Rạng sáng 22/3 (theo giờ Việt Nam), Mark Zuckerberg chia sẻ trên trang cá nhân của mình, thừa nhận lỗi trong scandal lộ thông tin hơn 50 triệu tài khoản. CEO Facebook cho rằng tính năng thu thập dữ liệu người dùng và bạn bè của họ xuất hiện từ năm 2007, từ lúc Facebook cho phép người dùng đăng nhập ứng dụng bên thứ ba bằng tài khoản cá nhân.
Tiếp đến năm 2013, ứng dụng của Kogan ra đời, thu thập dữ liệu của hàng chục triệu người dùng. Năm 2014, Facebook mới bắt đầu ra chính sách về sử dụng dữ liệu người dùng cho bên thứ ba, và có chỉ hiệu lực với những ứng dụng ra đời sau đó.
Cũng vào năm này, Facebook mới biết Kogan vẫn tiếp tục sử dụng những dữ liệu đó. Đến 2015, Facebook phát hiện Kogan chia sẻ dữ liệu với công ty Cambrige Analytica. Lúc này, Facebook cấm ứng dụng do Kogan tạo ra. Đồng thời mạng xã hội yêu cầu Kogan và Cambridge xoá sạch dữ liệu đã thu thập.
 |
| 5 năm sau ngày ra mắt tính năng hỗ trợ bên thứ ba, Facebook mới nhận ra họ đã sử dụng thông tin người dùng vô cùng thiếu cẩn trọng. Ảnh: The Verge. |
Mãi đến 3 năm sau (2018), Facebook nhận ra các bên vẫn chưa thực hiện cam kết xoá bỏ. Ông chủ mạng xã hội lớn nhất thế giới đưa ra một số giải pháp khắc phục, nhưng chưa triệt để.
Nội dung bài viết từ Mark Zuckerberg đăng trên Facebook:
Tôi muốn chia sẻ một cập nhật về tình hình của Cambridge Analytica bao gồm những gì chúng tôi đã làm và các bước tiếp theo để giải quyết vấn đề quan trọng này.
Chúng tôi có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu của bạn, và nếu không thể, thì chúng tôi không xứng đáng để phục vụ các bạn. Tôi đã tìm hiểu nguyên nhân và làm thế nào để nó không xảy ra lần nữa. Tin tốt là những việc cần làm để ngăn chặn điều này đã được chúng tôi thực hiện nhiều năm trước. Nhưng chúng tôi cũng mắc sai lầm, có nhiều việc phải làm hơn, và chúng tôi phải tiếp tục.
Dưới đây là diễn biến thời gian của các sự kiện:
Trong năm 2007, chúng tôi ra mắt Facebook với tầm nhìn rằng nhiều ứng dụng phải mang tính xã hội. Lịch của bạn sẽ có thể hiển thị sinh nhật bạn bè. Bản đồ sẽ hiển thị nơi bạn bè của bạn sinh sống và hồ sơ tài khoản của bạn sẽ hiển thị hình ảnh của họ. Để làm được điều này, chúng tôi đã cho phép mọi người đăng nhập vào các ứng dụng và chia sẻ bạn bè của họ kèm một số thông tin cá nhân.
Vào năm 2013, một nhà nghiên cứu thuộc đại học Cambridge tên Aleksandr Kogan đã tạo ra một ứng dụng câu đố cá tính. Nó được cài đặt bởi khoảng 300.000 người, chia sẻ dữ liệu của họ cũng như một số dữ liệu của bạn bè. Theo đó, Kogan đã có thể truy cập vào hàng chục triệu dữ liệu bạn bè của người dùng.
