Tại buổi tọa đàm Đồng hành khôi phục và phát triển kinh tế TP.HCM năm 2020, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh với tác động của đại dịch Covid-19, nền kinh tế của thành phố chỉ đạt mức tăng trưởng 0,42% so với cùng kỳ năm 2019, đây là mức tăng trưởng thấp nhất của TP.HCM từ năm 1986 đến nay.
Đi kèm với những thành quả khả quan trọng công cuộc phòng, chống Covid-19, TP.HCM chấp nhận hy sinh một phần lợi ích kinh tế. Ông Phong nhận định hiện tại là khoảng thời gian cần tìm ra và làm ngay những biện pháp vực dậy nền kinh tế của địa phương, tránh những hệ lụy xấu cho các doanh nghiệp, người lao động và toàn xã hội.
Kêu gọi chuyên gia, doanh nghiệp hiến kế
"Với vai trò là nền kinh tế đầu tàu của khu vực và cả nước, TP.HCM luôn đạt mức tăng trưởng hàng năm cao hơn cả nước từ 1,1 đến 1,2 lần. Thành phố cần tập trung mọi nguồn lực, tìm mọi giải pháp để vực dậy và khôi phục phát triển kinh tế", Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh.
 |
| Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong. Ảnh: Trung tâm Báo chí TP.HCM. |
Tại buổi tọa đàm, người đứng đầu chính quyền TP.HCM đã kêu gọi những ý kiến đóng góp của chuyên gia kinh tế, hiệp hội hành nghề, đại diện các doanh nghiệp đánh giá về tác động của dịch Covid-19 tới nền kinh tế. Lãnh đạo TP.HCM sẽ lắng nghe, ghi nhận và chuyển hóa thành những chỉ đạo, phương án cụ thể để duy trì sản xuất kinh doanh, mở rộng quy mô và tìm cơ hội phát triển sau dịch bệnh.
"Sự tác động của đại dịch nằm ngoài khả năng dự báo của chúng ta. Điều quan trọng nhất lúc này là chính quyền, doanh nghiệp, người dân và toàn hệ thống chính trị phải đoàn kết một lòng, siết chặt tay nhau để vừa giữ được thành quả của TP.HCM trong phòng chống dịch Covid-19, vừa khôi phục, phát triển kinh tế trong giai đoạn bình thường mới", lãnh đạo UBND TP.HCM kêu gọi.
Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong nhận định thành phố đang đối diện với 4 thách thức đang nổi lên trong công cuộc khôi phục, phát triển nền kinh tế do tác động của dịch Covid-19.
Cụ thể, ông Nguyễn Thành Phong cho hay thành phố cần tìm câu trả lời cho việc thị trường xuất, nhập khẩu sẽ phải làm gì khi các chuỗi cung ứng bị đứt gãy nghiêm trọng do tác động của dịch bệnh. TP.HCM phải tìm ra thời điểm thích hợp mở cửa phát triển du lịch quốc tế.
Đối với thị trường nội địa, các doanh nghiệp cần tìm cách để vực dậy sức mua của người dân sau đại dịch trong bối cảnh người dân đã nhìn nhận lại hành vi tiêu dùng trong suốt thời gian diễn ra dịch bệnh. Để đạt được mục đích vừa ổn định kinh tế, việc làm cho người lao động, vừa phòng chống dịch bệnh hiệu quả, TP.HCM cần những biện pháp mới và hiệu quả hơn.
"Sẽ có nhiều ý kiến, bài tham luận từ các chuyên gia, hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp gửi đến dưới các góc nhìn khác nhau nhưng tất cả nhằm mục đích cùng nhau đánh giá thực trạng, tháo gỡ khó khăn và cùng nhau bàn giải pháp khôi phục và phát triển kinh tế thành phố", ông Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh.
Người đứng đầu chính quyền TP.HCM cũng đề nghị các sở, ngành tìm giải pháp tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc về thủ tục để nhanh chóng đưa các gói hỗ trợ đến doanh nghiệp, người lao động, tìm kiếm, khai thác các thị trường nước ngoài, đặc biệt là các thị trường lớn để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa và nhập khẩu nguyên vật liệu phục vụ sản xuất.
"Đây là thời gian thành phố cần tập trung mọi nguồn lực, tìm mọi giải pháp để vực dậy và khôi phục phát triển kinh tế", Chủ tịch UBND TP.HCM đề nghị.
Có nên phát hành trái phiếu địa phương?
Chuyên gia Nguyễn Xuân Thành, giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam, nhận định thành phố cần tính toán phương án huy động trái phiếu địa phương theo 2 gói ngắn hạn và trung - dài hạn đề tạo nguồn lực phục hồi, phát triển kinh tế sau tác động của đại dịch Covid-19.
Cụ thể, gói trái phiếu ngắn hạn được sử dụng để hỗ trợ doanh nghiệp giữ chân người lao động, đảm bảo tính thanh khoản và ngăn chặn nguy cơ phá sản. Gói hỗ trợ này phù hợp để tạo thêm nguồn lực đảm bảo an toàn cho các doanh nghiệp lúc này.
 |
| Các chuyên gia hiến kế giúp TP.HCM vực dậy nền kinh tế sau dịch. Ảnh: Trung tâm Báo chí TP.HCM. |
Với gói trái phiếu trung - dài hạn, TP.HCM có thể xem xét triển khai, huy động trong năm 2020 để bố trí vốn cho nhiều dự án đầu tư công trong năm 2021 nhưng chưa huy động được nguồn vốn.
