Những tưởng sau hàng loạt vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra trên cả nước, đặc biệt là vụ xe container tông chết 5 người tại Thủ Đức và đang “đợt cao điểm” thanh tra, kiểm tra thì các trung tâm đăng kiểm sẽ siết chặt quy trình đăng kiểm. Thế nhưng không phải vậy, chung chi vẫn cứ diễn ra...
“Xe nào không đâu dám làm ông cứ gọi “cò” Phước là OK hết. Có điều giá “chát” lắm đó!” là lời giới thiệu của nhiều tài xế, chủ xe thường xuyên đi kiểm định tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 50-01S (đường Kinh Dương Vương, phường An Lạc A, quận Bình Tân, TP HCM) về ông Phước, “siêu cò” tại trung tâm này. Ông Phước sống trong một bãi xe nối liền với khuôn viên Trung tâm 50-01S.
Quyền lực của “cò”
Sau thời gian thăm dò, thấy có sự tin tưởng, ông Phước bắt đầu thể hiện “năng lực” với chúng tôi: “Ông có thấy “cò” nào dám vào trong chuyền (dây chuyền kiểm định - PV) không? Mà tôi đó, tôi đi lòng vòng hoài đó. Tôi còn đuổi cả phó giám đốc vào phòng để ổng khỏi đuổi xe “mối” của tôi đó”.
Ông Linh, đăng kiểm viên Trung tâm 5003V, lấy 900.000 đồng từ tay tài xế để bỏ qua hàng loạt lỗi nghiêm trọng của chiếc xe tải. |
Hỏi về bất cứ xe gì, lỗi nặng như xe khách “hạ hầm”, nâng tải trọng xe, xe đầu kéo container lên vỏ (tăng kích cỡ vỏ so với thiết kế), thắng hư, dàn đồng mục nát, hệ thống đồng hồ đo chỉ số không hoạt động... ông Phước đều “bao đậu” 100% sau khi đã “báo với tụi nó, tụi nó cho giá”.
Sáng 15/6, chúng tôi lên một xe khách 40 giường nằm biển số miền Trung, chủ xe là một khách quen của ông Phước. Khi tới cổng bãi xe cạnh trạm đăng kiểm, ông Phước đã ra đón xe, hướng dẫn vào bãi, chỉ chỗ đậu xe chờ làm thủ tục.
Ngay từ cổng vào, ông Phước tỏ ra là người có “thế lực” trong khu vực khi liên tục điều khiển xe này tiến lên, xe kia lùi lại để ưu tiên “khách mối” của ông vào xét xe sớm.
Chỉ chỗ đậu xe xong, ông Phước cầm giấy chứng nhận đăng ký xe, sổ đăng kiểm cũ và tự tay ghi hồ sơ, tờ khai mã truy cập hộp đen vào trong trạm đăng kiểm nộp.
Trong dây chuyền kiểm định, lúc ông Phước chạy xuống nói nhỏ với đăng kiểm viên, lúc khác lại lên xe ôm vôlăng tự lái, chạy qua chạy lại như một cán bộ đăng kiểm thực thụ.
Lần lượt qua mọi khâu kiểm tra, dù chiếc xe nặng hơn thiết kế ban đầu hơn 1 tấn, “hạ hầm” hơn 10 phân để tăng sức chứa hàng, chứa đồ cũng được báo đạt, ra bãi chờ dán tem chứng nhận đủ điều kiện lưu hành. Ít phút sau tem được dán, cuộc cãi vã về giá cả bắt đầu.
Ông Phước ra giá “năm chai rưỡi” (5,5 triệu đồng - PV) cho những lỗi nêu trên. Chủ xe không đồng tình, đòi trả 4,5 triệu đồng: “Hồi sáng anh báo giá 3 triệu đồng cho lỗi quá tải, giờ anh đòi hơn 5 triệu lấy đâu em trả?”.
“Ê! Hồi sáng tôi báo ông giá đó do ông báo chỉ có lỗi quá tải thôi nghen. Giờ phát sinh hạ hầm, ông nói vậy sao được?”. “Thì em đồng ý. Nhưng sáng anh báo 3 triệu quá tải, thêm triệu rưỡi hạ hầm là 4 triệu rưỡi, sao giờ anh đòi 5 triệu rưỡi?”.
“Tôi thề với anh, tôi mà ăn của anh một đồng nào là tôi ôm vôlăng ra đường bị đụng chết, bị xe cán. Tôi là tài xế, không lẽ tôi thề với anh như vậy? Tôi bị thằng Tuấn “chiếu”. Thằng Tuấn - Phó giám đốc - ra thấy cái hầm nó tính đuổi về, tôi phải năn nỉ, đuổi nó vào phòng đó ông không thấy hả? Riêng cái đó nó “cắn” của tôi một “chai” rồi đó”.
Đăng kiểm viên Trung tâm 50-05V lấy tiền trước khi kiểm định. |
Cãi qua cãi lại về giá, cuối cùng ông chủ xe phải vay thêm tiền, đếm từng tập giao cho ông Phước trên xe. Ông Phước ngồi tại chỗ đếm tiền.
“Chung” đủ, khỏi cần lên xe
Trung tâm đăng kiểm 50-03V (đường Phú Châu, phường Tam Bình, quận Thủ Đức) là một trung tâm “có tiếng” dám làm những vụ mà các trung tâm khác không dám. Để chứng thực lời đồn này, chúng tôi đã theo nhiều tài xế tới trạm đăng kiểm này và chứng kiến nhiều xe “nát bươm” vẫn được đánh đạt một cách khó hiểu.
