Mỗi ngày, Devika (giáo viên) thức dậy thật sớm để chuẩn bị bữa sáng cho 6 người em. Cùng ngồi trên sàn căn nhà sơn màu sặc sỡ ở thủ đô Delhi (Ấn Độ), cô đặt một đĩa thức ăn trước di ảnh của cha mẹ. Họ đều đã mất vài tuần trước vì mắc Covid-19.
Cô giáo 23 tuổi trở thành trụ cột chính, chăm lo cho 5 người em, tuổi từ 4 đến 14, và một em gái đã 20 tuổi. Devika không có thời gian để đau buồn.
"Nỗi sợ lớn nhất là liệu tôi có thể yêu thương các em như cha mẹ hay không. Tôi sẽ kiếm được tiền, tôi đủ niềm tin vào bản thân. Em gái tôi cũng thế, tôi tin em ấy. Chúng tôi sẽ lo được kinh tế nhưng thiếu vắng cha mẹ trong căn nhà này là khoảng trống lớn, làm sao chúng tôi lấp đầy được nó", cô nói với CNN.
 |
| Chị em Devika trở thành trẻ mồ côi khi cha mẹ đều qua đời vì Covid-19. |
Chị em Devika nằm trong số ít nhất 577 trẻ em Ấn Độ mất cả cha lẫn mẹ do đại dịch Covid-19, theo số liệu của chính phủ, khi nước này đối mặt làn sóng bùng phát lần thứ 2. Nhưng các tổ chức phi chính phủ lo ngại rằng còn nhiều trẻ em khác, có thể lên tới hàng nghìn trẻ, đã bị bỏ sót trong danh sách chính thức bởi sự khó khăn trong việc tìm kiếm.
Các nhân viên công tác xã hội đang cố gắng truy tìm những đứa trẻ ấy, lo lắng rằng chúng có thể dễ bị rơi vào tay những kẻ buôn người hoặc phải lang thang trên đường phố để tự mưu sinh.
Mất mát
Chỉ vài tháng trước, cuộc sống của Devika và gia đình cô rất khác. Cô tập trung vào việc học để lấy bằng cử nhân sư phạm và dạy thêm cho trẻ em trong thời gian rảnh rỗi.
Cha cô là pandit (người có kiến thức chuyên môn hoặc giáo viên về bất kỳ lĩnh vực nào ở Ấn Độ) tại một ngôi đền và thường tới các gia đình để thực hiện nghi lễ. Cha cô vẫn khăng khăng muốn ra ngoài làm việc ngay cả khi số ca nhiễm tăng vọt ở thủ đô. Mẹ của cô chủ yếu ở nhà chăm sóc con và thỉnh thoảng giúp việc ở chùa.
Cuối tháng 4, khi Ấn Độ ghi nhận hơn 350.000 ca nhiễm mới mỗi ngày, các bệnh viện quá tải và nguồn cung cấp oxy dần cạn kiệt, cả gia đình Devika lo sợ vì mẹ cô bị sốt.
 |
| Cha mẹ cô gái 23 tuổi đều mất vì Covid-19 cách đây ít tuần. |
Devika cố gắng tự cách ly cùng các em ở trên lầu, nhưng đã quá muộn. Cả gia đình đều bị sốt. Mẹ cô có kết quả dương tính với Covid-19 tại bệnh viện, trong khi chị em cô chưa từng được xét nghiệm.
Cô và các em dần bình phục, nhưng tình trạng của mẹ dần tệ đi mà không thể nhận được sự chăm sóc y tế phù hợp. Sau khi đến hỏi thăm 3 bệnh viện trong một đêm, Devika cuối cùng tìm thấy một bệnh viện ở thành phố gần thủ đô và muốn đưa mẹ đến đó, dù nơi đó không có bình oxy hay máy thở.
"Chúng tôi đã bất lực. Chúng tôi đã làm tất cả những gì có thể nhưng thất bại", cô nói.
Cùng ngày, cha cô được chuyển vào bệnh viện ở Delhi. Khi mẹ qua đời vào ngày 29/4, Devika không có can đảm để nói với cha. Ông vẫn thường nói với vợ rằng: "Không có em đời sẽ chẳng còn gì vui cả".
"Cha mẹ tôi đang được ở bên nhau"
Devika nhớ lại khoảnh khắc thi thể của mẹ được đưa đến bệnh viện Delhi, nơi cha cô đang điều trị, để ông có thể nhìn thấy vợ lần cuối trước khi bà được hỏa táng.
"Mẹ ở trên xe cấp cứu, cha ra khỏi bệnh viện và nhìn thấy. Đôi mắt cha chùng xuống, ông không nói nổi điều gì".
