Theo giáo sư Gan Li từ ĐH Tài chính & Kinh tế Tây Nam Thành Đô, một nghiên cứu sắp được xuất bản của ông cho thấy rằng khoảng 22% nhà đất tại các vùng đô thị Trung Quốc đang trong tình trạng không có người ở. Con số ước tính lên đến hơn 50 triệu nhà trống.
Một quả bom hẹn giờ
Kịch bản ác mộng đến với các nhà hoạch định chính sách khi chủ sở hữu của các căn nhà trống đó sẽ vội bán tháo nếu nhận thấy những dấu hiệu manh nha trên thị trường bất động sản có thể khiến giá cả nhà đất tăng vọt. Dữ liệu mới nhất từ cuộc khảo sát năm 2017 là minh chứng cho sự kém hiệu quả trong nỗ lực quản lý, kiềm chế đầu cơ bất động sản. Đây cũng là nhân tố gây nên mối quan ngại của các nhà lãnh đạo về sự ổn định tài chính và xã hội.
“Không quốc gia nào khác có tỷ lệ nhà trống cao đến như vậy. Nếu bất kỳ vết rạn nứt nào xuất hiện trên thị trường bất động sản, nhà đất sẽ bị bán ào ạt như dòng lũ”, giáo sư Gan cho biết thêm.
 |
| Tỷ lệ nhà trống ở các nước năm 2017 (riêng Nhật Bản là 2013). Ảnh: Bloomberg. |
Một giải pháp mà chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng để ngăn chặn hiện trạng này là đánh thuế vào các căn nhà bị bỏ không. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bao gồm cả ông Gan, không dễ để xác định đâu mới thật sự là nhà trống.
Cũng theo công trình của giáo sư, hàng nghìn nghiên cứu viên đã đến 363 khu vực trên lãnh thổ Trung Quốc trong năm 2017 để thực hiện đề tài mang tên Điều tra Tài chính Nhà ở. Đề tài đã chỉ ra có rất ít sự thay đổi so với năm 2013, tỷ lệ căn hộ bỏ trống dao động ở mức 22,4 %. 2013 con số này khoảng 49 triệu căn nhưng “chắc chắn hơn 50 triệu căn” ở thời điểm hiện tại, giáo sư Gan khẳng định.
Thực trạng đầu cơ bất động sản đã khiến chính quyền Bắc Kinh lo lắng trong nhiều năm liền. Thậm chí một số tỉnh thành đã thắt chặt hơn hạn chi tiêu nhưng lại bất lực nhìn dòng tiền đổ về những nơi khác. Giá được đẩy lên nhanh chóng khiến hàng triệu người dân không còn cơ hội trên thị trường, làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng xã hội. Tháng 10 năm ngoái, chủ tịch Tập Cận Bình đã tuyên bố nhà xây ra là để ở chứ không phải để đầu cơ.
Khoản dư tốn kém
Bên cạnh đó, ông Gan nhận định việc số nhà trống tăng lên còn do thực tế người lao động đang chuyển dần về những khu kinh tế nhộn nhịp, cùng với một lượng lớn căn hộ xây ra chỉ để phục vụ cho những dịp cuối tuần, nghỉ lễ. Tuy vậy, đầu cơ vẫn đóng vai tác nhân chính.
Ông Gan tin rằng trong 1-2 năm tới, chính phủ Trung Quốc sẽ cho tiến hành một cuộc điều tra lớn hơn về thực trạng trên. Chen Xiwen, một cựu quan chức cấp cao cho biết trong năm nay, có đến 13% số nhà bị bỏ trống tại những thành phố vừa và lớn. Tháng trước, nguyên Thứ trưởng Bộ Nhà ở Trung Quốc, Qiu Baoxing đánh giá tỷ lệ này ở Bắc Kinh vào khoảng 10-20%.
 |
| Tỷ lệ mua nhà thứ 3 ở Trung Quốc qua từng năm. Ảnh: Bloomberg. |
Natalie Feng, 27 tuổi, sở hữu một biệt thự ở ngoại ô Thượng Hải được bố mẹ mua cho. Dinh thự hai tầng này như một nơi để xả hơi mỗi cuối tuần cho gia đình ba người của Feng. Thực tế, nó hầu như để trống toàn bộ thời gian và rất rắc rối để đem nó cho thuê.
“Cuối tuần, chúng tôi lái xe một giờ đồng hồ và dành hết nửa ngày để dọn dẹp ở đó” Feng tâm sự.
Cô ấy đùa rằng đôi lúc cô ước giá như bố mẹ đừng tặng nó cho cô ngay từ đầu. Nguyên do là vì bất kỳ căn hộ nào cô mua giờ đây đều được tính là ngôi nhà thứ hai, nghĩa là cô phải trả một khoản phí cao hơn.
