Cảng Kê Gà: Trật một li, đi ngàn tỷ

12 dự án du lịch đã và đang xây dựng  bị thu hồi để xây dựng cảng Kê Gà. Thế nhưng sau năm năm với bốn lần dự định khởi công vẫn không thành, các nhà đầu tư cho biết thiệt hại khoảng 1.000 tỷ đồng.

Đầu những năm 2000, nhiều nhà đầu tư đã triển khai các dự án du lịch ven biển tại xã Tân Thành (huyện Hàm Thuận Nam, Bình Thuận) qua lời kêu gọi đầu tư từ UBND tỷnh. Tuy nhiên đến năm 2008, Sở Kế hoạch - đầu tư Bình Thuận ra văn bản thông báo chủ trương xây dựng cảng Kê Gà do Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản VN (Vinacomin - TKV) làm chủ đầu tư với tổng trị giá trên 20.000 tỷ đồng. Mục đích xây dựng cảng Kê Gà nhằm vận chuyển bôxit từ Tây nguyên xuống. Tuy nhiên, quá trình đền bù thiệt hại sau đó diễn ra ì ạch và Vinacomin nhiều lần trì hoãn việc khởi công xây dựng cảng.

Khu resort Đồi Phong Lan bị bỏ hoang từ lâu do phải nhường chỗ cho dự án cảng Kê Gà nay cũng đã dừng triển khai

Resort Thế Giới Xanh được đầu tư gần 25 tỷ đồng bị thu hồi làm cảng Kê Gà nhưng đến nay vẫn chưa được đền bù, hạ tầng resort xuống cấp, còn cảng thì bị ngưng.

Tan hoang vùng du lịch

Trước đây, anh Đinh Văn Cần (32 tuổi, ngư dân tại xã Tân Thành) không hề nghĩ đến chuyện sẽ có một ngày được “cai quản” khu resort gần 50 phòng ngủ. Từ bốn năm nay anh bỏ nghề đi biển để làm công việc trông nom khu resort Thế Giới Xanh (Blue World resort) - khu nghỉ mát lớn nhất nhì tại khu vực này. “Hai vợ chồng tôi và một người nữa giữ khu nghỉ mát này, tiền lương mỗi người 3 triệu đồng/tháng. Trước đây chúng tôi còn tưới cây nhưng sau này không tưới nữa. Tất cả phòng nghỉ đều được khóa lại” - anh Cần nói.

Bên trong khu resort Thế Giới Xanh, những phòng nghỉ khóa trái cửa lâu ngày phủ đầy bụi bẩn. Những hàng thông không được chăm sóc, cành nhánh khô gãy rơi xuống đất như một khu rừng hoang. Cách đó không xa là một hồ bơi lớn đã cạn nước chứa đầy lá cây khô dưới đáy hồ. Tiếng động thường xuyên ở đây là những cơn gió biển thổi vào và những con chuột đuổi nhau trên các con đường dẫn đến những phòng nghỉ.

Anh Nguyễn Đức Đăng Khoa (34 tuổi, con ông Nguyễn Đức Hiếu - chủ đầu tư Thế Giới Xanh) rầu rĩ: “Gia đình tôi đầu tư gần 25 tỷ đồng xây dựng khu resort từ năm 2000 đến 2004. Hoạt động chưa bao lâu thì năm 2008 bị ngưng vì dự án cảng Kê Gà. Điều này khiến cả nhà chúng tôi lao đao vì trả nợ. Đầu tư lớn nhưng chưa thu được gì đáng kể. Cha tôi giờ bệnh nặng, luôn mong đến ngày công sức, tiền bạc của gia đình tôi được đền bù thỏa đáng”. Anh Khoa cho biết thêm để sửa sang lại khu resort thì theo thời giá hiện nay phải mất gần 50 tỷ đồng. Khu resort của gia đình anh một phần bị xuống cấp vì nắng nóng và gió biển, một phần tài sản bên trong đã bị mất cắp. “tỷnh đã nhiều lần mời lên nói chuyện và hứa đền bù nhưng đến nay vẫn chưa thấy đâu. Vừa rồi nghe Thủ tướng nói giao cho các bộ và tỷnh giải quyết, chúng tôi cũng hi vọng sẽ được giải quyết nhanh” - anh Khoa nói.

