“Họ nói rất đau”, ông Bùi Quang Vinh nói sau khi kể câu chuyện này trước Quốc hội.
“Họ nói chúng tôi đã thừa đá rồi, các bạn xuất khẩu tôm thì cứ đưa tôm sang, đừng đưa nước đá. Vì chúng ta đã cho đá vào con tôm quá nhiều khi xuất khẩu”, ông Vinh giải thích cho điều mà ông nói “rất đau”.
Phải làm ăn đàng hoàng
Kể câu chuyện này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh nói, chúng ta cần nhìn lại mình để làm ăn cho đàng hoàng, minh bạch. Bởi cơ hội hiện nay là rất lớn, nhưng Việt Nam sẽ tự hại mình nếu còn những doanh nghiệp làm ăn không tử tế với đối tác nước ngoài.
Cơ hội mà ông Bùi Quang Vinh nói không hề xa xôi. Ông cũng bày tỏ rằng, khi chứng kiến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam với 5 nước trong liên minh kinh tế Á Âu (gồm Armenia, Belarus, Kazakhstan, Nga, và Kyrgyzstan), khối kinh tế có GDP hơn 4.000 tỷ USD, ông đã rất tự hào.
 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh - Ảnh: TTO. |
“Một mình chúng ta ký liền một lúc với 5 nước, trong đó có cường quốc như Nga. Chúng tôi ngồi nhìn rất tự hào, vì thấy nước mình cũng có vị thế. Họ tha thiết đề nghị mở cửa cho Việt Nam, vì đánh giá Việt Nam có vị thế kinh tế đăc biệt quan trọng ở Đông Nam Á, cho rằng nền kinh tế chúng ta sẽ phát triển mạnh mẽ nên họ đề nghị ký”, ông Bùi Quang Vinh nói.
Theo ông Vinh, sau hiệp định này, tất cả các hàng rào thuế quan sẽ bằng 0. “Hàng dệt may từ 11- 12% sẽ bằng 0; hàng thủy sản 18% cũng bằng 0. Và họ mở cửa cho chúng ta vào”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói.
“Cơ hội là như vậy, nhưng thách thức rất lớn, đòi hỏi phải làm ăn đàng hoàng”, ông nhấn mạnh thêm một lần nữa.
Xuất siêu sang Trung Quốc: phải hiểu rõ bản chất
Về lo lắng của rất nhiều đại biểu khi Trung Quốc cho biết con số kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc rất chênh lệch, và đặt ra vấn đề có gian lận thương mại rất lớn, có vấn đề xuất khẩu hàng cấm sang Trung Quốc mà Việt Nam không ghi nhận được, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói, bản chất của vấn đề không hẳn như suy luận dựa trên các con số.
Ông Vinh thừa nhận: “Rõ ràng có gian lận thương mại. Hàng Trung Quốc vào Việt Nam rất nhiều, không kiểm soát thống kê được, nhưng chúng ta phải hiểu cặn kẽ hơn".
“Số liệu xuất nhập khẩu hàng năm Tổng cục Thống kê lấy từ hải quan, cho nên không có băn khoăn chính xác hay không chính xác. Chúng tôi đã tìm ra nguyên nhân vì sao có sự chênh lệch này. Hiện nay kim ngạch xuất nhập khẩu, công bố giữa Việt Nam và các nước đều có sự chênh lệch, chứ không chỉ riêng với Trung Quốc”, ông Vinh cho biết.
Ông đưa ra số liệu, kim ngạch xuất nhập khẩu với Singapore là 9,8 tỷ USD, nhưng Singapore nói 16 tỷ USD; với Nga là 3,5 USD tỷ, nhưng Nga nói 4,3 tỷ USD; với Bồ Đào Nha, Thủ tướng nước này đưa ra con số 345 triệu USD, nhưng Việt Nam chỉ nói có 268 triệu USD, chênh nhau gần 30%.
“Hầu như tất cả các quốc gia đều chênh nhau về cách tính toán, chênh lệch này do cách thống kê", ông Vinh nói.
"Thứ hai, hàng hóa của ta vào Trung Quốc qua đường tiểu ngạch, Trung Quốc không tính. Qua đường tiểu ngạch ở đây không phải là buôn lậu, có hải quan hẳn hoi. Việt Nam thu thuế hẳn hoi nhưng phía Trung Quốc lại không tính con số đó.
Ví dụ, năm 2014 Việt Nam xuất khẩu 2,14 tỷ USD nông sản qua Trung Quốc, nhưng Trung Quốc chỉ ghi nhận 0,7 tỷ USD. Họ dư biết con số này nhưng họ lại không ghi vào hạn ngạch.
Trong 7 triệu tấn gạo Việt Nam xuất khẩu thì Trung Quốc nhập khẩu 2,5 triệu tấn, nhưng chủ yếu bằng đường tiểu ngạch qua Bát Xát (Lào Cai), bên bạn lại không tính”, ông Bùi Quang Vinh thông tin.
“Kinh tế phức tạp, không phải nói xuất là xuất, nhập là nhập. Vừa rồi truyền hình đưa tin xuất 40.000 tấn vải qua Myanmar, nhưng họ chỉ tính là nhập của Việt Nam có 4.000 tấn, vì số còn lại ta đã xuất đi Trung Quốc theo đường tiểu ngạch. Trung Quốc họ đóng gói của họ, và tính đó là hàng của họ. Mỗi nước họ có quyền của họ, áp đặt kiểu của họ”, ông Vinh giải thích.
Không nên phê phán FDI
Giải tỏa lo lắng của nhiều đại biểu về sự chênh lệch trong tỷ trọng đóng góp kinh tế giữa khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và doanh nghiệp trong nước, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói, không nên phê phán FDI. Không có nước nào muốn từ chối đầu tư nước ngoài, kể cả Mỹ, Nga. Họ còn mở cửa mong muốn chúng ta vào. Đúng là tỷ trọng FDI với trong nước chênh nhau, vấn đề là làm sao để doanh nghiệp trong nước mạnh lên.
“Nếu chúng ta hạn chế FDI thì nền kinh tế chúng ta sẽ ra sao? Một đề án của Samsung thôi mà họ đã giải ngân 11,3 tỷ USD, và năm nay còn 3 tỷ USD nữa, thu hút hàng trăm ngàn lao động. Cứ mỗi dự án khoảng 40 ngàn lao động, lương 5 triệu, 8 triệu, 10 triệu một tháng, trong khi mỗi năm chúng ta cần giải quyết 1,6 triệu việc làm", ông Vinh nói về tầm quan trọng của doanh nghiệp FDI.
“Tôi đồng tình với nhiều đại biểu là phải quan tâm doanh nghiệp trong nước. Vì doanh nghiệp FDI họ cũng cũng cần doanh nghiệp phụ trợ là doanh nghiệp Việt Nam, nếu ta yếu kém thì họ cũng băn khoăn. Khi đó họ không thể đặt nhà máy Việt Nam sản xuất, mà phải nhập toàn bộ linh kiện từ nước họ qua.
Chúng ta còn non kém nên phải làm để mạnh lên. Tôi vui mừng khi Quốc hội nhận ra điều này, và thực hiện Luật Doanh nghiệp vừa và nhỏ, cả nước có 95% doanh nghiệp như thế. Chúng tôi đã tích cực làm và hy vọng năm 2016 sẽ thông qua luật này”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh thông tin.
