Cụ thể, theo bạn đọc: “Theo Luật căn cước công dân (CCCD), từ ngày 1/1/2016 sẽ cấp thẻ CCCD, nhưng hiện nay TP HCM lại bắt đầu cấp CMND 12 số, liệu có trùng lắp và gây lãng phí?”.
Sẽ cùng tồn tại CMND 9 số, 12 số và thẻ CCCD
Ông Trần Văn Vệ cho biết: Từ ngày 1/1/2016, Luật CCCD có hiệu lực và lúc đó mới cấp thẻ CCCD. Do đó, hiện nay TP HCM triển khai cấp CMND 12 số là để đáp ứng nhu cầu được cấp CMND của người dân.
Bản chất, CMND hiện nay gồm các loại 9 số, 12 số và thẻ CCCD đều giống nhau, đều có thời hạn sử dụng 15 năm kể từ ngày cấp, khi hết hạn 15 năm, công dân mới phải làm thủ tục cấp đổi.
Cụ thể, hiện nay cả nước đang có 15 địa phương thực hiện việc cấp CMND 12 số, trong đó có TP HCM. Tại những địa phương này, từ ngày 1/1/2016 sẽ đổi sang cấp thẻ CCCD. Còn hơn 40 địa phương khác vẫn đang cấp CMND loại 9 số (do đều thực hiện thủ công) thì sẽ được thay đổi cấp thẻ CCCD dần từ nay đến năm 2020.
Theo đúng lộ trình và quy định của Luật CCCD thì từ ngày 1/1/2020, tất cả các trường hợp cấp mới, cấp đổi đều sẽ cấp thẻ CCCD với mã số định danh 12 số. Mã số định danh của CMND và thẻ CCCD của một người sẽ chỉ là một số không thay đổi, khi đổi từ CMND sang thẻ CCCD vẫn là số đó.
Như vậy, tới đây sẽ cùng lúc tồn tại: CMND 9 số, 12 số và thẻ CCCD, tất cả đều có giá trị như nhau. Những giấy CMND hết hạn khi cấp đổi sẽ được cấp thẻ CCCD.
Trường hợp đang dùng CMND chưa hết hạn sử dụng nhưng muốn đổi thành thẻ CCCD vẫn có thể đến cơ sở cấp thẻ CCCD để đổi.
- Có nhiều ý kiến cho rằng việc cấp CMND 12 số trước thời điểm cấp thẻ CCCD là do máy móc thiết bị đã nhập về, phôi đã in nên phải thực hiện?
- Máy móc thiết bị để làm thẻ CCCD và CMND là như nhau. Ở đây chỉ thay đổi chữ CMND thành thẻ CCCD chứ không có ảnh hưởng gì cả. Phôi để in CMND hay thẻ CCCD cũng vậy, đều là phôi trắng, chỉ khi bắt đầu làm cho từng cá nhân thì mới in nên không có chuyện phôi tồn mà phải giải quyết trước.
Trước đây khi làm CMND thủ công thì phải in ra một loạt phôi, nhưng bây giờ cấp trên máy nên không cần thiết phải in trước.
- Dư luận đã nhiều lần nêu những vấn đề khúc mắc khi người dân mang CMND 12 số và tới đây là thẻ CCCD đến các cơ quan khác để thực hiện thủ tục hành chính sẽ gặp rắc rối. Ông có thể cho biết Bộ Công an sẽ có biện pháp nào giải quyết tình trạng này?
- Những vấn đề vướng mắc đã được giải quyết từ nhiều năm nay và có thể nói đến nay sẽ không ảnh hưởng gì, vì khi cấp CMND 12 số hay thẻ CCCD thì giấy CMND cũ sẽ đục lỗ trả lại cho công dân để thực hiện các thủ tục khác.
Do đó, người dân có thể mang CMND cũ đến để đổi lại các giấy tờ theo mã số định danh mới được cấp.
Giảm việc cấp CMND chưa thật sự cần thiết
Theo Luật căn cước công dân (CCCD), công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi được cấp thẻ CCCD. Thẻ này có giá trị chứng minh về CCCD của người được cấp thẻ thực hiện các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam. Thẻ này còn được sử dụng thay cho hộ chiếu trong trường hợp Việt Nam và nước ngoài ký kết điều ước hoặc thỏa thuận quốc tế cho phép công dân nước ký kết được sử dụng thẻ CCCD thay cho việc sử dụng hộ chiếu trên lãnh thổ của nhau.
Khi công dân xuất trình thẻ căn cước theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền thì những cơ quan này không được yêu cầu công dân xuất trình thêm giấy tờ khác chứng nhận các thông tin đã có trên thẻ. Ngoài ra, số thẻ CCCD là số định danh cá nhân... Đặc biệt, công dân không phải nộp lệ phí khi cấp thẻ CCCD lần đầu.
Vì những ưu điểm đã nêu của thẻ CCCD nói trên mà nhiều người có CMND còn hạn sử dụng vẫn muốn đổi sang thẻ CCCD nên từ cuối tháng 12/2014, tại buổi họp báo công bố Luật CCCD, báo chí đã đặt vấn đề “có nên tiếp tục mở rộng việc cấp đổi CMND mới 12 số hay sẽ dừng lại, chờ tới khi luật này có hiệu lực thì tiến hành cấp thẻ CCCD luôn”. Bấy giờ, thiếu tướng Trần Văn Vệ đã trả lời như lần này ông trả lời thắc mắc của bạn đọc Tuổi Trẻ.
Tuy nhiên, thông tin báo chí cho biết từ ngày 26/11, Công an tỉnh Quảng Ninh dừng cấp CMND để tổ chức cấp thẻ CCCD từ ngày 3/1/2016. Theo tôi, cách làm này của Quảng Ninh nhằm hạn chế gây tốn kém, lãng phí, nên chăng các địa phương khác cần học tập để giảm việc cấp CMND 12 số cho những trường hợp chưa thật cần thiết, chờ đến 1/1/2016 cấp thẻ CCCD luôn.
Luật sư Trần Thị Miền (Đoàn luật sư TP HCM)