Cách Thế Giới Xanh không xa, dự án du lịch của các công ty Thành Đạt, Đức Hạnh, Phong Lan, Minh Ngọc... cũng lâm tình cảnh tương tự. Nơi thì công trình xây dựng dở dang đành để hoang phế rêu phong, chỗ xây xong lại khóa kín cửa im lìm. Trong khu nghỉ mát của công ty Thành Đạt, trước thềm một phòng nghỉ lớn chất đầy ván gỗ đã mục nát, phía sau phòng nghỉ này là một phòng nghỉ vừa mới xây, tường chưa được tô đứng trơ trọi giữa nắng gió. Ông Nguyễn Trường Vinh, chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc công ty TNHH du lịch Đồi Phong Lan, nói: “Khu du lịch của chúng tôi được đầu tư gần 50 tỷ đồng, các hạng mục đã hoàn thành 80% thì xuất hiện dự án cảng Kê Gà. Nhà nước thu hồi thì chúng tôi chấp hành, nhưng cũng phải đền bù theo thời giá. tỷnh đã về đo đạc xong hết nhưng vẫn chưa đền bù. Hiện nay tôi đang gánh nợ rất nhiều và phải trả góp cho ngân hàng”.

“Trò đùa chứ không phải dự án cảng biển”

Trao đổi với phóng viên, ông Lương Văn Hải - giám đốc Sở Kế hoạch - đầu tư Bình Thuận, người trước đây thừa ủy quyền của chủ tịch UBND tỷnh đối thoại với các nhà đầu tư du lịch - cho biết: “Việc đền bù cho các dự án du lịch hiện nay vẫn chưa có kế hoạch cụ thể. tỷnh vẫn đang chờ tập đoàn (Vinacomin) với các bộ liên quan làm việc với tỷnh”.

Ông Nguyễn Ngọc - phó chủ tịch UBND tỷnh Bình Thuận - cho biết thêm dự án cảng Kê Gà vẫn đang rất cần thiết cho việc phát triển kinh tế - xã hội của tỷnh. Nếu có cảng này, nguồn thu của tỷnh sẽ tăng lên qua hoạt động xuất nhập hàng hóa, thu thuế. Tuy nhiên, do Vinacomin tính toán đầu tư vào đây để vận chuyển bôxit không hiệu quả nên đã chọn phương án khác là vận chuyển xuống cảng Vĩnh Tân (Tuy Phong, tỷnh Bình Thuận). Kế hoạch đền bù cho các nhà đầu tư du lịch vẫn chưa cụ thể và hiện nay tỷnh đang chờ văn bản chính thức của Chính phủ về vấn đề này.

Cuối năm 2012, theo báo cáo của UBND tỷnh Bình Thuận với Thủ tướng Chính phủ, phía Vinacomin đã chuyển cho tỷnh khoảng 4 tỷ đồng để bồi thường các dự án du lịch bị thu hồi. Tuy nhiên, theo quyết định phê duyệt dự án đầu tư ban đầu của hội đồng thành viên Vinacomin thì giai đoạn 1 chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng là 150 tỷ đồng.

Bức xúc trước việc công sức, tiền bạc của mình bỏ ra đầu tư nhưng đột nhiên bị thiệt hại nặng nề như vậy, còn việc đền bù vẫn chưa tới đâu, chủ một doanh nghiệp than thở: “UBND tỷnh Bình Thuận ra quyết định cho đầu tư và cũng là nơi ra quyết định thu hồi để làm cảng, vậy trách nhiệm bồi thường thiệt hại phải do tỷnh. Trong khi đó, nhà đầu tư làm cảng Vinacomin từ trước đến nay có những biểu hiện không đủ năng lực vốn để thực hiện dự án xây cảng, bằng chứng là họ nhiều lần trì hoãn việc khởi công và không thể đền bù thiệt hại cho các dự án du lịch bị ảnh hưởng”.

Ông Nguyễn Thịnh Phát, chủ đầu tư dự án Thành Đạt, cho biết ông và những nhà đầu tư khác đã bỏ nhiều tâm huyết đầu tư vào đây từ năm 2001. Mảnh đất dự án Thành Đạt ông mua hết 100 lượng vàng, đầu tư thêm tiền của xây dựng lên nữa không biết bao nhiêu mà kể. “Từ bốn năm nay, chúng tôi đã tốn bao nhiêu thời gian cho việc hội họp vì cảng Kê Gà. Đây là trò đùa của Vinacomin chứ không phải là việc đầu tư cảng biển. Họ chi 4 tỷ đồng để đền bù cho 12 dự án du lịch. Đây là bài học kinh nghiệm mà tỷnh Bình Thuận cần phải rút ra. Không thể đối xử với chúng tôi như vậy. Điều cần làm bây giờ là UBND tỷnh Bình Thuận phải họp nhanh với các nhà đầu tư du lịch để bàn về việc đền bù thiệt hại thỏa đáng cho chúng tôi” - ông Phát bức xúc.

Theo Tuổi trẻ