|
|
Giấc mơ có thể tiết lộ thông tin đáng ngạc nhiên về sức khỏe não bộ của chúng ta. Ảnh: Osakawaynestudios. |
Chúng ta dành một phần ba cuộc đời để ngủ, và một phần tư thời gian ngủ dành cho nằm mơ. Vì vậy, đối với một người thường có tuổi thọ khoảng 73, sống vào năm 2022, thời gian nằm mơ được tính khoảng 6 năm.
Mặc dù giấc mơ đóng vai trò trung tâm trong cuộc sống, chúng ta vẫn biết rất ít về lý do tại sao chúng ta mơ, cách bộ não tạo ra những giấc mơ và quan trọng là ý nghĩa của những giấc mơ đối với sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe não.
Tiến sĩ Abidemi Otaiku, nghiên cứu viên Lâm sàng Học thuật NIHR về Thần kinh học tại Đại học Birmingham, cho biết rằng giấc mơ có thể tiết lộ thông tin đáng ngạc nhiên về sức khỏe não bộ của chúng ta. Phát hiện trên trong bài nghiên cứu mới nhất của ông, được công bố trên tạp chí The Lancet’s eClinicalMedicine.
Cụ thể hơn, nghiên cứu cho thấy thường xuyên có những giấc mơ xấu và ác mộng (những giấc mơ xấu khiến bạn tỉnh giấc) ở độ tuổi trung niên trở lên có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ.
Trong nghiên cứu, ông phân tích dữ liệu từ 3 nghiên cứu lớn của Mỹ về sức khỏe và sự lão hóa. Những người này bao gồm hơn 600 người trong độ tuổi từ 35 đến 64, và 2.600 người từ 79 tuổi trở lên.
Tất cả người tham gia đều không bị sa sút trí tuệ khi bắt đầu nghiên cứu và được theo dõi trung bình 9 năm đối với nhóm trung niên và 5 năm đối với người tham gia lớn tuổi.
Khi bắt đầu nghiên cứu (2002-2012), những người tham gia đã hoàn thành một loạt các bảng câu hỏi bao gồm một bảng hỏi về tần suất họ trải qua những giấc mơ xấu và ác mộng.
Tiến sĩ Otaiku đã phân tích dữ liệu để tìm hiểu xem những người tham gia có tần suất gặp ác mộng cao hơn khi bắt đầu nghiên cứu có nhiều khả năng bị suy giảm nhận thức (suy giảm trí nhớ và kỹ năng tư duy nhanh chóng theo thời gian) và được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ hay không.
Những cơn ác mộng hàng tuần
Tiến sĩ Otaiku phát hiện ra rằng những người tham gia trung niên gặp ác mộng hàng tuần có nguy cơ bị suy giảm nhận thức (tiền thân của chứng mất trí nhớ) cao gấp 4 lần trong thập kỷ tiếp theo, trong khi những người tham gia lớn tuổi có nguy cơ bị chẩn đoán sa sút trí tuệ cao gấp 2 lần.
Điều thú vị là mối liên hệ giữa những cơn ác mộng và chứng mất trí nhớ trong tương lai ở nam giới mạnh hơn nhiều so với phụ nữ. Ví dụ, những người đàn ông lớn tuổi gặp ác mộng hàng tuần có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao gấp 5 lần so với những người đàn ông lớn tuổi không có giấc mơ xấu. Tuy nhiên, ở phụ nữ, mức tăng nguy cơ chỉ là 41%. Tiến sĩ tìm thấy đặc trưng tương tự ở nhóm trung niên.
Nhìn chung, kết quả này cho thấy ác mộng thường xuyên có thể là một trong những dấu hiệu sớm nhất của chứng sa sút trí tuệ, có thể báo trước sự phát triển của các vấn đề về trí nhớ và tư duy trong vài năm hoặc thậm chí vài thập kỷ, đặc biệt là ở nam giới.
Ngoài ra, việc thường xuyên có những giấc mơ xấu và ác mộng thậm chí có thể là nguyên nhân của chứng sa sút trí tuệ.
Với bản chất của nghiên cứu trên, không thể chắc chắn lý thuyết nào trong số những cái này là đúng (mặc dù tiến sĩ nghi ngờ đó là lý thuyết cũ). Tuy nhiên, bất kể lý thuyết nào đúng thì ý nghĩa chính của nghiên cứu vẫn giữ nguyên. Đó là thường xuyên có giấc mơ xấu và ác mộng trong độ tuổi trung niên trở lên có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ trong cuộc sống sau này.
 |
| Mối liên hệ giữa cơn ác mộng và chứng mất trí nhớ trong tương lai ở nam giới mạnh hơn nhiều so với phụ nữ. Ảnh: Expressandstar. |
Cách điều trị cơn ác mộng
Tin tốt là những cơn ác mộng tái diễn có thể điều trị được. Và phương pháp điều trị y tế đầu tiên cho chúng đã được chứng minh là giảm sự tích tụ của các protein bất thường có liên quan đến bệnh Alzheimer. Cũng có những báo cáo trường hợp cho thấy sự cải thiện về trí nhớ và kỹ năng tư duy sau khi điều trị ác mộng.
Những phát hiện này cho thấy rằng điều trị ác mộng có thể giúp làm chậm sự suy giảm nhận thức và ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ phát triển ở một số người. Điều này rất quan trọng để khám phá nghiên cứu trong tương lai.
Bước tiếp theo cho nghiên cứu của tiến sĩ Otaiku sẽ bao gồm điều tra xem liệu cơn ác mộng ở người trẻ tuổi có thể có liên quan đến việc tăng nguy cơ sa sút trí tuệ hay không. Điều này có thể giúp xác định liệu những cơn ác mộng có gây ra chứng mất trí nhớ hay chúng chỉ đơn giản là một dấu hiệu ban đầu ở một số người.
Tiến sĩ Otaiku cũng dự định điều tra các đặc điểm khác của giấc mơ như tần suất chúng ta nhớ giấc mơ của mình và độ sống động của chúng, cũng có thể giúp xác định mọi người có khả năng phát triển chứng sa sút trí tuệ như thế nào trong tương lai.
Nghiên cứu này không chỉ giúp làm sáng tỏ mối quan hệ giữa chứng mất trí nhớ và mơ, cung cấp cơ hội mới để chẩn đoán và can thiệp sớm hơn, mà còn có thể làm sáng tỏ bản chất và chức năng của hiện tượng bí ẩn mà chúng ta gọi là mơ.
