Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tới khu vực biên giới ở Texas để khảo sát, bà Eloisa Cavazos, chủ sở hữu đất tại đây, nói rằng dự án xây tường biên giới của Nhà Trắng sẽ sớm đổ bể.
Theo AP, chính phủ liên bang đã bắt đầu khảo sát vùng đất dọc biên giới ở Texas và sẽ công bố kế hoạch khởi công xây dựng vào tháng tới. Thay vì từ bỏ đất đai của mình, một số chủ sở hữu tuyên bố sẽ kiên quyết từ chối đề nghị mua lại và đang chuẩn bị hồ sơ để chống lại chính quyền trước tòa.
"Cho dù họ đưa tôi cả nghìn tỷ USD, tôi cũng sẽ không lấy. Vấn đề không phải là tiền", bà Cavazos nói với AP. Bà sở hữu khu đất nằm dọc theo Rio Grande, con sông ngăn cách Mỹ và Mexico ở bang Texas.
 |
| Cha Roy Snipes, linh mục của Nhà nguyện La Lomita, giới thiệu với các phóng viên AP vùng đất hai bên sông ở Rio Grande thuộc biên giới Mỹ - Mexico ở Mission, Texas. Ảnh: AP. |
Thuê luật sư để chống lại chính quyền
Hôm 10/1, Tổng thống Trump đã đến McAllen, thành phố với 143.000 dân nằm trong khu vực nhộn nhịp nhất của hoạt động vượt biên bất hợp pháp. Ông đã đi thăm một phần biên giới và nói rằng "rất nhiều tội ác ở nước ta là do những gì đến từ đây".
"Bằng thép hay bằng bê tông không quan trọng. Chúng ta cần cái để chắn ngang", ông nói thêm.
Tháng 3/2018, quốc hội Mỹ đã rót ngân sách cho 53 km tường và hàng rào ở bang Texas. Chính phủ đang lên kế hoạch cắt ngang khu đất tư nhân ở Thung lũng Rio Grande. Những đối tượng bị ảnh hưởng bao gồm các chủ đất đã sống trong thung lũng qua nhiều thế hệ, các nhóm môi trường và một nhà nguyện thế kỷ 19.
Nhiều người đã thuê luật sư để chuẩn bị chống lại chính quyền nếu vùng đất của họ bị thu lại. Sự chống đối sẽ càng dâng cao nếu đảng Dân chủ nhượng bộ yêu cầu của chính quyền Trump để xây dựng thêm gần 350 km của bức tường, trong đó có 167 km trong thung lũng Rio Grande và 89 km gần Laredo.
 |
| Tổng thống Donald Trump trò chuyện với các nhân viên Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ tại sân bay quốc tế McAllen, Texas, khi ông chuẩn bị rời đi sau chuyến thăm biên giới phía nam ngày 10/1. Ảnh: AP. |
Ngay cả một giải pháp thỏa hiệp để xây dựng "những thanh thép" như ông Trump đã đề xuất, hoặc kiểu hàng rào như đảng Dân chủ từng ủng hộ, cũng có thể gây ra nhiều vụ kiện ở tòa án bang Texas.
Các chuyên gia pháp lý nói rằng ông Trump có thể sẽ sử dụng quyền trưng thu bằng cách tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia. Quyền này đòi hỏi chính phủ chứng minh việc sử dụng đất đai cho mục đích công cộng và bồi thường cho chủ sở hữu.
Có mặt tại Rio Grande hôm 10/1, ông Trump cho biết việc khởi công xây dựng bức tường biên giới sẽ diễn ra nhanh chóng nếu ông tuyên bố tình trạng khẩn cấp. "Tôi nghĩ rằng sẽ rất nhanh thôi", ông nói và cho biết thêm rằng nếu ai đó "có thể" kiện tụng để ngăn thi công thì "tôi tin rằng chúng ta sẽ nhanh chóng thắng vụ kiện đó.
Ưu tiên hàng đầu của Bộ An ninh Nội địa
Trước chuyến thăm đầu tiên của ông Trump tới biên giới ở Texas với tư cách tổng thống, cuộc trấn áp nhập cư của chính quyền Trump đã diễn ra trong nhiều tháng nay.
Hàng trăm trong số hơn 2.400 trẻ em bị tách khỏi cha mẹ vào mùa hè năm ngoái đã bị giam giữ tại một cơ sở Biên phòng ở McAllen. Ba cơ sở dành cho trẻ vị thành niên đã được mở cửa tại khu vực này.
Tổng thống cũng ra lệnh cho các binh sĩ đến biên giới để đối phó làn sóng di cư trước cuộc bầu cử tháng 11/2018. Đội quân này từng được bố trí dày đặc ở Thung lũng Rio Grande trước khi lặng lẽ rời đi. Một phát ngôn viên của phái bộ an ninh biên giới cho biết họ đã đóng cửa căn cứ dọc biên giới vào ngày 22/12/2018.
