Chủ tịch Sacombank: 'Rủi ro của mọi rủi ro là con người'

"Chúng tôi không có khái niệm đưa cán bộ của ngân hàng khác về. Hai mươi năm qua chúng tôi đã đào tạo nhân sự như vậy", người sáng lập Sacombank - ông Đặng Văn Thành chia sẻ.

Chuỗi sự kiện nóng của Sacombank đã bước qua từng cung bậc cao trào nhất. Dù mọi sự đồn đoán vẫn tiếp tục hướng vào thương hiệu ngân hàng tư nhân được xem là nổi bật nhất trong hơn 20 năm qua, nhưng một câu nói do chính người sáng lập ngân hàng, ông Đặng Văn Thành - Chủ tịch Sacombank, phát biểu tại Đại hội cổ đông,  không chỉ giải tỏa sự đồn đoán mà còn được coi như một “tuyên ngôn” của một thế hệ doanh nhân đầu tiên sau đổi mới: “Doanh nhân có tuổi thọ, doanh nghiệp không có tuổi thọ”.

Chủ tịch Sacombank khởi nghiệp từ ngành mía đường

- Đây là tuyên ngôn mang tính bột phát hay là sự đúc kết qua cả một quá trình của ông?

- Doanh nhân không phải là người khô cằn, họ cũng có những điều đúc kết thậm chí trong từ điển kinh tế không có. Nhiều khi trong lúc chạy bộ, tôi nghĩ ra nhiều thứ, có cả thơ nữa. Tôi có 9 chữ trong cuộc đời: “Một dòng sông, một khoảnh khắc, một cuộc đời”. Quan điểm của tôi là, một dòng sông có uốn lượn, có khúc quanh, có nước ròng. Nó có những khoảnh khắc riêng, nên tôi nói: “Doanh nhân có tuổi thọ, doanh nghiệp không có tuổi thọ” là vậy.

Điều này được tôi chia sẻ trong những lần đi giảng dạy về quản trị doanh nghiệp ở nhiều địa phương và tại Đại hội cổ đông của Sacombank. Lý do đúc kết ra câu nói này xuất phát từ bản thân tôi, quan điểm của tôi. Tôi nghĩ rằng một doanh nghiệp không bao giờ có tuổi thọ, chứng minh bằng nhiều thương hiệu đã tồn tại cả trăm năm.

Để vun đắp một thương hiệu có thị phần, thị trường, thì một nhà quản trị doanh nghiệp phải thấy được điều đó. Cũng cần thấy rằng tuổi thọ doanh nhân không có, chỉ có trách nhiệm cống hiến đời này sang đời khác, kể cả thế hệ này sang thế hệ khác. “Doanh nhân có tuổi thọ”, tôi nói với ý rằng chúng ta có thể dừng kinh doanh vì bất cứ lý do gì, do nghỉ hưu, do chuyển công tác... chẳng hạn.

- Nhận thức được “tuổi thọ của doanh nhân”, ông đã quyết định phải làm gì cho thương hiệu của mình?

- Nếu đã thấy trách nhiệm với doanh nghiệp, thì trong quá trình phát triển doanh nghiệp phải có từng bước đi phù hợp. Ví dụ như chuyển giao quyền lực, xây dựng đội ngũ kế thừa.

Tôi cũng chia sẻ với các doanh nhân trẻ rằng, nếu có cơ hội được đề bạt, lãnh đạo hay thành lập doanh nghiệp, với tuổi trẻ, điều kiện bồi đắp tốt về kiến thức, năng lực, tín nhiệm..., thì nên nhớ rằng để phục vụ cho một doanh nghiệp không có tuổi thọ, mình phải có đầy đủ các điều kiện để điều hành nó.

Nên chọn người già dặn kinh nghiệm để hỗ trợ mình. Còn nếu một doanh nhân điều hành doanh nghiệp có thể vài thập niên do được tín nhiệm, thì cũng phải biết tạo sức bật mới và nếu vậy phải biết chọn lựa tầng lớp kế thừa. Như vậy, chuẩn bị kế hoạch phát triển đội ngũ kế thừa là trách nhiệm tôi làm từ rất sớm. Nhưng tôi cũng thường hay nói: “Rủi ro của mọi rủi ro là con người”.

Tất cả mọi rủi ro ta đều có thể dự phòng được, nhưng rủi ro của mọi rủi ro vẫn là con người. Con người là tài sản vô giá của doanh nghiệp, nhưng họ lại không thuộc sở hữu của chúng ta. Có thể dễ dàng đầu tư một thiết bị hiện đại mới nếu có đủ tài chính, nhưng quản lý một con người có tài lại không dễ. Vì vậy, phải biết giữ họ bằng chính sách, chế độ hợp lý.

- Vậy ông sử dụng và bồi đắp cho nhân sự của doanh nghiệp mình gần 20 năm qua như thế nào?

- 99% nhân sự của Sacombank là do chúng tôi đào tạo. Nguyên tắc tiếp nhận nhân sự hằng năm của tôi là phải do chính tôi tiếp nhận nhân viên đăng tuyển trước, thường là các sinh viên mới ra trường. Các em trẻ luôn có những háo hức cống hiến, mong muốn có việc làm ổn định và cũng có rất nhiều ưu tư. Tôi muốn gặp các em trước để trao đổi, chia sẻ những ưu tư đó.