Sáng 19/6, chúng tôi chứng kiến một cuộc ngã giá sòng phẳng giữa ông Linh, đăng kiểm viên trung tâm này, và tài xế một chiếc xe tải mang biển kiểm soát của TP HCM.
Trước khi vào dây chuyền kiểm định của ông Linh, tài xế này đã cẩn thận đếm năm tờ 100.000 đồng vo tròn, đút vào một gói thuốc lá để trên khay chứa đồ của cabin.
Lúc 11h5, ông Linh mở cửa bên phụ, thò tay lấy hộp thuốc rồi chỉ tài xế lên xe ngồi vào ghế lái. Ông Linh ra giá: “Đưa thêm 5 xị nữa!”. “Đưa thêm 5 xị nữa hả? Bớt chút được không?”. “Sao? Vậy 8 xị nha”. “Thôi, bớt xíu! Người quen không mà”. “Thôi, 7 xị, đưa đây! Lưu số nha, lần sau vô gọi trước cho tôi”.
Tài xế móc bóp lấy thêm hai tờ 100.000 đồng đưa cho ông Linh. Lúc này trên tay ông Linh còn cầm số tiền trước đó lấy từ bao thuốc, cầm dồn 200.000 đồng tài xế mới đưa rồi chỉ tài xế tiến vào dây chuyền.
“Cò” Phước nhận tiền từ lái xe. |
Từ lúc 11h11 đến 11h28, khi tài xế lái xe vào và ra khỏi dây chuyền không hề có một đăng kiểm viên nào lên xe kiểm tra các hạng mục theo quy định. Chiếc xe được kiểm định theo cách “đặc biệt” này sau đó cũng được dán tem, cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường do ông Trịnh Lý Ân Phùng, Phó giám đốc Trung tâm đăng kiểm 50-03V, ký.
Ngày 20/6, cũng tại Trung tâm đăng kiểm 50-03V, một tài xế xe tải nhỏ mang biển số TP cho biết cứ sáu tháng một lần, ông phải đưa xe tới “nhờ” ông Linh với giá “1 chai”. Lần này vì xe mới sửa lại, ông dự định chỉ đưa “6 xị”.
Lúc 11h26, ông Linh vừa mở cửa từ bên phụ vừa tươi cười hỏi: “Xe mới phải không?”. Tài xế móc ngay tiền chìa ra rồi hỏi: “Hôm nay xe ngon lành rồi, 6 xị được không?”. Ông Linh cầm tiền, đếm lại ba tờ 200.000 đồng, không trả lời mà hỏi lại: “Còn lưu số tôi không?”. Tài xế nói còn, ông Linh vẫy tay cho xe tiến vào dây chuyền.
Mức độ “làm luật” của ông Linh còn liều lĩnh hơn. Lúc 16h22 chiều 2/7, một tài xế xe tải điều khiển xe vào dây chuyền, ông Linh hỏi: “Xe này thùng bạt mà ông đổi thùng tôn đúng không?”. “Dạ, anh coi giúp em”. “1 chai rưỡi”. “Anh bớt bớt giùm em xíu đi!”. “1 chai! 1 chai mới làm được”.
Ông Linh coi lại thùng xe, sau đó quay lại nói với tài xế: “Lúc nãy nói 1 chai rưỡi, giờ 1 chai còn gì. Xe này lần sau phải 2 chai mới làm được, em nói thật đấy. Chỗ khác anh đưa 2 chai chưa biết có làm được không đó”.Tài xế năn nỉ một hồi, cuối cùng đếm một tập tiền 100.000 đồng, 200.000 đồng đưa cho ông Linh và chiếc xe nhanh chóng được đánh đạt.
Quy trình kiểm định xe
Theo một cán bộ đăng kiểm, để kiểm định chất lượng an toàn một ôtô cần có năm công đoạn bao gồm:
* Kiểm tra nhận dạng xe, số khung, số sườn của xe, đo kích thước chiều dài, chiều cao, vỏ.
* Kiểm tra vôlăng, càng lái, bàn đạp thắng, ly hợp (còn gọi là côn hay amaza), ghế, dây an toàn...
* Kiểm tra thắng, độ trượt ngang của bánh xe...
* Kiểm tra khí thải, môi trường, tiếng ồn, còi...
* Kiểm tra hệ thống sàn, bệ, khung, xương, treo...
Xe đi hết dây chuyền, tiền cũng biến mất
Tại Trung tâm đăng kiểm 50-05V (quốc lộ 1, phường An Phú Đông, quận 12), cách “làm luật” của đăng kiểm viên có phần kín đáo hơn khi hầu hết tài xế trước khi vào dây chuyền đều vo tròn nhiều tờ 100.000 đồng hoặc 200.000 đồng nhét vào các khe, hộc để đồ cạnh vôlăng. Xe đi hết dây chuyền, tiền sẽ không còn.
Sáng 2/7, chúng tôi chứng kiến một tài xế xe tải đếm sáu tờ 100.000 đồng để trên cabin trước khi xe vào dây chuyền kiểm định.
Ngay ở công đoạn thử khói đầu tiên, một đăng kiểm viên thò đầu vào, rút tiền ra đếm rồi đút lại chỗ cũ. Ở công đoạn kiểm tra thắng, đăng kiểm viên này mới rút tiền, xòe tiền coi nhanh một lần nữa rồi đút vào túi quần.