Vào năm 2014, để ngăn chặn các ứng dụng lạm dụng quyền trên, chúng tôi đã thông báo thay đổi toàn bộ nền tảng để hạn chế đáng kể các ứng dụng dữ liệu có thể truy cập. Quan trọng nhất là các ứng dụng như của Kogan không còn quyền yêu cầu dữ liệu về bạn của một người trừ khi bạn bè của họ cũng đã ủy quyền cho ứng dụng.
 |
Chúng tôi cũng yêu cầu các nhà phát triển phải có sự chấp thuận từ chúng tôi trước khi họ có thể yêu cầu bất kỳ dữ liệu nhạy cảm nào từ người khác. Những hành động này sẽ ngăn bất kỳ ứng dụng nào như của Kogan truy cập vào dữ liệu từ thời điểm đó.
Năm 2015, chúng tôi nhận thông tin từ các nhà báo tại The Guardian rằng Kogan đã chia sẻ dữ liệu từ ứng dụng của mình với Cambridge Analytica. Chúng tôi ngay lập tức cấm ứng dụng của Kogan khỏi nền tảng của chúng tôi, yêu cầu Kogan và Cambridge Analytica chính thức xác nhận rằng họ đã xóa tất cả dữ liệu không hợp lệ. Họ thực hiện đầy đủ các thủ tục này.
Tuần trước, chúng tôi nhận thông tin từ The Guardian, The New York Times và Channel 4 rằng Cambridge Analytica có thể đã không xóa dữ liệu như họ đã nói. Chúng tôi ngay lập tức cấm họ sử dụng bất kỳ dịch vụ nào của chúng tôi. Cambridge Analytica tuyên bố họ đã xóa dữ liệu và đã đồng ý kiểm tra bởi một công ty do chúng tôi thuê để xác nhận điều này. Chúng tôi cũng đang làm việc với các nhà chức trách khi họ điều tra những gì đã xảy ra.
Đây là sự vi phạm lòng tin giữa Kogan, Cambridge Analytica và Facebook. Nhưng nó cũng là sự vi phạm lòng tin giữa Facebook và người dùng chia sẻ dữ liệu của họ với chúng tôi và mong muốn chúng tôi bảo vệ nó. Chúng ta cần phải sửa nó.
Trong trường hợp này, chúng tôi đã thực hiện các bước quan trọng nhất vài năm trước vào năm 2014 để ngăn chặn các diễn viên xấu tiếp cận thông tin của người dân theo cách này. Nhưng chúng tôi cần phải làm nhiều hơn và tôi sẽ vạch ra những bước sau đây:
Trước tiên, chúng tôi sẽ điều tra tất cả các ứng dụng có quyền truy cập vào một lượng lớn thông tin trước khi chúng tôi thay đổi nền tảng để giảm đáng kể khả năng truy cập dữ liệu trong năm 2014. Đồng thời chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra đầy đủ bất kỳ ứng dụng nào có hoạt động đáng ngờ.
Chúng tôi sẽ cấm bất kỳ nhà phát triển nào từ nền tảng của Facebook nếu họ không đồng ý kiểm tra. Và nếu chúng tôi phát hiện thấy các nhà phát triển lạm dụng thông tin nhận dạng cá nhân, chúng tôi sẽ cấm họ và cho mọi người biết về những ứng dụng đó. Điều đó bao gồm những người có dữ liệu mà Kogan sử dụng sai trước đây.
Thứ hai, chúng tôi sẽ hạn chế việc tiếp cận dữ liệu của các nhà phát triển mạnh hơn nữa để ngăn chặn các loại lạm dụng khác. Ví dụ: chúng tôi sẽ xóa quyền truy cập của người phát triển vào dữ liệu của bạn nếu bạn không sử dụng ứng dụng của họ trong vòng 3 tháng. Chúng tôi sẽ giảm dữ liệu mà bạn cung cấp cho ứng dụng khi bạn đăng nhập "chỉ với tên", ảnh tiểu sử và địa chỉ email của bạn.