"Theo cách truyền thống, Nhà nước sẽ dùng ngân sách để khôi phục, phát triển nền kinh tế nhưng nguồn ngân sách không thể đủ trong tình huống cấp bách hiện nay. Chúng ta cần thêm những cú hích mạnh mẽ hơn để thúc đẩy nền kinh tế", chuyên gia Nguyễn Xuân Thành đánh giá.
GS.TS Hồ Viết Hùng (Đại học Kinh tế TP.HCM) đề xuất TP.HCM nên tái sắp xếp, chú trọng những doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt những tiểu thương đã chịu ảnh hưởng trong đại dịch. Đây là nhóm doanh nghiệp dễ chịu tổn thương vì đại dịch nhưng cũng dễ hồi phục, thay đổi ngành nghề, cách thức hoạt động.
"Chúng tôi đề xuất hỗ trợ các tiểu thương bằng cách hướng dẫn họ chuyển đổi phương thức bán hàng, hỗ trợ kỹ năng bán hàng online, giúp họ không chỉ buôn bán ngoài chợ. Việc làm này sẽ giúp ngành bán lẻ có thể khôi phục, phát triển lâu dài, giúp cung ứng đủ sản phẩm chủ đạo cho người dân", ông Hồ Viết Hùng nhận định.
Đối với những nhóm doanh nghiệp khác, ông Hồ Viết Hùng cho rằng cần có những đánh giá, khảo sát nhanh để nhìn nhận đầy đủ thực trạng nền kinh tế thành phố, từ đó đưa ra những hỗ trợ phù hợp với từng đơn vị.
Trong giai đoạn Việt Nam chưa giao thương rộng rãi với nước ngoài do ảnh hưởng dịch bệnh, ông Hùng cho rằng doanh nghiệp cần chú trọng hơn thị trường trong nước, đặc biệt ngành chế biến, dịch vụ. Đối với các sản phẩm nhiều rủi ro do thị trường tiêu thụ đứt gãy, các doanh nghiệp nên giảm quy mô, tăng hợp tác, chia sẻ rủi ro trong chuỗi giá trị.
3 kịch bản tăng trưởng
TS Trần Hoàng Ngân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM, phân tích về tổng quan kinh tế thế giới và dự báo 3 kịch bản tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam.
Theo ông Ngân, Việt Nam hiện là nền kinh tế có độ mở ngày càng lớn (đứng thứ 5 thế giới) dẫn đến dễ bị tác động bởi yếu tố bên ngoài. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2020 chỉ còn 2,7%. Ông Ngân nhận định trong sự hồi phục kinh tế của cả nước, "đầu tàu kinh tế" TP.HCM đóng vai trò lớn khi GDP của thành phố chiếm 22-23% cả nước.
 |
| TS Trần Hoàng Ngân dự báo 3 kịch bản kinh tế cho TP.HCM. Ảnh: HMC. |
Nói về ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến nền kinh tế TP.HCM, đặc biệt là quý I/2020, lãnh đạo Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM nhận thấy tình hình kinh tế giảm rất sâu so với mức bình quân chung của cả nước. Nguyên nhân là dịch vụ của thành phố chiếm trên 22% trong cơ cấu GRDP. Trong khí đó, ngành du lịch hoàn toàn không phát sinh doanh thu trong tháng 4.
Dựa trên thực tiễn này, Viện Nghiên cứu Phát triển xây dựng 3 kịch bản kinh tế dựa trên kịch bản cơ sở, tức giả định tiêu cực nhất. Theo đó, thành phố chỉ tăng trưởng ở mức 2,5%.
3 kịch bản kinh tế cho thành phố được xây dựng dựa trên kịch bản cơ sở nhưng ở mức lạc quan hơn. Kịch bản số 1 và 2 dự báo tăng trưởng kinh tế của thành phố năm 2020 trong khoảng 3-4%, tháng 4 có thể đạt mức 3,4-4,12%. Trong khi đó, kịch bản 3 khả quan hơn, dự báo tăng trưởng kinh tế ở mức 5,42%.
"Kịch bản 3 giả định kinh tế thế giới tăng trưởng thấp nhưng không rơi vào suy thoái. Tuy nhiên, thực tế qua quý I cho thấy nhiều nước đã bắt đầu rơi vào suy thoái rồi", ông Ngân nhận định và cho biết kỳ vọng ở kịch bản 1 và 2 nhiều hơn.
 |
| TS Trần Hoàng Ngân trình bày tham luận tại tọa đàm. Ảnh: HMC. |
Trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động rủi ro khi kinh tế trong nước chịu tác động lớn bởi yếu tố bên ngoài do độ mở lớn, TS Ngân nhận định kinh tế thành phố 2020 chắc chắn suy giảm nhưng nhìn về tương lai, phải làm sao năm 2021 trở đi Việt Nam phát triển nhanh hơn, bền vững hơn. Ông Ngân cho rằng đây là cơ hội tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng công nghệ cao, đô thị xanh, giảm thâm dụng lao động.
Cuối cùng, TS Ngân nhấn mạnh rằng các biện pháp, chính sách được triển khai thực hiện nhằm vượt qua thách thức hiện tại cần tính đến yếu tố mang tính cơ cấu ảnh hưởng đến sự phát triển trong trung hạn, dài hạn để phù hợp với xu hướng chuyển đổi của kinh tế thế giới trong bối cảnh dịch Covid-19.
