Đảng Dân chủ và đảng Cộng hoà là hai chính đảng đóng vai trò chi phối nền chính trị bầu cử của nước Mỹ từ năm 1860. Tuy nhiên, khi cử tri của 2 đảng này không mấy mặn mà với ứng viên của mình, các đảng thứ 3 sẽ xuất hiện.
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016 có 5 đảng tham gia tranh cử, đó là: đảng Dân chủ, đảng Cộng hoà, đảng Tự do, đảng Xanh và đảng Lập hiến, cùng một ứng viên độc lập.
Cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton trở thành người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử, đại diện đảng Dân chủ tranh cử tổng thống. Trong khi đó, Donald Trump được đảng Cộng hoà "chọn mặt gửi vàng".
Đảng Tự do xác nhận Cựu thống đốc bang New Mexico Gary Johnson làm đại diện đảng này ra tranh cử và Jill Stein trở thành ứng viên đảng Xanh.
Darrell Castle được chọn là ứng viên cho đảng Lập hiến. Bên cạnh đó, nhân tố gây nhiều bất ngờ vào phút chót cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016 là cựu đặc vụ chống khủng bố của CIA Evan McMullin. Ông tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng với tư cách là ứng viên độc lập.
Từ trái sang: bà Jill Stein đại diện đảng Xanh, bà Hillary Clinton thuộc đảng Dân chủ, ông Gary Johnson - ứng viên đảng Tự do, ông Donald Trump từ đảng Cộng hoà và đại diện đảng Lập hiến Darrell Castle. Ảnh: Open Campaign |
Những ứng viên độc lập hoặc ở đảng thứ 3 không có nhiều hy vọng đắc cử, các đảng này cũng thường chỉ phát triển trong một cuộc bầu cử rồi bị tan rã hoặc sát nhập vào một trong 2 chính đảng. Song, họ có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả bầu cử.
Các nhà phân tích nhận định đây chỉ là "những con tốt" trên bàn cờ chiến lược nhằm ngăn cản ông Trump và bà Clinton trở thành tổng thống, sau khi việc này không thành công ở tiến trình bầu cử sơ bộ và đại hội đảng.
Vào năm 2000, nếu ứng viên đảng Xanh Ralph Nader không giành được 97.000 phiếu tại bang Florida thì Al Gore đã có thể giành được phiếu đại cử tri ở bang này và trở thành tổng thống.
Những thập kỷ gần đây, ngày càng có nhiều cử tri tự nhận mình là các cử tri độc lập và họ được phép đăng ký bỏ phiếu ở nhiều bang.
Tuy nhiên, theo các cuộc thăm dò dư luận, ngay cả những người nói rằng họ là những cử tri độc lập nhìn chung vẫn có xu hướng ủng hộ đảng này hoặc đảng kia.
Theo một cuộc thăm dò của Real Clear Politics, khoảng 15% cử tri Mỹ dự định không lựa chọn ông Trump và bà Clinton. Khoảng 7% ủng hộ ứng viên của đảng Tự do Gary Johnson, xấp xỉ 2% cử tri được hỏi sẽ bầu cho bà Jill Stein, đại diện đảng Xanh. Gần 6% sẽ bầu cho ứng viên khác (như ứng viên độc lập Evan McMullin) hoặc chưa có quyết định.