Quan điểm dân gian tin rằng, người đầu tiên xông đất đầu năm cho ngôi nhà sẽ ảnh hưởng sâu sắc tới vận mệnh và công việc làm ăn của gia đình chủ nhà trong cả năm. Bởi vậy, các gia đình luôn rất cẩn thận khi lựa chọn người đầu tiên đến nhà sau giao thừa.
Những người được chọn xông nhà, xông đất đầu năm phải là những người khỏe mạnh, có cuộc sống hạnh phúc, vui vẻ, thành đạt để có thể mang lại may mắn cho gia chủ.
Có rất nhiều phương thức để lựa chọn người xông nhà, xông đất đầu năm. Tính theo thiên can, địa chi và ngũ hành tương sinh với gia chủ đồng thời thiên can, địa chi, ngũ hành của năm 2016 cũng cần tương sinh với người đó. Người được chọn xông đất phải là người hợp "vía" hợp tuổi với gia chủ, cần kiêng kỵ những người xung tuổi.
Tính theo tam hợp, lục hợp
Theo Tử vi thì các tuổi tam hợp là: Dần - Tuất - Ngọ, Sửu - Tỵ- Dậu, Thân – Tý – Thìn, Mão – Mùi - Hợi. Tức là nếu chủ nhà tuổi Dần thì tìm người tuổi Tuất hay tuổi Ngọ “xông đất” lấy may, người tuổi Thân thì tìm người tuổi Tý, tuổi Thìn.
 |
| Bảng tra tuổi tam hợp và lục hợp theo cách tính địa chi của Tử Vi. |
Các chuyên gia phong thủy cũng cho rằng, nếu muốn chọn người đến xông đất tốt nên chọn những người có vận khí tốt trong năm nay.
Trong Tết Bính Thân 2016 có những tuổi xông đất đẹp là năm 1949 (Kỷ Sửu), năm 1958 (Mậu Tuất – Bình Địa Mộc), năm 1967 (Đinh Mùi – Thiên Thượng Thủy), năm 1976 (Bính Thìn - Sa Trung Thổ), năm 1985 (Ất Sửu - Hải Trung Kim), năm 1994 (Giáp Tuất - Sơn Đầu Hỏa), năm 2003 (Quý Mùi - Dương Liễu Mộc).
Nếu trường hợp không tìm được những người tuổi trên thì gia chủ có thể chọn những tuổi tương đối như: Năm 1945 (Ất Dậu), năm 1954 (Giáp Ngọ), năm 1963 (Quý Mão), năm 1972 (Nhâm Tý), năm 1981 (Tân Dậu), năm 1990 (Canh Ngọ) và năm 1999 (Kỷ Mão).
Tính theo Thập bát cục
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Bá Minh, Bộ môn Phong thủy (Viện Nghiên cứu và ứng dụng tiềm năng con người), ngoài việc tính theo tam hợp, lục hợp, văn hóa phương Đông còn tính vòng vận hạn theo Thập bát cục. Từ cách tính Thập bát cục có thể mượn vía tốt của người có vận tốt để xông đất, xông nhà đầu năm.
Ví dụ theo vòng Thập bát cục các tuổi có Quý nhân quan lộc (chứng quyền tăng tiến) là tuổi Canh Tuất - Tân Mão; Tứ bại ngưu mã (Chăn nuôi không được) là Bính Thân - Đinh Sửu, Kỷ Dậu, Nhâm Ngọ; Cát khánh vượng (Tin vui đến liên tiếp, đông người, bình an) là Giáp Thìn, Đinh Tỵ, Tân Mùi, Tân Hợi, Nhâm Thân...
Nhà nghiên cứu Nguyễn Bá Minh cho hay, trong năm Bính Thân 2016 một số tuổi có vận tốt, phù hợp với việc xông đất, xông nhà như:
Các tuổi có cung “Quý nhân”: Tân Mùi 1931, Kỷ Hợi 1959, Nhâm Tý 1972.
Các tuổi có cung “Ra quan tiến lộc”: Bính Tý 1936, Quý Mùi 1943, Tân Hợi 1971, Giáp Tý 1984, Đinh Mão 1987, Mậu Dần 1998.
Các tuổi có cung: “Lục súc lợi, tiến điền tài”: Ất Hợi 1935, Canh Thìn 1940, Tân Mão 1951, Bính Ngọ 1966, Mậu Thân 1968, Nhâm Thân 1992, Giáp Ngọ 2014 và “Nhân công tiến điền” là Canh Tý 1960, Quý Dậu 1993
Các tuổi có cung “Cát khánh vượng nhân”: Tân Tỵ 1941, Ất Dậu 1945, Đinh Hợi 1947, Mậu Ngọ 1978, Ất Hợi 1995, Canh Thìn 2000, Tân Mão 2011.
Các tuổi có cung “Kim ngân thiên lộc”: Giáp Thân 1944, Quý Sửu 1973, Quý Tỵ 2013.
Từ bảng tra trên, gia chủ có thể tìm tuổi có vận tốt phù hợp với mục đích phấn đấu trong năm mới.
Bên cạnh đó, bảng tra Thập bát cục cũng đưa ra những tuổi gặp vận xấu, có thể gặp những chuyện không may trong năm Bính Thân, không nên xông đất, xông nhà cho người khác như các tuổi có cung “Bệnh phù, tuyệt mệnh” là: Canh Ngọ 1930, Nhâm Thìn 1952, Bính Thân 1956, Quý Mão 1963, Giáp Thân 2004.
Các tuổi có cung “Sinh ly, tử biệt” là: Nhâm Ngọ 1942, Kỷ Sửu 1949, Giáp Thìn 1964, Đinh Mùi 1967, Ất Mão 1975, Bính Thìn 1976, Canh Thân 1980, Nhâm Ngọ 2002, Giáp Thân 2004, Kỷ Sửu 2009, Ất Mùi 2015.
Tuy nhiên nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu và ứng dụng tiềm năng con người cũng cho rằng, những thông tin trên mang tính tham khảo. Không nên vì thế mà đặt niềm tin quá nhiều vào may rủi mà cần đặt niềm tin vào chính ý chí và nghị lực của bản thân mới giúp mình thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Phong tục xưa vẫn kiêng phụ nữ xông đất vì phụ nữ tính âm, mà xông đất đầu năm cần dương khí vào nhà thì năm đó gia đình sẽ được mạnh khỏe, làm ăn phát tài. Nếu là hai vợ chồng cùng đến xông đất, người chồng nên bước vào trước, theo nguyên lý dương trước, âm sau.
