Cuối những năm 1990, nhiều ngôi sao hàng đầu Hong Kong có làn sóng di cư quy mô lớn đến Hollywood. Trong số đó, bộ ba diễn viên Lý Liên Kiệt, Thành Long, Châu Nhuận Phát cùng đạo diễn Ngô Vũ Sâm được hứa hẹn sẽ làm nên chuyện ở xứ cờ hoa.
Về phần Lý Liên Kiệt, ông từng dùng nhiều cách để xoay xở sự nghiệp ở Mỹ nhưng chưa bao giờ được trao những vai diễn phát huy hết khả năng. Cách sản xuất, thực hiện các pha hành động trong phim Hollywood cũng không làm bộc lộ hết tiềm năng của ngôi sao võ thuật.
Lý Liên Kiệt không có đất phô bày tài năng
Năm 1998, Lý Liên Kiệt xuất hiện tại Hollywood với tư cách là nhân vật phản diện trong Vũ khí tối thượng 4 do Warner Bros. sản xuất. Thành công trong bộ phim do Mel Gibson và Danny Glover đóng vai chính đã bước đầu chứng tỏ sức hút của ngôi sao sinh năm 1963.
Nghiên cứu thị trường cho thấy ngôi sao gốc Á được khán giả nữ lẫn nam giới yêu thích. Vì vậy, nam diễn viên được tin tưởng giao cho vai chính đầu tiên trong bộ phim hành động Romeo phải chết (2000).
Joel Silver, nhà sản xuất của Romeo phải chết, trước đó từng mời nam diễn viên xuất hiện trong các phần tiếp theo của Ma trận, bộ phim được Viên Hòa Bình chỉ đạo võ thuật, xử lý các pha hành động.
Tuy nhiên, Lý Liên Kiệt đã từ chối vì cát-xê thấp hơn nhiều so với các diễn viên không phải gốc Á xuất hiện trong phim. Nam diễn viên cho rằng đây là sự bất công. Tài tử họ Lý chọn xuất hiện trong những dự án không mấy nổi tiếng nhưng kịch bản thú vị như như Nụ hôn của rồng và Kẻ độc tôn do Pháp - Mỹ hợp tác sản xuất.
 |
| Romeo phải chết (2000) là bộ phim đầu tiên Lý Liên Kiệt đóng chính ở Hollywood. |
Lý giải lý do Lý Liên Kiệt khó lòng bứt phá thành ngôi sao toàn cầu, SCMP cho rằng điều này phần lớn do tư duy làm phim hành động giữa phương Đông và phương Tây có nhiều điểm khác biệt.
Các pha hành động của Mỹ nhìn chung nhẹ nhàng, cô đọng nhưng lại kém thẩm mỹ hơn so với võ thuật trong phim Hong Kong. Ngoài ra, các đoàn làm phim ở Hollywood cũng không có kinh nghiệm chỉ đạo các cảnh quay võ thuật như điện ảnh xứ Cảng thơm.
"Ở Hong Kong, khán giả thích xem các phân cảnh chiến đấu dài đến năm phút. Họ thích học các động tác và phong cách võ thuật. Trái lại, khán giả Mỹ muốn xem ai thắng, nhất là quyền Anh. Nếu một diễn viên có thể hạ gục đối thủ trong vòng 30 giây, điều đó thật tuyệt vời với họ", Lý Liên Kiệt trả lời báo chí trong thời gian quay Romeo phải chết.
Theo ngôi sao võ thuật hàng đầu Hong Kong, ngay cả khi làm việc với biên đạo võ thuật người Hong Kong Nguyên Khuê, người góp phần cho thành công của Vũ khí tối thượng 4, Romeo phải chết, Nụ hôn của rồng và Kẻ độc tôn, cách làm phim vẫn có những khác biệt.
Cách tổ chức quy củ, nhiều bộ phận tham gia ở Hollywood làm giảm bớt cách diễn xuất tự nhiên của các diễn viên. Điều này tuy giúp tác phẩm chỉn chu và an toàn hơn nhưng lại khiến phim thiếu tính cá nhân và thú vị.
Cú ngã ngựa mang tên Kẻ độc tôn
Kẻ độc tôn (2001) được xem là bộ phim tạo dấu ấn nhiều nhất của Lý Liên Kiệt khi hoạt động ở Hollywood, nhưng không thành công. Dự án do James Wong, đạo diễn người Mỹ gốc Á, chịu trách nhiệm.