Devika nghĩ rằng cha cô đã trở nên tuyệt vọng. Một tuần sau, ông cũng qua đời.
"Chị em tôi tin rằng cha muốn đi cùng mẹ. Cha yêu mẹ, và giờ họ đang ở bên nhau", cô nói trong nước mắt.
Sau khi cha mẹ qua đời, Devika gọi đến đường dây nóng chăm sóc trẻ em do chính phủ điều hành để xin lời khuyên. Họ nói rằng giờ cô là người giám hộ chính, và cần làm gì là do cô quyết định.
  |
Devika trở thành trụ cột chính trong nhà, lo lắng cho 6 người em. |
Vài tuần nay, cô luôn cảm thấy mờ mịt. Devika đã vay nợ để giúp cha mẹ điều trị, cô dùng số tiền còn lại để tiếp tục trang trải cuộc sống cho gia đình. Cô vừa chăm sóc các em, vừa lo việc học ở trường và làm việc bán thời gian. Gia đình cô nhận được phần ăn hỗ trợ từ chính phủ.
Devika vẫn chưa có thời gian để xoa dịu nỗi đau trong lòng, cô cố gắng mạnh mẽ để làm chỗ dựa cho các em.
"Quá nhiều chuyện đã xảy ra, đến mức tôi không thể khóc".
Tương lai của các em đè nặng lên vai Devika. Cô vẫn chưa nói với các em rằng cha mẹ đã chết, cô nói dối rằng họ đã trở về làng ở quê.
Không để đứa trẻ nào bị bỏ lại
Các tổ chức ở Ấn Độ đang tìm kiếm trẻ em có thể cần sự giúp đỡ, dựa vào mạng xã hội, các nguồn tin và những cuộc gọi tới Childline, một dịch vụ của Bộ Phụ nữ và Phát triển Trẻ em đã có trước Covid-19.
Trẻ em nông thôn khó tiếp cận với sự hỗ trợ hơn. Sudarshan Suchi, Giám đốc điều hành của Save the Children India, cho biết trẻ ở nông thôn có ít quyền truy cập internet và ít mạng lưới giúp đỡ hơn.
"Chúng tôi lo lắng hơn vì những điều mình không biết", Suchi nói.
Trẻ em nông thôn cũng phải đối mặt với những hạn chế về di chuyển, thông tin không chính xác và bị xa lánh bởi những người hàng xóm đáng ra có thể giúp đỡ bởi lo sợ lây nhiễm.
 |
| Những đứa trẻ mồ côi do đại dịch dễ trở thành mục tiêu của nạn buôn người. Ảnh: FRANCE 24. |
Có trường hợp nhân viên của Save the Children phát hiện ra hai đứa trẻ có cha chết trong bệnh viện và mẹ chết tại nhà do Covid-19. Hai đứa trẻ cũng bị nghi ngờ nhiễm bệnh, vì vậy những người hàng xóm trong khu ổ chuột tránh giúp đỡ và những đứa trẻ không thể sử dụng phòng tắm chung.
"Khi có động đất hay lũ lụt xảy đến ở một ngôi làng, mọi người sẽ tìm cách giải cứu. Nhưng với dịch Covid-19, điều đầu tiên họ nghĩ tới là tránh xa", Suchi giải thích.
Vào tháng 5, Bộ trưởng Nội các Liên minh về Phụ nữ và Phát triển Trẻ em Smriti Z Irani kêu gọi những người nghe tin về trẻ em mồ côi báo cáo cho chính quyền, đồng thời không chia sẻ thông tin về chúng trên mạng xã hội để tránh khiến các em thành mục tiêu của những kẻ buôn người.
Có rất ít dữ liệu về số lượng trẻ em bị buôn bán do đại dịch, nhưng đã có dấu hiệu gia tăng số trẻ em vô gia cư. Nguyên nhân có thể là cha mẹ của họ đã chết vì Covid-19, hoặc vì phụ huynh không còn khả năng chăm sóc cho con vì mất việc làm.
Hiện tại, vấn đề quan trọng là giữ an toàn cho trẻ. Chính phủ Ấn Độ đã triển khai hỗ trợ tài chính cho trẻ em mồ côi do Covid-19, với gói giáo dục miễn phí và một quỹ cá nhân trị giá 13.732 USD, được cấp hàng tháng trong 5 năm đến khi chúng đủ 18 tuổi.
"Trẻ em đại diện cho tương lai của đất nước và đất nước sẽ làm mọi thứ có thể để hỗ trợ và bảo vệ để các em phát triển như những công dân mạnh mẽ, có một tương lai tươi sáng", Thủ tướng Narendra Modi tuyến bố hồi tháng 5 khi các biện pháp được ban hành.
