Dildaar Singh, 31 tuổi, đã tập tành nhào lộn trên xe đạp và nhảy khỏi môtô từ lúc nhỏ. Trải nghiệm cảm giác mạnh đã thôi thúc người đàn ông sống ở vùng ngoại ô Malad, Ấn Độ theo nghề cascadeur (hoặc stunt person: diễn viên đóng thế).
"Có lần tôi bị cảnh sát 'hỏi thăm' vì thực hiện cảnh mạo hiểm trên đường phố. Tại Ấn Độ, việc này bị cấm tuyệt. Nhưng bằng cách nào đó, tôi đã chạy thoát khỏi cảnh sát", Singh nhớ lại.
Theo Mid-day, trong thế hệ sao đóng thế Bollywood hiện nay, Dildaar Singh nổi bật và đầy tiềm năng phát triển. Anh được biết đến nhiều sau màn rượt đuổi nghẹt thở và những cú nhảy từ độ cao 12 m trong tác phẩm Heroes of Mumbai.
"Diễn viên đóng thế có xuất thân không khá giả"
Trả lời phỏng vấn Mid-day, Dildaar Singh cho biết anh chính thức đóng phim từ năm 18 tuổi. Với anh, chấn thương xảy ra như cơm bữa. Singh lấy ví dụ các lần bị gãy xương tay, chân do tiếp đất sai vị trí từ cảnh quay nhảy khỏi tòa nhà.
Anh hồi tưởng: "Tôi từng thế vai người hùng cứu mỹ nhân khỏi 4 tên phản diện. Vai này có cảnh nhào lộn trên xe đạp cực kỳ táo bạo. Khi thực hiện tôi đã bị trượt bánh xe, ngã gãy chân và phải nằm trên giường trong 3 tháng".
Hơn một thập kỷ dấn thân làm cascadeur, Singh không đếm xuể số lần suýt đối mặt với tử thần. Anh gần như phó mặc số phận vào sự may mắn và niềm tin tôn giáo.
Hồi tham gia tác phẩm hành động Dhoom 3 (2013), Singh đã tự lên kế hoạch và đường hướng cho cảnh mạo hiểm mà anh diễn thay Uday Chopra. Cascadeur lúc ấy mới 23 tuổi đã tạo nên cú hích với màn lật xe và săn đuổi tốc độ cao trên chiếc xe tồi tàn.
  |
Dildaar Singh được truyền động lực theo nghề diễn viên đóng thế từ cha đẻ. Ảnh: Mid-day. |
Trên hành trình chinh phục thử thách, Singh luôn nghĩ đến cha anh - một cựu cascadeur, đồng thời là người truyền lửa cho anh theo con đường đầy gian truân.
"Cha tôi phân tích và đánh giá độ rủi ro mà diễn viên đóng thế sẽ đối mặt. Ông truyền đạt kỹ năng, kinh nghiệm đối với từng phân cảnh mà tôi đảm nhận. Trong mắt tôi, cha luôn là người hùng", Singh chia sẻ với Mid-day.
Liên đoàn diễn viên đóng thế đặt ra quy định nếu cascadeur bị thương sẽ được công ty trả lương hàng ngày cho đến khi hồi phục. Tại môi trường khốc liệt như Bollywood, cascadeur được tôn vinh và trân trọng bởi sự cống hiến hết mình.
Singh từng tâm sự, người theo nghề "thế thân" sở hữu tinh thần thép và nghị lực vươn lên rất mạnh mẽ. Bởi lẽ, họ đều chung xuất phát điểm nghèo khó. Hiếm ai sinh ra trong gia đình giàu lại chọn con đường mạo hiểm này để phát triển.
Nghề cận kề lưỡi hái tử thần
Thị trường Bollywood được định giá hơn 2,4 tỷ USD từ năm 2019, trước khi đại dịch Covid-19 xuất hiện. Mỗi năm có rất nhiều phim ra mắt, thu hút cơ hội việc làm cho vài trăm cascadeur.
Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa số trường hợp bị chấn thương, tai nạn dẫn đến tử vong trên phim trường cũng gia tăng.
Ngày 10/8, India Times đưa tin Vivek, 35 tuổi, trong lúc đóng cảnh đánh nhau ở Bidadi đã bị điện giật chết. Hai cascadeur trong đoàn phim Love You Rachchu cũng bị thương sau tai nạn. Kết quả điều tra cho biết khâu sản xuất không đảm bảo biện pháp an toàn cho diễn viên. Họ đặt dây kim loại tiếp xúc trực tiếp với dây điện cao thế, và Vivek đã vô tình chạm phải khiến anh tử vong.
Đoàn phim Sandalwood (2016) đã dành khoảng lặng tưởng nhớ hai diễn viên đóng thế Anil và Raghav Uday. Trong phân đoạn nhảy khỏi máy bay trực thăng xuống hồ Tippagondanahalli từ độ cao khoảng 15 m, họ đã bị đuối nước chết.
