Điều này khiến mục tiêu tạo cho dòng xe thông thoát nhanh từ nội thành đến các đường vành đai TP đi các tỉnh không đạt hiệu quả cao.
 |
| Sau khi cầu Sài Gòn mới được xây dựng và mở rộng, cửa ngõ phía đông TP.HCM đã thông thoáng hơn. |
Thi công “lai rai”
Theo đường Bạch Đằng đến Xô Viết Nghệ Tĩnh qua cầu Bình Triệu 1 - quốc lộ 13 để hướng về các tỉnh miền Đông, nhiều người luôn e ngại nạn kẹt xe ở các giao lộ Bạch Đằng - Đinh Bộ Lĩnh, Bạch Đằng - Xô Viết Nghệ Tĩnh và Nguyễn Xí - Xô Viết Nghệ Tĩnh - quốc lộ 13 (ngã năm Đài liệt sĩ). Tương tự, từ quốc lộ 13 đi Đinh Bộ Lĩnh hướng về trung tâm TP, dòng xe dày đặc bị ùn tắc thường xuyên ở hai giao lộ Đinh Bộ Lĩnh - Nguyễn Xí, Đinh Bộ Lĩnh - Bạch Đằng.
Cần kết nối đường trục trung tâm với đường vành đai
Theo phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Xuân Mai, việc đầu tư xây dựng các tuyến đường trục từ trung tâm TP.HCM phải kết nối với các đường vành đai TP như quốc lộ 13, xa lộ Hà Nội thì mới đem lại hiệu quả cao. Để giải quyết giao thông ở khu vực cửa ngõ TP, TP cần sớm triển khai dự án đường kết nối từ cầu Phú Mỹ ra đến xa lộ Hà Nội. Vì hiện nay từ trung tâm TP qua cầu Phú Mỹ đến liên tỉnh lộ 25 là bị tắc nên có ít xe lưu thông qua cầu này.
Hơn 11 năm qua, khu vực các tuyến đường này nằm trong dự án cầu, đường Bình Triệu và hiện vẫn chưa có “hồi kết”. Năm 2003, sau khi hoàn thành xây dựng cầu Bình Triệu 2, nhà đầu tư BOT là Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 phải tạm dừng dự án do thiếu vốn và do TP yêu cầu điều chỉnh dự án mở rộng quốc lộ 13 từ 32m lên 53m.
Năm 2005, UBND TP chấp thuận giao cho Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật (CII) làm chủ đầu tư dự án BOT cầu đường Bình Triệu giai đoạn 2 (tên gọi mới của dự án). Nhưng mãi đến năm 2007, CII mới chia nhỏ dự án thành bảy tiểu dự án để triển khai từng bước, gồm: tiểu dự án 1 làm quốc lộ 13, tiểu dự án 2 trả tiền 165 tỷ đồng cho nhà đầu tư - Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5, tiểu dự án 3 nâng cấp mở rộng cầu Bình Triệu 1, tiểu dự án 4 xây dựng nút giao thông ngã năm Đài liệt sĩ, tiểu dự án 5 mở rộng đường Ung Văn Khiêm, tiểu dự án 6 đền bù giải tỏa quận Thủ Đức và tiểu dự án 7 đền bù giải tỏa Q.Bình Thạnh.
Ngay sau đó, CII thực hiện tiểu dự án 2 và đến tháng 5/2009 CII khởi công một tiểu dự án 3 - nâng cấp cầu đường Bình Triệu 1 và đến tháng 8/2010 hoàn thành công trình này. Đến nay các tiểu dự án còn lại đều “án binh bất động”.
Dự án mở rộng xa lộ Hà Nội dài 15,7km dự kiến hoàn thành cuối năm 2013 nhưng đến nay vẫn thi công “lai rai”, chưa xác định ngày kết thúc vì quận 9 và Thủ Đức vẫn trong giai đoạn xúc tiến đền bù giải tỏa. Đi trên tuyến đường này, mọi người đều thấy rõ những căn nhà thòi ra và những căn nhà thụt vào, có những đoạn đường đang là công trường thi công theo kiểu “da beo”.