Chúng tôi sẽ yêu cầu các nhà phát triển không chỉ được phê duyệt mà còn ký một hợp đồng để yêu cầu bất cứ ai truy cập vào các bài đăng của họ hoặc các dữ liệu cá nhân khác. Và chúng tôi sẽ có nhiều thay đổi hơn để chia sẻ trong vài ngày tới.
Thứ ba, chúng tôi muốn đảm bảo bạn hiểu ứng dụng nào bạn đã cho phép truy cập dữ liệu của bạn. Trong tháng tiếp theo, chúng tôi sẽ hiển thị cho mọi người một công cụ ở đầu News Feed với các ứng dụng bạn đã sử dụng, và một cách dễ dàng để thu hồi quyền của các ứng dụng đó. Chúng tôi đã có một công cụ để thực hiện việc này trong cài đặt bảo mật của bạn và bây giờ chúng tôi sẽ đặt công cụ này ở đầu News Feed của bạn để đảm bảo mọi người nhìn thấy nó.
Ngoài các bước chúng tôi đã thực hiện trong năm 2014, tôi tin rằng đây là những bước tiếp theo mà chúng tôi phải thực hiện để tiếp tục đảm bảo nền tảng của mình.
Tôi sáng lập Facebook, và sau cuối tôi chịu trách nhiệm cho những gì xảy ra trên nền tảng này. Tôi nghiêm túc làm những gì cần để bảo vệ cộng đồng. Mặc dù vấn đề cụ thể liên quan đến Cambridge Analytica không còn xảy ra với các ứng dụng mới ngày hôm nay, điều đó không thay đổi những gì đã xảy ra trong quá khứ. Chúng tôi sẽ học hỏi từ kinh nghiệm này để bảo đảm nền tảng của chúng tôi xa hơn và làm cho cộng đồng của chúng tôi an toàn hơn.
Tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn đã tiếp tục tin tưởng vào sứ mệnh và công việc của mình để cùng nhau xây dựng cộng đồng này. Tôi biết phải mất nhiều thời gian để khắc phục tất cả những vấn đề này, nhưng tôi hứa với bạn rằng chúng tôi sẽ làm việc và xây dựng một dịch vụ tốt hơn về lâu dài.
Chỉ ít phút sau khi Mark Zuckerberg "đăng đàn", những lời mỉa mai từ giới tinh hoa công nghệ lẫn báo chí nhanh chóng ập đến với ông chủ Facebook.
"Theo tôi, bạn không nên giấu diếm các thông tin về vụ rò rỉ dữ liệu của 2,2 tỷ người. Mọi người đang lo sợ sự việc này sẽ gây nguy cơ trên toàn cầu", David Kirkpatrick, tác giả cuốn sách The Facebook Effect, thường xuyên cộng tácvới Fortune, bình luận trên bài viết của Mark Zuckerberg.
"Nói một cách khác, Facebook có thể vẫn luôn hoạt động với một chính sách dữ liệu chặt chẽ hơn, nhưng bạn (Mark Zuckerberg - PV) đã chọn tiếp tục với những chính sách lỏng lẻo, và chỉ dừng tay khi điều tồi tệ kéo đến", Max Burn, chuyên gia công nghệ đến từ New York phản pháo ngay bên dưới lời xin lỗi của CEO Facebook. Lời bình luận này được số đông hưởng ứng và chú ý khi có hơn 3.500 lượt like, reaction.
Anand Giridharadas, phóng viên The New York Times lại dành thời gian để "chuốt" văn cho Mark. "Này Mark, Bởi vì bạn gặp khó khăn khi sử dụng những từ như 'xin lỗi', vì vậy tôi đã làm tặng bạn bản chỉnh sửa hoàn chỉnh bài viết trên của bạn. Tôi sẽ không lấy tiền bạn đâu", vị này hài hước bình luận kèm bức hình bản chỉnh sửa. Nội dung của bản chỉnh sửa này trực diện hơn, được cho là "chân thành hơn" khi nhận rõ trách nhiệm, chứ không né tránh và đổ cho Cambridge Analytica.