Sau cuộc gặp gỡ, tôi sẽ khuyên các em nên tiếp tục công tác hay không nên công tác, bởi vì bất cứ tổ chức nào cũng có những xung đột nhất định, ngay cả trong gia đình đôi khi cũng không tránh khỏi. Thành thử các em phải có quyết định rõ ràng và phù hợp. Tôi sẽ giải tỏa hết, chia sẻ hết, chứ không để các em vội vàng ký hợp đồng, rồi “đứng núi này trông núi nọ”. Thế nên, ở Sacombank, chúng tôi không có khái niệm đưa cán bộ của ngân hàng khác về. Hai mươi năm qua chúng tôi đã đào tạo nhân sự như vậy.

- Trong 10.000 nhân sự của Sacombank, ông đã gặp trực tiếp bao nhiêu phần trăm?

- Mỗi năm, Sacombank tuyển trung bình từ 800-900 người. Và trong khoảng 10 năm qua, hầu như tôi đều gặp gỡ các nhân sự tân tuyển. Vì vậy, có thể nói, biến động nhân sự ở Sacombank rất thấp. Tôi chỉ chấp nhận biến động ở mức dưới 10%, còn nếu trên 10%, tôi sẽ phải soát xét lại hết từ năng lực lãnh đạo, môi trường làm việc, thu nhập...

- Ông đã luôn chủ trương phát triển công tác đào tạo nội bộ. Nhưng xin hỏi, nếu chọn lựa giữa lấy được ngay một người giỏi từ bên ngoài về và một người ông nghĩ có thể đào tạo trong một thời gian nữa, ông sẽ chọn cách nào?

- Một người thấm nhuần nền tảng văn hóa của công ty mà đi lên thì vẫn tốt hơn. Còn người ngoài về, dù giỏi nhưng cần phải có thời gian nắm bắt. Nhưng theo tôi, việc tuyển nhân sự từ bên ngoài vào ở các công ty khác là đúng đắn. Do đó, cách làm của tôi phù hợp với quan điểm và điều kiện của từng người. Còn tôi chẳng ngại gì, tôi rất thích những cán bộ có năng lực, nhưng có thể kinh nghiệm về điều hành chưa có, tôi vẫn sẵn sàng chờ đợi.

Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp khác không có thời gian, nên họ phải chấp nhận phương án lấy người ngoài vào. Phương pháp quản lý của tôi có thể nói là nhẹ nhàng hơn người khác một chút công việc được cụ thể hóa qua các quy trình, quy chế, nên tôi đủ thời gian để thực hiện.

- Ông nghĩ sao về cách thức chuyển giao ở các doanh nghiệp Việt Nam?

- Chuyện mua bán, sáp nhập (M&A), chuyển giao của doanh nghiệp là thường tình lắm, người lãnh đạo phải hiểu được điều đó. Bất cứ cái gì cũng phải thể hiện tính chuyên nghiệp, để trong giới hiểu rằng thương hiệu cá nhân của mình chuyên nghiệp.

Chuyển giao đi lên, không khí nó khác, còn chuyển giao vì một lý do nào đó nữa thì lại khác. Thường các tổ chức cân nhắc điều này rất kỹ, hình thức chuyển giao phải phù hợp với không khí đó, nội dung đó, tinh thần đó. Còn tôi nói về việc chuyển giao ở doanh nghiệp mình là trách nhiệm chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ nhiệm kỳ này sang nhiệm kỳ khác.

- Ông mặc áo mưa chạy giữa trời nắng suốt mấy chục năm qua để lưu giữ lại tất cả những giọt mồ hôi đổ ra, để làm gì vậy?

- Đến giờ đã được 220 lít rồi đấy. Nhưng nói thật, bây giờ đúng là không thể “bẻ nạng chống trời được”. Tôi là người hơi bướng với các lời khuyên của bác sĩ về sức khỏe. Mức độ chạy đều đặn mỗi ngày của tôi là 5 km, nhưng bây giờ xuống còn 3km. Ngày trước, tôi chạy vào thứ Bảy, Chủ Nhật, có lúc 6-7 km, mà lại vào 2 giờ trưa nữa.

- Thể lực theo thời gian, còn tinh thần của ông có theo thời gian?

- “Gừng càng già càng cay”, kinh nghiệm ngày càng nhiều, nhưng sức bật thì giảm. Do đó, phải biết kết hợp hai điều này lại.

- Ông đang hoạt động ở ba lĩnh vực: mía đường, ngân hàng, bất động sản. Ông chọn vì thích ba ngành này?

Mía đường là ngành xuất phát điểm, bất động sản là do con trai tôi chọn. Tôi chỉ có niềm đam mê của doanh nhân theo sự phân công của xã hội. Hay nói rõ hơn là tôi đam mê công việc. Mà công việc là gì còn do sự đẩy đưa.

Tôi xuất thân làm ngành mía đường, còn ngân hàng là do sự xuất hiện hàng loạt hợp tác xã tín dụng thời đó. Thời cơ đến thì làm, vừa làm vừa học hỏi, tích lũy kinh nghiệm.

- Nếu lại khởi nghiệp và chọn một ngành mới mà ông thích, ông sẽ chọn ngành nào?

Trước tiên tôi vẫn chọn làm doanh nhân. Còn ngành nào có cơ hội thuận lợi là tôi làm. Một người có năng lực mà cơ hội chưa tới thì cũng không làm được, còn cơ hội đến mà không có năng lực thì cũng vậy. Và nếu hội đủ hai điều này mà thiếu đức thì cũng không thể làm lâu.

Theo Doanh nhân Sài Gòn