Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) là một trong những cơ quan nghiên cứu tiên tiến nhất. Được khởi công từ năm 1998, ISS từng chứa điểm lạnh nhất vũ trụ, nội tạng trong chip (organ-on-a-chip), siêu máy tính và laser lượng tử. Tất cả được gửi từ Trái Đất nhằm mục đích nghiên cứu và thử nghiệm.
Sắp tới, một thiết bị khác sẽ được đưa lên ISS đó là chiếc toilet tiên tiến nhất do Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) chế tạo.
 |
| Phi hành gia trên ISS sắp được thử nghiệm toilet hoàn toàn mới. Ảnh: NASA. |
Có tên Hệ thống Quản lý Chất thải Đa năng (Universal Waste Management System), chiếc toilet được NASA phát triển trong 6 năm và tiêu tốn 23 triệu USD. Nó sẽ được đưa lên ISS vào tháng 9 bằng tàu vũ trụ chở hàng Cygnus của Northrop Grumman để các phi hành gia thử nghiệm trong 3 năm.
Sau khi thử nghiệm xong, toilet mới của NASA sẽ được sử dụng trên các loại tàu vũ trụ có phi hành đoàn. Trước mắt, nó sẽ được trang bị trên Orion, tàu vũ trụ chở phi hành gia lên Mặt Trăng trong sứ mệnh Artemis-2 dự kiến bắt đầu vào năm 2023.
Melissa McKinley, người đứng đầu bộ phận phát triển Universal Waste Management System cho biết toilet này còn có thể trang bị cho các tàu đổ bộ lên Mặt Trăng hoặc tàu vũ trụ bay đến Hỏa tinh.
Chiếc toilet mới của NASA có hình trụ màu trắng, với một cái phễu để hút nước tiểu, bộ phận nén chất thải tháo rời và chỗ ngồi có ký hiệu để các phi hành gia ổn định vị trí.
Chiếc toilet mới sẽ được đặt trong ngăn kế bên toilet cũ trên ISS. So với những toilet trước, phiên bản này nhỏ gọn hơn và hoàn toàn khép kín. Nó cũng trang bị hệ thống xử lý sơ bộ nước tiểu trước khi chuyển sang hệ thống tái chế thành nước trên ISS.
Theo McKinley, vị trí ngồi và phễu chứa nước tiểu trên toilet mới được thiết kế giúp các phi hành gia nữ dễ dàng tiểu và đại tiện cùng lúc.
  |
Chiếc toilet đang được trang bị trên ISS và bản mẫu toilet mới do NASA phát triển. Ảnh: NASA. |
Toilet trên ISS từng gặp nhiều trục trặc. Tháng 2/2019, truyền thông Nga đưa tin toilet trên ISS bị vỡ, làm đổ khoảng 4 lít chất thải ra ngoài. McKinley hy vọng thiết kế đơn giản của toilet mới sẽ tránh những sự cố tương tự trong tương lai.
Đi vệ sinh ngoài không gian khác hoàn toàn so với trên Trái Đất. Trong không gian, mọi thứ trôi nổi trong môi trường không trọng lực, do đó các toilet sử dụng luồng khí cực mạnh để cho chất thải của các phi hành gia vào túi. Những chiếc túi được đặt trong thùng kín để mang về Trái Đất.
Trong những nhiệm vụ không gian đầu tiên, NASA thậm chí không bận tâm đến toilet. Trong sứ mệnh Apollo 11 đến Mặt Trăng, 3 phi hành gia trên khoang chỉ huy phải tiểu vào một chiếc bao. Trong khi đó, trạm vũ trụ đầu tiên của NASA là Skylab có một chiếc lỗ trên tường để hút nước tiểu và chất thải.
Đến tàu con thoi, NASA mới trang bị toilet với hình dáng gần giống toilet mà chúng ta thường thấy trên Trái Đất.
Theo một số chuyên gia, việc chỉnh sửa thiết kế toilet tạo cảm giác thoải mái khi đi vệ sinh cũng góp phần giảm các rủi ro sức khỏe cho các phi hành gia.
NASA đang nghiên cứu những giải pháp cải thiện toilet trên tàu vũ trụ trong tương lai, bao gồm hệ thống tách nước từ chất thải rắn để phục vụ các phi hành gia. NASA sẽ thu thập dữ liệu phân tích cũng như phản hồi từ phi hành gia trên ISS để cải tiến toilet trên các phiên bản tiếp theo.