Bi kịch nhất là đoạn từ nghĩa trang liệt sĩ TP đến ngã ba Tân Vạn dài 1,5km thuộc phần đất tỉnh Bình Dương chưa triển khai đền bù giải tỏa. Nếu Bình Dương không thực hiện giải tỏa sớm, dù xa lộ Hà Nội mở rộng toàn bộ tuyến trên địa bàn TP thì vẫn còn 1,5km đường thuộc tỉnh Bình Dương bị thắt cổ chai. Điều đó có nghĩa cửa ngõ TP đi về các tỉnh miền Đông, miền Trung vẫn còn bị ách tắc giao thông.
Theo chuyên gia giao thông, lẽ ra ngay từ khi lập dự án mở rộng xa lộ Hà Nội, các cơ quan chức năng TP.HCM cần bàn tính ngay với Bộ Giao thông vận tải và tỉnh Bình Dương về đền bù giải tỏa mở rộng tuyến đường này, chứ không phải chờ “nước đến chân mới nhảy”. Điều đó cho thấy thiếu sự phối hợp giữa các địa phương trong việc thực hiện dự án, dẫn đến dự án chậm trễ càng thêm chậm trễ.
 |
| Đế xuất của CII về việc giải phóng luồng xe ra cửa ngõ đông bắc TP.HCM. |
Giải pháp nào?
Giải thích tại sao chậm trễ trong việc đền bù giải tỏa có 1,5km xa lộ Hà Nội, ông Lê Quốc Bình - tổng giám đốc CII - cho biết do đoạn đường thuộc thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương nên TP không thể lấy ngân sách đền bù thay cho tỉnh này. UBND TP.HCM đề nghị Bộ Giao thông vận tải hỗ trợ Bình Dương 1.400 tỷ đồng để đền bù giải tỏa. Đến nay Bộ Giao thông vận tải vẫn chưa có văn bản phản hồi về việc này.
Trả lời về việc triển khai dự án cầu đường Bình Triệu giai đoạn 2 kéo dài nhiều năm, ông Lê Quốc Bình giải thích dự án có vốn đền bù giải tỏa quá lớn, hơn 5.000 tỷ đồng, trong khi ngân sách TP đang hạn chế.
Theo ông Bình, tuyến quốc lộ 13 hiện cũng không bị ùn tắc nhiều như trước đây do dự án Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - vành đai ngoài thông xe đoạn từ nút giao thông Nguyễn Thái Sơn đến ngã tư Bình Triệu. Đồng thời, dự án mở rộng xa lộ Hà Nội mở rộng nhiều đoạn đường, nên hướng xe lưu thông từ xa lộ Hà Nội vào đường Hoàng Diệu ra quốc lộ 1K đến Khu công nghiệp Sóng Thần không còn bị ách tắc nhiều.
Nhằm tạo thuận lợi cho xe lưu thông ở cửa ngõ qua cầu Bình Triệu, ông Lê Quốc Bình nói CII đề xuất TP phương án hoàn thiện giao thông đường Xô Viết Nghệ Tĩnh đoạn từ ngã tư Hàng Xanh đến ngã năm Đài liệt sĩ và quốc lộ 13 (đoạn từ ngã năm Đài liệt sĩ đến cầu Bình Triệu 1) để xe thông thoát nhanh ở các đoạn đường trên.
Ngoài ra, cần xây dựng hai cầu vượt, một cầu vượt từ đường Đinh Bộ Lĩnh băng qua đường Bạch Đằng để vào đường Điện Biên Phủ, một cầu vượt ở ngã năm Đài liệt sĩ. Dự kiến, nếu được cấp thẩm quyền TP phê duyệt sẽ khởi công ngay trong năm 2014.
Càng chậm, càng thiệt hại
Việc triển khai dự án cầu, đường Bình Triệu càng chậm thì tổng mức đầu tư ngày càng tăng. Năm 2003, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 ước tính tổng vốn đầu tư giai đoạn tiếp theo (sau khi xây cầu Bình Triệu 2) khoảng 1.600 tỷ đồng. Đến năm 2007, CII cho biết tổng mức đầu tư là 3.493 tỷ đồng và đến năm 2011 tổng mức đầu tư được điều chỉnh lên 7.504 tỷ đồng. Trong đó tiền đền bù giải tỏa năm 2007 khoảng 2.800 tỷ đồng, năm 2011 được điều chỉnh tăng lên 5.787 tỷ đồng.