Tuy nhiên, bức tường biên giới của Trump sẽ tồn tại lâu hơn giới hạn nhiệm kỳ của ông. Đây là ưu tiên hàng đầu của Bộ An ninh Nội địa vì hoạt động vượt biên trái phép ở khu vực này diễn ra rất nhộn nhịp.
Hơn 23.000 người lớn và trẻ em đã bị bắt khi vượt biên bất hợp pháp qua Thung lũng Rio Grande vào tháng 11/2018, nhiều hơn gấp ba lần so với một năm trước.
 |
| Đội thi công lắp đặt các phần tường biên giới mới gần Tijuana, Mexico, ngày 9/1. Ảnh: AP. |
Các quan chức an ninh nội địa lập luận rằng bức tường sẽ ngăn chặn nhiều cuộc vượt biên và ngăn cản các gia đình Trung Mỹ tìm cách di cư lên phía bắc. Nhiều gia đình đang xin tị nạn vì bạo lực ở nước họ và thường tự tìm đến các sĩ quan biên phòng khi đến đây.
Con số này đang tăng chóng mặt. Hôm 9/1, Bộ An ninh Nội địa Mỹ cho biết họ đã giam giữ 27.518 người lớn và trẻ em di cư tại biên giới phía nam nước này trong tháng 12, một mức cao mới tính theo tháng.
Với một phần của 1,6 tỷ USD ngân sách đã được Quốc hội thông qua vào tháng 3/2018, Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) tuyên bố sẽ xây dựng 40 km tường dọc theo đê ngăn lũ ở hạt Hidalgo và kéo dài tới phía bắc Rio Grande.
Chính phủ kiện giáo phận địa phương
Chính phủ Mỹ đang có kế hoạch xây dựng bức tường bê tông theo chiều cao hiện tại của con đê với các cột thép cao 5,5 m trên đỉnh. CBP muốn dọn sạch khoảng cách 45 m trước công trình mới cho "khu vực hành pháp" với trạm kiểm soát, camera và đèn chiếu sáng.
Cuối năm ngoái, chính phủ Mỹ đã kiện giáo phận Công giáo La Mã địa phương để có quyền tiếp cận khảo sát tại địa điểm của nhà nguyện La Lomita.
Được mở cửa vào năm 1865, nhà nguyện này vẫn là trung tâm của cộng đồng Công giáo Thung lũng Rio Grande, nơi tổ chức đám cưới, đám tang và các hoạt động cộng đồng. Nhà nguyện cách Rio Grande không xa và nằm ngay tại địa điểm CBP muốn xây dựng khu vực hành pháp.
Giáo phận nói rằng họ phản đối bức tường biên giới vì nó vi phạm giáo lý Công giáo và trách nhiệm của nhà thờ là bảo vệ người di cư, cũng như quyền tự do tôn giáo của nhà thờ theo Tu chính án thứ nhất. Một nhóm pháp lý từ Đại học Georgetown đã tham gia cùng giáo phận trong vụ kiện này.
 |
| Cha Roy Snipes, linh mục của Nhà nguyện La Lomita, trả lời phỏng vấn AP bên trong thánh đường của nhà thờ ở Mission, Texas. Ảnh: AP. |
Thứ sáu hàng tuần, Cha Roy Snipes lại cùng các giáo dân cầu nguyện để nhà nguyện của ông được bỏ qua. "Đây là một nơi linh thiêng và công trình đó sẽ mạo phạm nơi này", ông nói.
Gia đình Cavazos sở hữu khoảng 25 ha đất từ cách đây 60 năm. Họ đã cho xây một số ngôi nhà nhỏ trên mảnh đất này để cho thuê với mức phí chỉ 1.000 USD một năm. Họ sống bằng tiền thu được từ đất đai và lo sợ tường biên giới sẽ đuổi hết khách thuê nhà.
Phần còn lại của khu đất được rào lại bằng gỗ dán để làm chuồng cho bò và dê với một sàn gỗ kéo dài tới con sông chảy thẳng về phía đông đến vịnh Mexico. Ông Fred, anh trai của Eloisa, có thể ngồi trên xe lăn ở sàn gỗ này và câu cá bằng cần câu làm từ cây sậy được nhổ bên bờ sông.
Các nhà khảo sát đã kiểm tra tài sản của họ vào tháng 12 theo lệnh của tòa án liên bang. Gia đình chưa nhận được đề nghị cho mảnh đất của họ nhưng luật sư của họ tại Dự án Quyền Công dân Texas mong đợi một lá thư với lời đề nghị sẽ đến trong vài tuần tới.
"Mọi người bảo rằng chúng tôi nên bán đi và tới nơi khác tốt hơn. Nhưng với chúng tôi, nơi này là thiên đường", Eloisa Cavazos nói.
