Theo mốt du học
Lê Công Phước là con trai thứ tư của Đốc phủ Lê Công Sủng, tỉnh Mỹ Tho, nay là tỉnh Tiền Giang.
 |
| George Phước vào thập niên 1940. |
Lê Công Sủng là người gốc Bình Định, được triều đình nhà Nguyễn bổ nhiệm làm Quận trưởng quận Châu Thành (tỉnh Mỹ Tho) vào đầu thập niên 1880.
Ông có nhiều vợ, trong đó có bà Đào Thị Linh là người Mỹ Tho, quốc tịch Pháp, họ có 1 đứa con chung là George Phước. Bà Linh bị bệnh lao chết khi còn trẻ, để lại cho cha con ông Sủng gia tài đồ sộ là của hồi môn khi bà lấy chồng.
Là người có máu làm ăn, biết tận dụng vị thế của mình, chẳng bao lâu Đốc phủ Sủng trở nên giàu có nhất nhì vùng Gò Công - Mỹ Tho, ruộng đất “cò bay thẳng cánh”.
Theo mốt thời thượng, Đốc phủ Sủng cũng cho con đi du học bên Tây. Do sớm xa gia đình, lại sẵn tiền bạc gia đình cung phụng vô điều kiện, Lê Công Phước sớm học đòi thói ăn chơi giữa chốn Paris tráng lệ, còn học hành chỉ cho có lệ.
Vốn mê cải lương từ nhỏ, George Phước dành thời gian học hàm thụ về sân khấu, thường xuyên la cà ở các nhà hát nổi tiếng ở Paris.
Sau nhiều năm “học tập”, George Phước về nước mà không đỗ đạt được bằng cấp gì. Sau khi đón rước rình rang đứa con đi học bên Pháp về, Đốc phủ Sủng mới biết con mình không học hành nên trò trống gì. Ông giận tới mức bắt phạt cậu “quý tử” gánh hồ phục vụ thợ xây khi ông cất ngôi nhà mới ở thành phố Mỹ Tho.
Biết lỗi của mình, George Phước đã chịu làm phụ hồ mấy tháng, nhờ đó mà ông Đốc phủ Sủng nguôi giận. Nếu như ông Đốc phủ Sủng không qua đời sớm vào năm 1927, khi mà George Phước còn quá trẻ, thì có lẽ sản nghiệp của Đốc phủ Sủng để lại không sớm tiêu tan vì đứa con yêu quý của ông sa vào con đường ăn chơi trụy lạc, chết không có đất để chôn.
Ăn chơi như quý tộc phương Tây
Sau khi Đốc phủ Sủng mất, được toàn quyền thừa hưởng gia sản kếch sù của cha mẹ để lại, Goerge Phước bắt đầu con đường ăn chơi vô độ của mình. Ông cùng một người bạn thành lập đoàn hát cải lương đặt tên Phước Cương.
Không chỉ ăn chơi trong nước, George Phước còn tính chuyện quay lại Paris tráng lệ để thỏa chí chơi bời.
Dịp đi Pháp đã tới, khi đoàn Phước Cương được mời qua Pháp biểu diễn năm 1931. Trong khi đoàn hát chỉ diễn chưa tới 10 suất, khoảng 1 tháng thì về nước, thì George Phước ở lại Paris những 2 năm.
Từng ở Paris nhiều năm, khi trở lại với rủng rỉnh tiền bạc, Lê Công Phước ăn chơi đúng kiểu quý tộc Châu Âu.
Trong gần suốt 2 năm 1931 - 1932 “đập phá” trên đất Pháp, không biết Lê Công Phước đã tiêu tốn bao nhiêu tiền, không biết bao nhiêu mẫu ruộng ở Mỹ Tho - Gò Công mà ông Đốc phủ Sủng dày công gầy dựng, đã đội nón ra đi.
Sau chuyến đi ấy, George Phước trở về nước với biệt danh “Ông hoàng Xứ Gan”.
Tại Paris, George Phước đã “sắm” cho mình một người tình quý tộc thuộc dòng dõi Nga hoàng Nicolai II, một cô gái Nga tuyệt đẹp tên là Princesse Olga.
Thời gian ở Paris, mỗi ngày George Phước đều mặc một bộ đồ khác nhau kiểu Habit hay Smoking, đầu đội nón Flécher, miệng ngậm xìgà, tay cầm baton bằng gỗ mun bịt vàng.
George Phước thuê hẳn phòng đặc biệt tại 1 khách sạn ở trung tâm Paris để ở dài hạn. Hàng ngày ông ăn nhậu ở nhà hàng danh tiếng Table des Mandarins, tối khoác tay người tình Princesse Olga tại các hộp đêm ở khu Champs Élysée....
Vào mùa hè, ông cùng các bạn tự lái xe xuống phía Nam, hưởng không khí trong lành tại các thành phố biển nổi tiếng của Pháp nằm bên bờ Địa Trung Hải như Cannes, Nice... Ban ngày họ tắm biển, thuê du thuyền đi ra biển câu cá, có khi ngủ đêm trên biển.
Để tăng thêm cảm giác, George Phước còn cùng Princesse Olga vượt rặng núi Pyrénées qua Tây Ban Nha xem đấu bò hoặc khiêu vũ cùng những võ sĩ bò tót.
