Sau 2 năm rưỡi điều tra, Công an tỉnh Khánh Hoà đã xác định được nghi phạm trong vụ giết người giấu xác ở vali xảy ra ngày 27/3/2020 tại khu vực phường Vĩnh Hoà, TP Nha Trang. Nghi phạm là Bùi Cao Sơn (28 tuổi) đang bị tạm giam tại Trại tạm giam Công an tỉnh Khánh Hòa về tội Trộm cắp tài sản còn nạn nhân là Hồ Quốc Bảo (36 tuổi, ở TP Nha Trang).
Cơ quan chức năng xác định sự việc xảy ra năm 2019, khi Sơn hẹn Bảo tới căn hộ ở khu đô thị Vĩnh Điềm Trung (TP Nha Trang) để giải quyết nợ. Do không có tiền trả, Sơn cùng Aleksandr Vladimirovich (36 tuổi, quốc tịch Nga, đã xuất cảnh về nước năm 2019) đánh Bảo tử vong rồi nhét thi thể nạn nhân vào vali, quấn chặt rồi chở đi. Ngày 27/3/2020, người dân phát hiện chiếc vali nên báo công an.
Trường hợp này, có thể yêu cầu dẫn độ Vladimirovich về Việt Nam để điều tra, xử lý hay không?
 |
| Cảnh sát khám nghiệm hiện trường vụ án. Ảnh: Xuân Hoát. |
Thạc sĩ, luật sư Nguyễn Minh Long - Giám đốc Công ty Luật Dragon
Trường hợp này, cần củng cố lời khai của Sơn, làm rõ tính chất, mức độ hành vi của nghi phạm này cũng như vai trò của Vladimirovich trong vụ việc. Từ thông tin thu thập được, cơ quan chức năng sẽ xác định chính xác hành vi của 2 người này và trách nhiệm hình sự của họ (nếu có) theo quy định của pháp luật.
Về trách nhiệm hình sự (nếu có) của Vladimirovich, Bộ luật Hình sự 2015 được áp dụng với mọi hành vi phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam và các hành vi phạm tội hoặc hậu quả của hành vi phạm tội xảy ra trên tàu bay, tàu biển mang quốc tịch Việt Nam, tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.
Đối với người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam, nếu thuộc đối tượng được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao, lãnh sự theo pháp luật Việt Nam; theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên hoặc theo tập quán quốc tế thì trách nhiệm hình sự của họ được giải quyết theo quy định của điều ước hoặc tập quán quốc tế đó. Trường hợp điều ước không quy định hoặc không có tập quán quốc tế thì trách nhiệm hình sự của họ được giải quyết bằng con đường ngoại giao.
Theo quy định này, nếu Vladimirovich có dấu hiệu phạm tội, cần xác định công dân Nga này có thuộc đối tượng hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự hay không. Nếu có, việc xử lý người này sẽ dựa theo điều ước, tập quán quốc tế hoặc bằng con đường ngoại giao. Nếu không, Vladimirovich vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Do công dân này đã xuất cảnh về nước từ năm 2019, cơ quan tố tụng tại Việt Nam có thẩm quyền yêu cầu dẫn độ người này để chịu trách nhiệm hình sự. Việc dẫn độ sẽ được thực hiện theo quy định tại hiệp định Tương trợ tư pháp và pháp lý về các vấn đề dân sự và hình sự giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên Bang Nga.
Theo đó, các bên ký kết sẽ dẫn độ những người đang có mặt trên lãnh thổ của nước mình theo các quy định của Hiệp định để bên ký kết kia truy tố hình sự hoặc thi hành bản án. Việc dẫn độ để truy tố hình sự được tiến hành đối với những hành vi mà theo pháp luật của cả hai bên ký kết đều là tội phạm và phải chịu hình phạt tù với thời hạn từ một năm trở lên hoặc nặng hơn.
Tuy nhiên, theo khoản 1, Điều 54 Hiệp định này, việc yêu cầu dẫn độ có thể bị từ chối nếu người bị dẫn độ là công dân của nước được yêu cầu dẫn độ. Trường hợp từ chối, phía Nga sẽ thông báo cho Việt Nam lý do không dẫn độ.
Như vậy, nếu hành vi của Vladimirovich là tội phạm theo quy định của pháp luật Việt Nam và Nga; hình phạt là phạt tù từ một năm trở lên thì cơ quan tiến hành tố tụng tại Việt Nam sẽ gửi yêu cầu dẫn độ và văn bản yêu cầu truy tố hình sự đối với công dân này. Tuy nhiên, nếu người này được xác định là công dân Nga, quốc gia này có quyền từ chối dẫn độ.
