Trong văn bản gửi Thủ tướng, VAFI nêu thực tế hơn 10 năm qua, Đảng, Chính phủ có nhiều chủ trương chính sách gắn cổ phần hóa với niêm yết. Tuy nhiên nhiều doanh nghiệp đã cổ phần hóa mà không chịu niêm yết và thoái vốn theo quy định.
Nói về nguyên nhân dẫn tới thực trạng trên, VAFI cho rằng có thể do người đại diện phần vốn Nhà nước yếu kém năng lực và không thích sự minh bạch.
Phó chủ tịch VAFI Nguyễn Hoàng Hải nhận định đã có nhiều nhóm lợi ích với ý đồ tham nhũng, bưng bít thông tin và tìm cách kiểm soát doanh nghiệp đã cổ phần hóa, để rồi những nhóm lợi ích này trở thành chủ nhân của doanh nghiệp mặc dù họ không có nhiều vốn cổ phần.
VAFI vừa gửi văn bản trình Thủ tướng giải pháp tăng thu cho ngân sách hơn 15 tỷ USD từ cổ phần doanh nghiệp Nhà nước. Ảnh: VTC |
Cũng có những nhóm lợi ích ngăn cản việc doanh nghiệp cổ phần hóa niêm yết. Mục đích để làm cho cổ đông và nhà đầu tư mất lòng tin, để dễ dàng mua được toàn bộ cổ phần chi phối của Nhà nước với giá rẻ thông qua bán thỏa thuận hay bán đấu giá.
“Thậm chí Nhà nước có thể mất hết vốn đối với nhiều doanh nghiệp trốn tránh niêm yết do tình trạng bưng bít thông tin, bổ nhiệm người không có năng lực và tham nhũng”, VAFI cảnh báo.
Cho rằng hiện vẫn có sự bao che của một số lãnh đạo bộ ngành, địa phương và chưa có chế tài nghiêm ngặt trong chuyện này, VAFI đề xuất 2 giải pháp để doanh nghiệp Nhà nước buộc phải niêm yết.
Một là nếu bất kỳ người đại diện cổ phần Nhà nước nào không tuân thủ Quyết định 51, cố tình trốn việc niêm yết thì tự động mất tư cách người đại diện phần vốn Nhà nước. Khi đó các cấp có thẩm quyền sẽ cử người khác thay thế.
Hai là nếu lãnh đạo nào ngăn cản doanh nghiệp cổ phần hóa niêm yết thì cá nhân đó phải chịu kỷ luật, không cần họp để xét xử hình thức kỷ luật với cá nhân đó.
VAFI tự tin cho rằng với giải pháp trên, Nhà nước có thể thu thêm 15 tỷ USD từ tiến trình cổ phần hóa và thoái vốn.