Một siêu phẩm Bollywood được ghi hình ở đảo Jumeirah ghi nhận vụ diễn viên đóng thế gặp tai nạn. Dân địa phương thuật lại rằng họ nhìn thấy người đàn ông ngồi trong chiếc Mercedes màu đen lao đi với tốc độ chóng mặt và bị va chạm mạnh. Diễn viên không được tiết lộ danh tính đã bị thương nặng, phải tạm gác công việc khá lâu.
Các trường hợp trên chỉ là số ít trong rất nhiều vụ tai nạn đã xảy ra trên phim trường Bollywood. Theo Hindustan Times, Vidyut Jammwal - ngôi sao có bước chuyển mình từ diễn viên đóng thế đến tài tử hành động hàng đầu Ấn Độ - cho rằng để giảm thiểu rủi ro, cascadeur cần được quản lý bởi một cơ quan, tham gia chương trình đào tạo chuyên nghiệp, cùng với đó là nên chọn lọc kỹ dự án tham gia.
 |
| Vidyut Jammwal tin rằng các diễn viên đóng thế cần được quản lý bởi cơ quan chuyên biệt. Ảnh: Filmfare. |
Từ đây, Hiệp hội nghệ sĩ đóng thế phim (MSAA) đã ra đời. Hiệp hội này trực thuộc Liên đoàn các nhân viên làm phim Tây Ấn Độ (FWICE), một công đoàn với 22 chi nhánh làm phim. MSAA hiện là một trong những tổ chức mạnh nhất trong ngành điện ảnh.
Các nghệ sĩ đóng thế do MSAA quản lý đã có bước tiến đáng kể trong sự nghiệp. Tuy nhiên, sự ra đời của MSAA tồn tại bất cập thường thấy ở xã hội Ấn Độ: nạn phân biệt chủng tộc và giới tính.
Biểu hiện của kiến này dễ quan sát được khi nhìn qua lăng kính thực tế hàng ngày trên phim trường. Tờ Hindustan Times cho biết cascadeur nữ hoặc da ngăm không thể cạnh tranh nổi với đồng nghiệp là nam, hoặc da trắng.
Mila Maximova, diễn viên đóng thế Katrina Kaif trong phim Jagga Jasoos (2017), thừa nhận tiếng nói của cô không có giá trị. Cô không được đưa ra yêu cầu hoặc đòi hỏi, kể cả là thỏa thuận lương trong các tác phẩm mình tham gia.
Maximova trải lòng: "Nếu nhìn theo khía cạnh tốt, việc tiếp xúc với những loại người mang định kiến đã giúp tôi học cách vượt qua sự tiêu cực".
Quyền lợi của cascadeur
Theo Hindustan Times, cascadeur ở Ấn Độ thường bỏ túi 66 USD/ngày, tương đương 1.980 USD/tháng. Trong khi cùng thời gian làm việc, điều phối viên đóng thế có thể kiếm từ 475 USD đến 680 USD/ngày.
Tuy nhiên, từ đợt dịch Covid-19 bùng phát, rất nhiều anh em cascadeur lâm vào cảnh túng quẫn, nhất là đối với diễn viên mới có thu nhập thấp. Trước tình hình đó, Vidyut Jamwal đã quyên góp tiền cho Hiệp hội diễn viên đóng thế, giúp đỡ các đồng nghiệp vượt qua khó khăn.
Mid-Day dẫn nội dung bức thư tay của Jamwal: "Diễn viên đóng thế cần sự hỗ trợ ngay lúc này. Tôi tha thiết mong mọi người, đặc biệt là các đồng nghiệp, hãy quyên góp để họ được đảm bảo có thể tiếp tục sống với nghề.
Họ đã gần như cạn kiệt nguồn tiền tiết kiệm. Tôi nghĩ nếu tôi bắt đầu sáng kiến hỗ trợ về mặt tài chính sẽ khuyến khích các diễn viên khác cùng nhau ủng hộ".
 |
| Được gọi là đả nữ, song Priyanka Chopra và nhiều minh tinh Bollywood phải nhờ đến diễn viên đóng thế ở phân cảnh nguy hiểm. Ảnh: Pinterest. |
Bên cạnh lương bổng, từ năm 2017, tài tử Akshay Kumar đã tiên phong trong việc thành lập chương trình bảo hiểm cho nghệ sĩ đóng thế.
Hindustan Times báo cáo rằng chương trình chi trả tiền bảo hiểm cho 380 nghệ sĩ đóng thế trong độ tuổi từ 18 đến 55 và sẽ cung cấp bảo hiểm y tế trị giá 9.300 USD cho họ.
Bảo hiểm có thể được sử dụng ở 4.000 bệnh viện trên toàn Ấn Độ thông qua hệ thống giao dịch không dùng tiền mặt. Trong trường hợp cascadeur tử vong do tai nạn, gia đình họ sẽ nhận trợ cấp 15.500 USD.
Ejaz Gulab, tổng thư ký của Hiệp hội nghệ sĩ đóng thế, rất vui mừng với sự phát triển này. Ông nói: "Chúng tôi đã tiếp cận các nhà sản xuất và công ty bảo hiểm trong những năm qua, nhưng họ không đồng ý cung cấp bảo hiểm cho chúng tôi. Hiện tại, những thay đổi đã mang lại tin tức tốt lành".