Tác phẩm lấy ý tưởng vật lý lý thuyết: vũ trụ chúng ta tồn tại nhiều vũ trụ song song, mỗi cá thể đều có phiên bản khác nhau tồn tại. Trong đó, Lý Liên Kiệt đóng vai đặc vụ cố gắng giết những phiên bản khác của chính mình để trở thành kẻ độc tôn trong vũ trụ.
 |
| Lý Liên Kiệt không đạt nhiều thành công như kỳ vọng khi tấn công thị trường Hollywood. |
Ban đầu, phim của James Wong dự định mời Dwayne “The Rock” Johnson đóng chính. Tuy nhiên, cựu đô vật đã rút lui để tham gia bộ phim Vua bọ cạp. Lý Liên Kiệt đã được chọn thay thế, những màn đánh đấm đường phố được thay đổi thành trận chiến võ thuật.
Tuy nhận nhiều lời phê bình, Lý Liên Kiệt đã cố gắng tạo ra những thước phim tốt nhất. Với phiên bản LGabriel Yulaw xấu, anh áp dụng môn võ Hình ý quyền, còn với Yulaw tốt, nam diễn viên áp dụng môn võ Bát quái chưởng truyền thống của Trung Quốc.
Hình ý quyền là môn võ xa xưa với cách chiến đấu hung hãn, tập trung vào các thế đánh ở cự ly gần. Ngược lại, Bát quái chưởng tập trung nhiều vào kỹ thuật, sử dụng cách chiến lược chậm rãi hơn để đánh bại đối thủ.
"Nhân vật Yulaw xấu sử dụng Hình ý quyền vì hắn muốn phá hoại mọi thứ. Phiên bản người tốt sử dụng Bát quái chưởng vì anh ấy muốn mọi thứ cân bằng", Lý Liên Kiệt nói trong quyển sách Out of the Shadows: Asians in American Cinema.
"Rất khó để tạo ra nhiều phiên bản khác nhau. Riêng tôi đã phải học võ thuật suốt 10 năm, sau đó phải học cách kiểm soát cơ thể. Mọi thứ phải thật hòa quyện", ông nói thêm.
Mặc dù bị giới phê bình cho rằng Kẻ độc tôn lợi dụng nhiều hiệu ứng phim ảnh, đạo diễn võ thuật Corey Yuen lại khẳng định đoàn phim đã nỗ lực để bảo toàn hình ảnh kungfu đẹp mắt của Lý Liên Kiệt.
"Khán giả hoàn toàn có thể theo dõi cách Lý Liên Kiệt chiến đấu trong phim. Kungfu của anh ấy kết hợp nhuần nhuyễn với kỹ thuật Hollywood", đạo diễn Corey Yuen nói.
 |
| Kỹ thuật của Kẻ độc tôn còn thô sơ và khó lòng thuyết phục khán giả. |
Về lý do Kẻ độc tôn không được các nhà phê bình đánh giá cao, SCMP lý giải kỹ thuật hình ảnh, công nghệ CGI năm 2001 không đủ tiên tiến để thuyết phục khán giả. Loạt cảnh chiến đấu giữa hai nhân vật (cùng một người đóng) phải nhờ tới công nghệ nhưng không đạt hiệu quả như mong muốn.
Diễn viên đóng thế được sử dụng để phân nhân vật của Lý Liên Kiệt. Tuy nhiên, không ai có thể có những thế võ như nam diễn viên. Điều đó đặt ra vấn đề là khán giả sẽ thấy những cảnh chiến đấu trông không thật.
Việc ghi hình độc lập, sau đó ghép lại hai Lý Liên Kiệt cùng chiến cũng không hiệu quả vì phương pháp này không cho phép các nhân vật tiếp xúc vật lý với người khác.
Cuối cùng, họ chọn cách sử dụng diễn viên đóng thế. Bên cạnh đó, Lý Liên Kiệt phải liên tục hoán đổi giữa hai phiên bản tốt và xấu trong phim.
Trong một số cảnh quay, đầu của diễn viên đóng thế đã được thay thế bằng đầu của Lý Liên Kiệt thông qua kỹ thuật máy tính. Ngoài ra, diễn viên đóng thế cũng đeo mặt nạ cao su gương mặt nam diễn viên ở một số phân đoạn.
CGI cũng được sử dụng trong một số cảnh chiến đấu. Tuy không đạt hiệu quả như kỳ vọng nhưng Kẻ độc tôn là cột mốc đáng nhớ tại Hollywood trong sự nghiệp võ thuật, điện ảnh của Lý Liên Kiệt.