Đến mùa đông, George Phước thích cùng Olga hưởng riêng lễ Giáng sinh tại Paris, sau đó hai người đi trượt tuyết ở núi Alpes hoặc các khu du lịch, thể thao mùa đông nổi tiếng khác.
Người Việt Nam đầu tiên đóng du thuyền
Sau gần 2 năm ăn chơi trên khắp nước Pháp, Lê Công Phước trở về nước. Thời đó việc đi lại ở miền Tây chủ yếu bằng đường sông. Các đại điền chủ ở miền Tây thường đi lại bằng ghe bầu, ai sang lắm thì sắm canô.
Nhờ học lỏm ở bên Pháp, George Phước đã cho đóng một chiếc du thuyền sang trọng để đi lại trên sông, thường đậu trên sông Bảo Định trước chợ Mỹ Tho. Đó là chiếc ghe bầu loại lớn, cao 2 tầng, trang bị đầy đủ các tiện nghi giống như du thuyền, có cả phòng ngủ riêng từng người, nhà vệ sinh, chỗ ăn uống, nơi ngồi câu cá giải trí…
Du thuyền di chuyển bằng động cơ nhập từ Pháp về, chứ không giống như hầu hết ghe bầu trên sông rạch miền Tây lúc bấy giờ di chuyển còn bằng chèo tay. Khỏi phải nói, những chiếc “du thuyền” có cả đèn điện đi tới đâu là gây xôn xao đến đó, người dân cứ trầm trồ về chiếc “ghe bầu nhà lầu” của George Phước.
Cũng chính Lê Công Phước đã đi đầu khi “sắm” cho mình 2 võ sĩ bảo vệ người Phi lai Pháp tên Puncher và Kid Demsey. Công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy sau đó cũng bắt chước “sắm” 1 vệ sĩ là lính Tây của trung đoàn thuộc địa đóng ở Cần Thơ.
Một lần, vào năm 1933, Goerge Phước đưa gánh hát Huỳnh Kỳ từ Mỹ Tho đi lưu diễn các tỉnh miền Tây, ghé lại diễn ở nhà lồng chợ Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng ngày nay). George Phước luôn được người vệ sĩ Phi lai Pháp theo sát. Ngoài dáng vóc cao lớn, người vệ sĩ còn rất oai vệ với khẩu súng lục hiệu Browning 6mm 35 luôn kè kè bên hông.
Một bữa sáng, George Phước tự cầm lái chiếc xe thể thao hiệu Fiat đi ăn sáng tại một nhà hàng trên đường Đại Ngải - Sóc Trăng. Chiếc Fiat đậu không sát lề, bị một cảnh sát công lộ địa phương tới đòi xử phạt.
George Phước nhìn nhận mình có lỗi và móc tiền đóng phạt, nhưng người vệ sĩ người Pháp lai nổi nóng bật tiếng chửi thề. Viên cảnh sát cũng không vừa, hất hàm thách đố người vệ sĩ: “Mày ỷ có súng, nhưng dám bắn tao không?”.
Người vệ sĩ phân trần bằng tiếng Việt trước hàng trăm người dân bu quanh: “Bà con cô bác làm chứng giùm, tôi không chọc ghẹo anh ta, nhưng nếu anh ta thách tôi, tôi bắn ráng chịu”. Rồi một tiếng nổ chát chúa vang lên, viên cảnh sát ngã quỵ trên vũng máu trước sự kinh hãi của mọi người. George Phước chở viên cảnh sát đi bệnh viện và chở người cận vệ đến sở cảnh sát nộp mình.
Thời đó, xâm hại đến cảnh sát là tội rất nặng, nhưng chỉ một thời gian sau, nhờ George Phước lo lót, người vệ sĩ được ra tù, tiếp tục làm vệ sĩ cho ông đến năm 1945.
Khi Pháp trở lại chiếm Nam Kỳ, người vệ sĩ ấy trở thành cảnh sát trưởng một quận ở tỉnh Gò Công (nay thuộc tỉnh Tiền Giang).
Thời ấy, cải lương là bộ môn nghệ thuật giải trí phổ biến, nếu không nói là duy nhất, ở miền Tây. George Phước đã tậu về cả một gánh hát cải lương và đặt tên là Huỳnh Kỳ (cờ màu vàng, tượng trưng cho vua chúa).
Càng nổi bật hơn khi George Phước đã biến một đoàn cải lương vốn ăn ở tạm bợ thành một đoàn hát chính quy, sang trọng, được tổ chức chặt chẽ, đầu tư các phương tiện kỹ thuật tiên tiến nhất bên Pháp vào thời đó.
Ngoài chiếc du thuyền dành cho riêng mình, George Phước còn cho đóng thêm 3 chiếc du thuyền khác dành cho đào kép, thầy đờn và cả một đội bóng đá đi theo đoàn hát. Mỗi khi đoàn du thuyền chở gánh hát của George Phước ghé vào một bến chợ biểu diễn, đó thật sự là sự kiện trong vùng, tiếng tăm của George Phước nhờ vậy mà nổi như cồn.
Cũng từ đoàn hát Huỳnh Kỳ, George Phước đã gặp cô đào Phùng Há (sau này là NSND Phùng Há) và kết duyên chồng vợ. Cũng do đoàn hát Huỳnh Kỳ mà George Phước và Công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy đã gặp nhau và làm nên giai thoại bất hủ “đốt tiền nấu chè đậu xanh”.