Đúng như dự đoán của giới quan sát, hạ viện và thượng viện Mỹ đã không thể đạt được thỏa hiệp về dự luật ngân sách năm 2014 vào lúc 24h ngày 30/9 theo giờ địa phương. Do thất bại này, chính phủ Mỹ sẽ ngừng hoạt động lần đầu tiên trong 17 năm. Văn phòng ngân sách của Nhà Trắng đã gửi thông báo tới các cơ quan liên bang để yêu cầu họ "ngừng hoạt động một cách trật tự". Khoảng 800.000 công chức chính phủ sẽ đối mặt với nguy cơ nghỉ việc không lương, còn các công viên quốc gia sẽ đóng cửa, AP đưa tin.
Thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc sau khi giới truyền thông đưa tin về việc quốc hội không thể thông qua dự luật ngân sách năm 2014. Tổng thống Barack Obama đã xuất hiện trên truyền hình quốc gia để chỉ trích "sự giương oai chính trị" của đảng Cộng hòa.
"Việc chính phủ ngừng hoạt động sẽ gây nên tác động lớn đối với cuộc sống của người dân và cản trở khả năng phục hồi của nền kinh tế", BBC dẫn lời ông.
 |
| Tổng thống Mỹ Barack Obama chấp nhận việc chính phủ ngừng hoạt động để bảo vệ cải cách y tế của ông. Ảnh: AP. |
Harry Reid, thượng nghị sĩ Dân chủ và là lãnh đạo phe đa số tại thượng viện, thông báo thượng viện sẽ họp vào 9h30 hôm nay (20h30 theo giờ Hà Nội) để tháo gỡ tình hình.
Vào sáng 29/9, hạ viện Mỹ đã thông qua một dự luật ngân sách tạm thời để cấp kinh phí hoạt động cho chính phủ liên bang tới ngày 15/12, nhưng nội dung dự luật lại ngăn chặn việc cấp tiền cho chương trình cải cách y tế do Tổng thống Barack Obama đề xuất (Obamacare). Vì thế thượng viện đã bác dự luật và trả lại hạ viện.
“Nếu quốc hội quyết định không thông qua ngân sách vào hôm 30/9, ngày cuối cùng của năm tài khóa, chính quyền Mỹ sẽ phải ngừng hoạt động cùng với nhiều dịch vụ quan trọng đối với người dân", ông Obama cảnh báo hôm 28/9.
Bất đồng giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa tập trung vào đạo luật cải cách y tế của Tổng thống Obama. Với đạo luật này, số người có bảo hiểm y tế tại Mỹ sẽ tăng thêm 30 triệu. Từ lâu phe Cộng hòa coi việc chống dự luật như là cuộc thánh chiến riêng của họ kể từ khi nắm hạ viện vào năm 2010. Tới nay, phe Cộng hòa đã hơn 40 lần bỏ phiếu chống hay trì hoãn dự luật cải cách y tế của Tổng thống Obama.
Một quan chức Nhà Trắng tiết lộ rằng hôm qua Tổng thống Obama đã gọi điện thoại tới chủ tịch hạ viện John Boehner và các lãnh đạo đa số, thiểu số trong lưỡng viện, để vận động họ dẹp bất đồng vì lợi ích của đất nước, song ông không đạt được bất kỳ kết quả đột phá nào.
Chủ tịch hạ viện John Boehner không hề giấu diếm ý định của phe Cộng hòa, theo đó họ muốn sử dụng viễn cảnh chính phủ ngừng hoạt động để cản trở luật chăm sóc y tế của Obama.
“Luật này ra đời không đúng lúc. Hạ viện đã thực hiện đúng phận sự. Thượng viện nên lắng nghe người dân Mỹ và phê chuẩn đề xuất hoãn thực hiện Obamacare trong một năm”, Boehner nói.
Nếu quốc hội có thể thông qua luật ngân sách năm 2014 sớm, chính phủ Mỹ sẽ chỉ ngừng hoạt động trong vài ngày. Nhưng tới thời điểm hiện tại, giới phân tích vẫn chưa thấy bất kỳ chiến lược nào có thể hàn gắn bất đồng giữa hai đảng, bởi họ đang đổ lỗi cho nhau.
Sự kiện chính phủ ngừng hoạt động mang đến rủi ro lớn hơn cho đảng Cộng hòa, bởi một cuộc khảo sát ý kiến dư luận cho thấy phần lớn người dân cho rằng phe Cộng hòa gây nên sự cố này. Trong khi đó, đảng Cộng hòa đang hy vọng giành quyền kiểm soát thượng viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm sau.
