Cơ chế đặc thù phải biến Đà Nẵng thành nơi du khách tiêu tiền

Chiều 14/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 119/2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Đề xuất thí điểm thành lập khu thương mại tự do

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm phát huy tính ưu việt, khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập của mô hình chính quyền đô thị và tạo cơ sở pháp lý để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo đột phá, giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt về phát triển kinh tế - xã hội của Đà Nẵng.

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 2 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 cơ chế, chính sách cụ thể.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: QH.

Một trong những chính sách mới được Chính phủ đề xuất là thí điểm thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng (khoản 12 Điều 1 dự thảo nghị quyết).

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay, pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với khu thương mại tự do. Trong khi đó, đây là mô hình kinh tế phổ biến và rất được chú trọng trên thế giới để thúc đẩy thương mại quốc tế và thu hút FDI. Nhiều nước đã thành công với mô hình này như Trung Quốc, EU, Singapore, Hàn Quốc...

“Trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình khu thương mại tự do thành công trên thế giới và kết hợp hài hòa với các mô hình kinh tế tương đồng đã có sẵn khung cơ chế, chính sách trong hệ thống pháp luật Việt Nam, dự thảo nghị quyết quy định thí điểm thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm mục tiêu thu hút đầu tư”, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư nói.

Theo đó, khu thương mại tự do Đà Nẵng là khu chức năng, có ranh giới địa lý xác định, do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập. Cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm tiền thuê đất và các ưu đãi khác tại khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng như khu kinh tế. Các doanh nghiệp trong khu này được áp dụng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan...

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng, đây là chủ trương lớn, thể hiện sự quyết tâm, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.

Việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do, nếu thực hiện thành công sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của thành phố và của vùng. Đây cũng là mô hình được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát để quy định rõ một số nội dung; trong đó cần làm rõ kết quả đầu ra khi thành lập khu thương mại tự do, bao gồm tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách; tác động đến phát triển doanh nghiệp và tính lan tỏa vùng miền...

Đồng thời, Chính phủ cần đánh giá cụ thể hơn tác động đến thu ngân sách Nhà nước, sự cần thiết, tính hiệu quả chính sách mang lại; làm rõ sự cần thiết, tính hiệu quả và khả năng quản lý, kiểm soát của Nhà nước khi thực hiện chính sách ưu tiên thủ tục, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của các doanh nghiệp có dự án đầu tư trong khu thương mại tự do.

Phó chủ tịch Thường trực điều hành hoạt động của Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: QH.

Ông Trần Thanh Mẫn - Phó Chủ tịch Thường trực điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cho rằng, các chính sách ban hành cần tập trung tháo gỡ kịp thời những vướng mắc về thể chế, chính sách pháp luật đang cản trở phát triển của Đà Nẵng; góp phần khơi thông nguồn lực, phát huy tiềm năng, thế mạnh.

Nhấn mạnh Đà Nẵng là thành phố trung tâm ở miền Trung, thành phố du lịch - ngành công nghiệp không khói, ông Trần Thanh Mẫn lưu ý, các cơ chế chính sách phải biến Đà Nẵng thành chỗ tiêu tiền, thiên đường ăn uống, vui chơi giải trí, mua sắm cho các tỉnh ven miền Trung, khách du lịch quốc tế; tạo điều kiện cho Đà Nẵng hiện tại, tương lai, phát triển dịch vụ là trọng tâm tăng trưởng GDP, nâng cao đời sống của người dân địa phương...

Đà Nẵng đủ điều kiện, nguồn lực, quyết tâm chính trị để làm

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, Đà Nẵng luôn năng động, chủ động, sáng tạo phát triển, tuy nhiên thời gian gần đây có phần chững lại. Do vậy, việc nghiên cứu cho phép thực hiện cơ chế chính sách đặc biệt, đặc thù là cơ hội để Đà Nẵng bứt phá, là “lò xo" để thành phố bật dậy phát triển tốt.

Ông Dũng cũng lưu ý Đà Nẵng không còn nhiều dư địa về đất đai nên đang cố gắng cơ cấu lại và cần những cơ chế như đề xuất trong dự thảo là hướng đi tốt.

Về đề xuất khu thương mại tự do, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay, cá nhân ông dẫn đầu đoàn đi nghiên cứu ở nước ngoài và vỡ ra nhiều thứ. Đó là các nước đi trước từ lâu và thành công, giờ ta đi sau cũng có lợi thế là cái gì không phù hợp thì tránh, áp dụng những cái phù hợp với Việt Nam.

"Không làm được thiết chế này thì sắp tới không cạnh tranh được về đầu tư”, ông Nguyễn Chí Dũng cảnh báo.

Bí thư Thành phố Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng. Ảnh: QH.

Bí thư Thành phố Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng đồng tình với Bộ trưởng KH-ĐT về việc Đà Nẵng rất cần động lực mới cho phát triển, ngoài đất đai cần động lực về cơ chế.

“Thành phố mong được thực hiện ngay mô hình chính quyền đô thị và thành phố đủ điều kiện thực thi được ngay. Các chính sách, cơ chế đặc thù nếu được Quốc hội thông qua, Đà Nẵng đủ điều kiện, nguồn lực, quyết tâm chính trị để cụ thể hoá”, Bí thư Đà Nẵng nói.

Ông cũng nêu lại nhiều ý kiến cho rằng, Đà Nẵng có thể trở thành thành nơi thí điểm, thể chế hóa các chủ trương, chính sách mới và sau này có điều kiện để nhân rộng trong cả nước.