Vụ việc anh thợ điện Nguyễn Cà Rê (38 tuổi, TP Cần Thơ) bị phạt 90 triệu đồng vì đổi 100 USD tại tiệm vàng Thảo Lực trên cùng địa bàn, khiến nhiều người lo lắng.
Tuy vậy, hiện thị trường giao dịch USD “chợ đen” tại các tiệm vàng, khách sạn… ở TP.HCM ít có dấu hiệu giảm đi mà vẫn diễn ra khá nhộn nhịp.
Giao dịch chưa đầy 1 phút, muốn bao nhiêu cũng có
Chị N.Phượng (nhân viên văn phòng, quận Bình Thạnh) cho biết do có người quen sống ở nước ngoài và gửi tặng USD nên chị thường đến các tiệm vàng gần nhà để đổi. Từ trước đến nay, chị vẫn mang vài chục đến vài trăm USD đến các nơi này giao dịch và xem đó là chuyện bình thường.
“Trước đây, cũng có quy định không được đổi USD chợ đen, tôi cũng không rõ mức xử phạt thế nào. Thời điểm đó, các tiệm vàng kín đáo hơn, ai muốn đổi thì vào tận bên trong cho an toàn. Sau một thời gian im ắng, đổi USD ở tiệm vàng diễn ra công khai”, chị Phượng nói.
 |
| Tại các tiệm vàng ở TP.HCM, giao dịch ngoại tệ vẫn diễn ra tấp nập. Ảnh: P.M. |
Theo chị, việc đổi USD tại tiệm vàng dễ giao dịch và có “lời” hơn so với vào các ngân hàng thương mại, nơi được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mua, bán ngoại tệ.
“Lần đổi USD gần đây nhất của tôi mà tiệm vàng báo là 23.450 đồng/USD, nhỉnh hơn tỷ giá niêm yết của các ngân hàng. Nếu đổi nhiều, mỗi lần giao dịch tại ngân hàng có thể mất cả triệu đồng so với mua bán "chợ đen". Ngoài ra, đổi USD tại ngân hàng cũng bị hỏi nhiều thông tin, tốn thời gian”, chị Phương cho biết.
Theo ghi nhận, tình hình mua bán USD tại một số tiệm vàng quanh khu vực chợ Bến Thành (quận 1, TP.HCM) vào sáng 28/10 diễn ra tấp nập.
Bên cạnh một số cơ sở có bảng hiệu ghi tên tổ chức ủy quyền về giao dịch ngoại tệ, nhiều tiệm vàng không gắn “dấu hiệu nhận biết” này vẫn nhộn nhịp người Việt, khách du lịch nước ngoài vào đổi USD.
Theo quan sát, trung bình, mỗi giao dịch đổi USD tại các tiệm vàng tại đây chỉ diễn ra trong vòng chưa đến… 1 phút. Người có nhu cầu đổi chỉ cần đưa USD và nhận về số tiền Việt Nam đồng tương ứng.
Trong khi đó, các tiệm vàng san sát bên hông chợ Tân Định (quận 1) - một nơi đổi ngoại tệ khá phổ biến của người dân TP.HCM, thời điểm này việc mua bán USD diễn ra kín kẽ hơn. Dù không trực tiếp giao dịch trước cơ sở nhưng khi được hỏi, các tiệm vàng đều cho biết muốn đổi bao nhiêu cũng có.
“Nếu bán nhiều, nhân viên sẽ đến tận nhà của khách để giao dịch cho an toàn. Hiện chúng tôi chỉ đổi trực tiếp tại tiệm cho những khách hàng quen. Thật ra, quy định cấm giao dịch tại tiệm vàng cũng có lâu rồi nhưng nếu khách hàng cần chúng tôi vẫn cung cấp”, đại diện một tiệm vàng cho hay.
Nhan nhản niêm yết dịch vụ bằng USD
Ngoài giao dịch mua bán USD tại “chợ đen”, hiện một số khu vực tập trung nhiều khách du lịch nước ngoài như khu phố Tây Bùi Viện, đường Phạm Ngũ Lão, Đề Thám (quận 1) cũng nhan nhản các dịch vụ được niêm yết bằng ngoại tệ, phổ biến nhất là đồng USD.
 |
| Tại khu phố Tây ở trung tâm quận 1, TP.HCM, nhiều dịch vụ được niêm yết giá bằng ngoại tệ. Ảnh: Phúc Minh. |
Trên đường Bùi Viện, trong khi nhiều cửa hàng cùng lúc niêm yết giá USD song song VNĐ thì một số dịch vụ khác như chăm sóc móng, cắt tóc, gội đầu, massage… chỉ sử dụng đơn vị USD để báo giá. Các biển hiệu này nằm nhan nhản trên đường nhằm tiếp cận đối tượng khách nước ngoài.
Ngoài ra, các dịch vụ mua bán tour du lịch trên các con đường thuộc phố Tây này cũng niêm yết giá bằng ngoại tệ. Hoặc khi trao đổi, khách hàng yêu cầu được giao dịch bằng ngoại tệ, nhân viên các cửa hàng này đều vui vẻ đồng ý.
Tương tự mua bán USD tại thị trường tự do, việc báo giá, niêm yết giá, quảng cáo giá sản phẩm, dịch vụ bằng ngoại tệ cũng là hành vi vi phạm và bị xử phạt nặng trong lĩnh vực ngoại hối.
Cụ thể, theo Nghị định 96/2014, nếu bị xử lý, các cơ sở kinh doanh này có thể bị phạt từ 200-250 triệu đồng, gấp 2-2,5 việc mua bán USD trái phép tại “chợ đen”.
Theo quy định tại Thông tư 32/2013 của Ngân hàng Nhà nước, chỉ có một số trường hợp sau được niêm yết dịch vụ bằng ngoại tệ, gồm: các ngân hàng, tổ chức kinh doanh ngoại hối được cấp phép; các đơn vị được phép tại các cửa khẩu quốc tế; các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực hàng không, khách sạn, du lịch và các cơ quan ngoại giao, cơ quan lãnh sự.
"Lỗi ở cơ quan quản lý"
Tại phiên họp Quốc hội thảo luận về các vấn đề kinh tế - xã hội chiều qua, ngày 27/10, đại biểu Nguyễn Văn Chiến (Hà Nội) cho rằng việc đổi ngoại tệ tại những nơi không được cấp phép, trước hết trách nhiệm thuộc về cơ quan quản lý Nhà nước.
Ông Chiến cho rằng cơ quan chức năng mong muốn xóa bỏ tình trạng USD hóa thị trường "chợ đen" nhưng hiện chỉ là những quy định cứng nhắc, không có định lượng cụ thể từng trường hợp.
Chẳng hạn, mức phạt khi đổi 10 USD, 100 USD tại “chợ đen” cũng cùng mức phạt với đổi 1.000 USD, 100.000 USD, tức phạt từ 80-100 triệu là không hợp lý. Trong khi đó, việc kiểm soát, xử phạt lại lỏng lẻo.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cũng cho biết trong năm nay, NHNN đang có kế hoạch sửa đổi Nghị định 96/2014, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.
Ông Hưng cho rằng việc phân loại mức vi phạm để đưa ra mức xử lý cũng là một cách trong việc sửa đổi Nghị định này.
