy nói ông vẫn không rõ ý định của nhà lãnh đạo Mỹ là cải cách hay vô hiệu hóa WTO.
Ông thừa nhận nhiều phàn nàn của Tổng thống Trump cần được tiếp thu, cụ thể là việc không thể ngăn chặn các chính sách thương mại thiếu bình đẳng của Trung Quốc.
Tuy nhiên, cựu tổng giám đốc WTO cho rằng phần còn lại của thế giới vẫn cần một kế hoạch dự phòng nếu Mỹ chọn không tuân thủ bất cứ điều luật quốc tế nào.
"Những nước khác phải tìm cách ổn định hệ thống đa phương dựa trên pháp luật, kể cả trong trường hợp Mỹ muốn giết chết hệ thống này", ông cảnh báo.
